Το μελετημένο ρίσκο του Αλέξη Τσίπρα
Του Δημήτρη Ραπίδη
Ο Πρωθυπουργός είχε στα χέρια του μια σειρά γεγονότων και γνώριζε μια σειρά καταστάσεων που στην συγκεκριμένη χρονική συγκυρία επέλεξε να αξιοποιήσει. Και καλά έκανε σε προσωπικό και εθνικό επίπεδο. Εκλογές θα είχαμε αργά ή γρήγορα από τη στιγμή που η κυβέρνηση είχε απωλέσει ουσιαστικά την δεδηλωμένη μετά το ρήγμα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και στηριζόταν στα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα λεγόμενα «ευρωπαϊκά». Το γιατί επέλεξε τόσο άμεσα τις εκλογές, χωρίς να περιμένει την πρώτη αξιολόγηση τον Οκτώβριο και χωρίς καν να σεβαστεί τις εσωκομματικές διαδικασίες και το έκτακτο Συνέδριο του κόμματος δείχνουν μια καλά μελετημένη κίνηση. Ή, αν θέλετε, μια σπουδή για να πετύχει το κατά το δυνατόν κατάλληλο momentum.
Στοιχείο πρώτο: Η μνημονιακή αντιπολίτευση δείχνει αδύναμη εκλογικά
Το γνωρίζει αυτό ο Πρωθυπουργός, ακόμα και αν δεν μελετά τις δημοσκοπήσεις. Η αίσθηση ότι η ΝΔ, Το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ είναι θεατές στο ίδιο μνημονιακό έργο είναι πιο πρόδηλη από ποτέ. Κανένα από αυτά τα κόμματα δεν έχει εναλλακτικές προτάσεις και αρκούνται στην κριτική της κυβέρνησης για το νέο επαχθές μνημόνιο το οποίο τα ίδια ψήφισαν, ελλείψει επιλογών. Η μνημονιακή αντιπολίτευση ποντάρει στη φθορά του Πρωθυπουργού όχι για να φέρει ένα νέο όραμα για τον τόπο, αλλά για να μπει στην κυβέρνηση, να στρογγυλοκαθίσει στις καρέκλες του υπουργικού συμβουλίου, να νιώσει ότι κυβερνά ξανά στον αυτόματο, αποσυντονισμένο πλέον, πιλότο. Μέχρι εκεί φτάνουν οι ικανότητές της, και το καλό είναι ότι το έχει παραδεχθεί και η ίδια. Άρα ο κίνδυνος οι τρεις αυτές δυνάμεις να συγκροτήσουν μετεκλογικό άξονα συνεργασίας, χωρίς τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν προβλέπεται. Κατά συνέπεια, εκτιμά ο Πρωθυπουργός, εκείνος θα μοιράσει την τράπουλα και θα επιβάλλει την πολιτική του ατζέντα, έχοντας τους υπόλοιπους από κάτω.
Στοιχείο δεύτερο: Απαλλάσσεται από τα «βαρίδια» της Αριστερής Πλατφόρμας, Βαρουφάκη, Κωνσταντοπούλου
Του έκαναν τον βίο αβίωτο. Και με το δίκιο τους, πολιτικά, καθότι ο Πρωθυπουργός ήταν εκείνος που επί τρία χρόνια ασκούσε δριμεία κριτική στα μνημόνια. Και σωστά έκανε, γιατί όπως θα δούμε σύντομα (αν δεν το βλέπουμε ήδη – δεν θέλει δα και ιδιαίτερη εξυπνάδα), το τρίτο μνημόνιο είναι έτσι κατασκευασμένο για να αποτύχει. Σε αυτό έχει απόλυτο δίκιο ο Βαρουφάκης. Και είμαι σίγουρος ότι και ο Πρωθυπουργός το γνωρίζει. Απλά είναι εγκλωβισμένος σε αυτό που ο ίδιος, και το μεγαλύτερο μέρος του ΣΥΡΙΖΑ, δεν είχε προετοιμάσει κατάλληλα (γιατί ήταν επίμονα κουφό και μη διορατικό το στελεχιακό δυναμικό) τα τρία τελευταία χρόνια: το εναλλακτικό σενάριο, βήμα βήμα, σταδιακά, «πουλώντας» το στα μίντια και στην κοινωνία ολοκληρωμένα, και όχι με φωνασκίες, ιδίως σε ένα περιβάλλον πνιγηρής και παντοδύναμης προπαγάνδας.
Ο Πρωθυπουργός λοιπόν εκτιμά ότι τα «βαρίδια» αυτά δεν θα έχουν την δυνατότητα να συντονιστούν επιτυχώς, τόσο σε επίπεδο ρητορικής ομοιογένειας και δυνατοτήτων, όσο και χρονικά με τον σχηματισμό τους σε ενιαίο κόμμα. Μπορεί στο πρώτο τα πράγματα να μη είναι ακόμη σίγουρα, αλλά για το δεύτερο δεν υπάρχει αμφιβολία. Το γεγονός ότι η Αριστερή Πλατφόρμα και η Κωνσταντοπούλου θα συνεργαστούν πιθανότατα με τον ΑΝΤΑΡΣΥΑ και το Plan B του Αλαβάνου, αλλά και με άλλες δυνάμεις, όπως το ΕΠΑΜ, σίγουρα προκαλεί σοκ στους συντηρητικούς αριστερούς και σοσιαλδημοκράτες που, ενώ δεν θα ήθελαν να ακούν για μνημόνια, τώρα σίγουρα θα τα χωνέψουν βλέποντας το πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα σχήμα που πάει να διαμορφωθεί στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ.
Στοιχείο τρίτο: Πολλά συστημικά μίντια είναι μαζί του
Τα μεγάλα συγκροτήματα είναι μαζί του. Όχι όλα, αλλά πολλά. Η εποποιία που χτίζεται λιθαράκι λιθαράκι για τον Πρωθυπουργό, που πριν από μόλις ενάμισι μήνα χλεύαζαν και εξευτέλιζαν, πιάνει τόπο και βοηθά κυρίως μέσα από τη δαιμονοποίηση των «κακών και τρελών» Λαφαζανικών και λοιπών δραχμιστών. Τα μίντια αυτά ποντάρουν στον Πρωθυπουργό, όχι στο κόμμα του, και τον αποθεώνουν ως τον μοναδικό ηγέτη που μπορεί να αλλάξει τα πράγματα στη χώρα, να υιοθετήσει ένα «απαραίτητο και σωτήριο μνημόνιο», διαμορφώνοντας ένα απαράμιλλο ηγετικό προφίλ. Το επικοινωνιακό του επιτελείο είναι έξυπνο και δραστήριο, και αυτό μετράει. Μετά τις εκλογές, και εφόσον επικρατήσει ο ίδιος, είναι πιθανόν να ξεκαθαρίσει το τοπίο με τις άδειες. Αλλά ας κρατάμε και μια πισινή εδώ.
Στοιχείο τέταρτο: Αποφεύγει τρικλοποδιές στο κόμμα
Ο ΣΥΡΙΖΑ περνά σε μεταβατική φάση, με απότομο και οδυνηρό τρόπο, ειδικά μετά και τις εκλογές οι οποίες θα παρασύρουν το Συνέδριο στο διηνεκές. Οι καταστάσεις, εκτιμά η κυβέρνηση, δεν αφήνουν περιθώρια για τέτοιες εσωκομματικές διαδικασίες. Το θέμα όμως είναι ότι το κόμμα απομυθοποιείται, διαλύεται, χάνει την υπόσταση και τον λειτουργικό του ρόλο ως φορέα δημοκρατίας, και εγκλωβίζεται στην κυβερνητική πολιτική. Πολλά στελέχη και μέλη παραιτούνται από το κόμμα, οι διαφωνούντες δηλαδή, και αφήνεται ελεύθερο το τοπίο για επικράτηση της προεδρικής φρουράς. Η αποσύνθεση του ΣΥΡΙΖΑ βοηθά τον Πρωθυπουργό και “ανακυκλώνει” βίαια το οικοσύστημα της Αριστεράς. Τώρα κατά πόσο αυτή η “ανακύκλωση” είναι για καλό (όπως γίνεται με το μνημόνιο και την ανακύκλωση –και αύξηση- χρέους που επιτελεί), μένει να αποδειχθεί.
*Ο Δημήτρης Ραπίδης είναι Πολιτικός Αναλυτής και Επικοινωνιολόγος (Twitter: @rapidis).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου