Οι αποκλεισμένοι
ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ*
Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος έχει άμεση σχέση με τη συμμετοχή στα πολιτικά δρώμενα της χώρας και την πολιτική συνειδητοποίηση. Στον καθημερινό λόγο, όμως, ως επωδός καταγράφεται η σχέση της συνειδητοποίησης με την παιδεία και την εκπαίδευση. Όλοι και όλες θα δεχτούν χωρίς υπεκφυγές ότι οι έννοιες του πολίτη και της παιδείας του βρίσκονται στο επίκεντρο της επιστημονικής και πολιτικής σκέψης, καθώς και της παιδαγωγικής - εκπαιδευτικής πρακτικής. Παρ' όλα αυτά οι συστάσεις περί συμμετοχής στα κοινά και στις εκλογικές διαδικασίες κρίνονται απαραίτητες και αυτονόητες. Αν ίσχυαν τα παραπάνω σε επίπεδο πολιτικής συνειδητότητας, δηλαδή ως αποτέλεσμα των εκπαιδευτικών διαδικασιών, δεν θα χρειάζονταν οι κοινότοπες συστάσεις του υπηρεσιακού υπουργού: «Η ψήφος δεν είναι απλώς δικαίωμα. Είναι υποχρέωση και καθήκον του πολίτη. Ένα καθήκον που επιτρέπει στον κάθε έναν να καθορίσει το δικό του μέλλον και το μέλλον όλης της χώρας. Πρέπει όλοι να αισθανθούμε ότι δεν πρέπει να αφήσουμε τους άλλους να αποφασίζουν για τον εαυτό μας».
Ιστορικά, η νομική έννοια του πολίτη έχει συνδεθεί με την αναγνώριση πολλών κοινωνικών δικαιωμάτων, όπως της παιδείας, της εργασίας, της περίθαλψης και άλλων. Ταυτόχρονα, η συμμετοχή στην κοινωνία των πολιτών δεν είναι εφικτή χωρίς να διασφαλιστούν σε κάθε πολίτη τα παραπάνω δικαιώματα, που αποτελούν βασικό πυλώνα της χειραφέτησης και του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Σε επίπεδο κοινωνικής χειραφέτησης πρωτίστως, η συμμετοχή και η ολοκλήρωση της εκπαίδευσης θεωρείται από το σύνολο της κοινωνίας πρωταρχικός παράγοντας. Αυτό ξεκινά από την είσοδο στο νηπιαγωγείο για να ολοκληρωθεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αν η εκπαίδευση ήταν δημοκρατική, με την έννοια ότι όλα τα παιδιά και οι νέοι/ες ολοκλήρωναν και την τριτοβάθμια εκπαίδευση, η πολιτική συνειδητοποίηση θα ήταν διαφορετική και δεν θα υπήρχε ανάγκη από την προτροπή του υπηρεσιακού υπουργού. Τι κρύβεται όμως πίσω από την προτροπή; Η μορφωτική ανεπάρκεια του εκπαιδευτικού συστήματος, που αποκλείει χιλιάδες νέους από την ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Θεωρείται, με άλλα λόγια, αυτονόητο ότι χιλιάδες παιδιά δεν θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις διαδικασίες εξετάσεων για κάποιο ΑΕΙ. Και όμως, πολλές ανακοινώσεις της πολιτείας, της επιστημονικής κοινότητας, πολλών πολιτικών, μέσα και έξω από τη Βουλή, του συνόλου των συστημικών ΜΜΕ κ.λπ. κατά καιρούς μέσα από επιχειρήματα αποσιωπούν αυτό το γεγονός εσκεμμένα πίσω από το ιδεολόγημα των ίσων ευκαιριών. Είναι, άραγε, οι ευκαιρίες για όλους;
Από τις 108 χιλιάδες νέους/ες ψηφοφόρους, δικαίωμα εισόδου σε κάποια σχολή έχουν μόλις οι 70 χιλιάδες. 38 χιλιάδες νέοι και νέες αποκλείστηκαν από την ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση. Όσοι χαράσσουν εκπαιδευτική πολιτική πάντα βρίσκουν δικαιολογίες: Σχολική διαρροή, ατομική επιλογή μέσω δήθεν των ευκαιριών που διαθέτει, ψυχολογικές αιτίες.
Και όμως δεκαετίες τώρα, την εποχή των Πανελληνίων εξετάσεων ποτέ δεν τέθηκε ένα απλό ερώτημα: Πόσα παιδιά εγγράφηκαν πριν 12 χρόνια στην πρώτη τάξη του Δημοτικού; Πού και γιατί χιλιάδες παιδιά χάθηκαν στην πορεία της εκπαιδευτικής ζωής τους; Γιατί δεν είχαν το δικαίωμα συμμετοχής στις διαδικασίες εξετάσεων για τα ΑΕΙ 38 χιλιάδες νέοι ψηφοφόροι; Μια απλή απάντηση στο ερώτημα θα έπρεπε να αποκαλύψει όλους εκείνους τους λόγους φτώχειας, κοινωνικού αποκλεισμού, κοινωνικών, οικονομικών και εκπαιδευτικών ανισοτήτων που είναι γι' αυτά τα παιδιά αξεπέραστα εμπόδια για τη σχολική φοίτηση και τη σχολική επιτυχία από την πρώτη μέρα στο σχολείο αλλά και την πολιτική συνειδητοποίηση.
Η προτροπή λοιπόν για μια κυβέρνηση της Αριστεράς (πρέπει να) αλλάζει ως προς το περιεχόμενο, για να τεθούν επιτέλους οι βασικές αρχές ενός ανθρώπινου και δημοκρατικού σχολείου, που δεν θα παρέχει μόνο ίσες ευκαιρίες, αλλά και ίσα αποτελέσματα για όλα τα παιδιά.
* Ο Άγγελος Χατζηνικολάου είναι εκπαιδευτικός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου