«Έκτακτες περιστάσεις»
Τρανός Τριαντάφυλλος
Η εισαγόμενη από την Αμερική μεταπολεμική οικονομική πρόοδος κατέστησε το καθεστώς της ελεύθερης αγοράς αναντίρρητα ελκυστικό στην πλειονότητα και της ευρωπαϊκής εργατικής τάξης, ενώ ταυτόχρονα περιόριζε ριζικά τη χειραφετητική λειτουργία της πολιτικής της εκπροσώπησης από την Αριστερά. Αυτό το σχεδόν κλινικό συμπέρασμα για την εξέλιξη της ταξικής πάλης το πήραν στα σοβαρά οι αντίπαλοί της όταν σχεδίαζαν τις μακροπρόθεσμες πολιτικές τους, παρά οι μεταμοντέρνες, γλυκανάλατες θεωρίες της κριτικής του καπιταλισμού που ευδοκιμούσαν στην Εσπερία.
Σήμερα οι αμφιβολίες των πολιτών σχετικά με τη συμβατότητα της καπιταλιστικής οικονομίας με τη δημοκρατική πολιτεία επανακάμπτουν ορμητικά. Πληθωρικά και ανεξέλεγκτα τα ψυχρά ρεύματα της κρίσης σαρώνουν τα υπολείμματα της μεταπολεμικής πολιτικής διευθέτησης. Η αποσάθρωση της υλικής βάσης της κοινωνίας εκτραχύνει περαιτέρω το φαντασιακό των μελών της, με αποτρόπαια αποτελέσματα που φανερώνονται στην ραγδαία άνοδο του δεξιού λαϊκισμού και στη σπασμωδική στροφή των ψηφοφόρων -που αποστρέφονται τις καθεστηκυίες ελίτ- στην Ακροδεξιά.
Η ενδιάθετη υπερσυντηρητική ροπή σημαντικού μέρους της αμερικανικής κοινωνίας, που έδειξε το αποκρουστικό της πρόσωπο με την εκλογή Τραμπ, η «ακραία φάρσα σε ένα άρρωστο πολιτικό σύστημα» (όπως εύστοχα επισήμανε ο Μάικλ Μουρ) αλλά και η απόφαση των ψηφοφόρων στη Βρετανία να αψηφήσουν εκδικητικά τις νεοφιλελεύθερες ελίτ οδηγώντας τη χώρα τους στο Brexit θολώνουν τις γραμμές προοπτικής σύγκλισής τους με την Αριστερά. Όμως, δεν τις ανατινάζουν.
Αυτή τη στιγμή της πρωτοφανούς απόρριψης του αυτάρεσκου πολιτικού κατεστημένου και της οριστικής έκπτωσης της συνολικής μεταπολεμικής διευθέτησης, οι κοινωνίες χρειάζονται περισσότερο από ποτέ το ξεχασμένο πάθος του Διαφωτισμού και το ουτοπικό δυναμικό των ιστορικών ριζοσπαστικών κινημάτων. Κι αυτό δεν αποτελεί ευσεβή πόθο ούτε νοσταλγική εξύμνηση καιρών παρελθόντων, αλλά επισημαίνει την ανάγκη να ζωντανέψει επιτέλους παντού η πολιτική φαντασία της Αριστεράς.
Η απαίτηση που βαραίνει σήμερα την Αριστερά αφορά το αίτημα σαφούς απάντησης στη σημερινή κατάσταση αβεβαιότητας. Χρειαζόμαστε μια απάντηση στο πιεστικό ερώτημα για το τι πρόκειται να πράξουμε στο άμεσο πολιτικό μέλλον, ώστε ο «ομοιογενής κενός χρόνος» της άρχουσας τάξης να δώσει τη θέση του στον «εκπληρωμένο χρόνο» της απελευθέρωσης.
O Βάλτερ Μπένγιαμιν χρησιμοποιεί τον όρο αυτόν στις «Θέσεις για τη Φιλοσοφία της Ιστορίας» για να περιγράψει μια έννοια του χρόνου που είναι ώριμη και συμβατή με την επαναστατική δυνατότητα. Πρόκειται για πυκνό χρόνο που έχει «αποκολληθεί» από το συνεχές της Ιστορίας και βρίσκεται συσπειρωμένος σε στασιμότητα, γεμάτος ενέργεια, έτοιμος να γίνει επιτέλους αυτό που ο ίδιος ονόμαζε «άλμα της τίγρης» στο μέλλον.
Χωρίς συμμάχους, στη New Age of Austerity, τον χειμώνα διαρκούς λιτότητας που θα ενσκήψει, το πείραμα ΣΥΡΙΖΑ είτε θα καταπέσει είτε θα εκφυλιστεί. Το ανοσοποιητικό σύστημα του κόμματος είναι ακόμη χαμηλό.
Τα παράπονα όμως για την «ανηθικότητα» του ΣΥΡΙΖΑ, το αίτημα για τη δήθεν επιστροφή στη «δημοκρατική ομαλότητα» ακούγονται σήμερα όχι τόσο από τους φτωχούς και τους νεόπτωχους όσο από εκείνους τους μικροαστικούς, «σοσιαλιστικούς», κοινοβουλευτικούς και άλλους κύκλους, στους οποίους υπερισχύουν οι συμβατικές αξίες, όπου κυριαρχεί μια προσποιητή γλώσσα που χρησιμοποιείται για να καλύψει την πραγματική έλλειψη αξιών.
Αυτή η ευρύχωρη και παρδαλή κοινωνία της “ρεμούλας με το γάντι” και της αμοιβαίας προστασίας ηθικολογεί ανερυθρίαστα και δεν κρύβει την ανυπομονησία της να καβαλήσει και αυτή στο εφιαλτικό καρουζέλ του Βενιζέλου, του Θεοδωράκη, του Μητσοτάκη και της σκοτεινής τους παρέας.
Οι ηθικές ιδιότητες κάθε πολιτικού χώρου πηγάζουν, σε τελευταία ανάλυση, από τα ιστορικά συμφέροντα που αυτός αντιπροσωπεύει. Οι ηθικές ιδιότητες της Αριστεράς, η αυταπάρνηση, η ανιδιοτέλεια, η τόλμη και η περιφρόνηση για κάθε είδους φτιασίδωμα και εξαπάτηση, απορρέουν από την ιστορική επαναστατική της αδιαλλαξία στην υπηρεσία των καταπιεσμένων.
Μόνο ανανεώνοντας την πολιτική εμπιστοσύνη με την κοινωνία, με μια ασυμβίβαστη και ειλικρινή στάση μπροστά σε όλα τα τρεναρίσματα και τις υπεκφυγές, μπορεί να αναπτύξει ένα αριστερό κόμμα τα “ερυθρά του αιμοσφαίρια” ώστε να μην καταβάλλεται από τις «έκτακτες περιστάσεις».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου