Η σκληρή λιτότητα που πέφτει με
ορμή στην πλάτη των εργαζομένων, οι δρακόντειες περικοπές στο
υπερχρεωμένο Δημόσιο και η αυξανόμενη απομύζηση των φορολογουμένων,
πολιτικές τις οποίες με απίστευτη ομοφωνία και ταχύτητα αποφασίζουν και
εφαρμόζουν σήμερα οι κυβερνήσεις των αναπτυγμένων οικονομιών του
πλανήτη, συνθέτουν τη νέα τάξη πραγμάτων.
Η επιλογή αυτή -που φαινομενικά στοχεύει στη μείωση των δημοσίων
ελλειμμάτων και των χρεών- έρχεται μετά την παταγώδη αποτυχία του
πρώτου σχεδίου αντιμετώπισης της μεγάλης κρίσης που ξέσπασε το 2008, με
την κατάρρευση της Lehman Brothers και το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό
κραχ. Σκοπός αυτού του πρώτου σχεδίου ήταν η διάσωση των τραπεζών, των
ασφαλιστικών εταιρειών, των μεγάλων επιχειρήσεων και των κεφαλαιαγορών.
Το σχέδιο αυτό πλασαρίστηκε έντεχνα και σαν σχέδιο ανάκαμψης της
οικονομίας.
Οι φορείς της οικονομικής πολιτικής -κυβερνήσεις, κεντρικές
τράπεζες, διεθνείς οργανισμοί- ισχυρίστηκαν ότι η οικονομική ανάκαμψη θα
έλθει από τις κεφαλαιαγορές και τις τράπεζες, οι οποίες αφού ηρεμούσαν
και ένιωθαν ασφαλείς θα δάνειζαν στην πραγματική οικονομία τροφοδοτώντας
την ανάπτυξη. Παρά τον πακτωλό τρισεκατομμυρίων δολαρίων που διατέθηκαν
από τις κυβερνήσεις, αυτό δεν συνέβη.
Αφού διασώθηκαν με χρήματα των φορολογουμένων, οι μεγάλες
τράπεζες και τα υπόλοιπα... ευαγή ιδρύματα του χρηματοπιστωτικού τομέα
όχι μόνο δεν δάνεισαν στην πραγματική οικονομία αλλά αντίθετα το
ξανάριξαν στην παλιά αγαπημένη τους συνήθεια, την αχαλίνωτη κερδοσκοπία.
Συνέχισαν τον τζόγο στις αγορές, εκτοξεύοντας μεταξύ άλλων τις τιμές
της ενέργειας, των πρώτων υλών και των βασικών αγαθών σε αδικαιολόγητα
-για τους ρυθμούς ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας- ύψη υποσκάπτοντας
έτσι την ανάκαμψη.
Το σχέδιο Β
Καθώς αυτό το σχέδιο τελμάτωσε, οι κυβερνήσεις και οι παραπάνω
φορείς της οικονομικής πολιτικής πέρασαν στο σχέδιο Β. Αξιοποιώντας τους
δόλιους χρησμούς των οίκων αξιολόγησης και τις παράλογες αντιδράσεις
των ανεξέλεγκτων αγορών, θυμήθηκαν τα ελλείμματα και τα χρέη, θέτοντας
τους εργαζομένους προ του διλήμματος: πτώχευση, λουκέτο, χρεοκοπία του
κράτους ή σκληρή λιτότητα, απολύσεις, μείωση της -εδώ και δεκαετίες
στάσιμης- αμοιβής της εργασίας, οικονομική εξαθλίωση για τους πολλούς.
Την απάντηση σε αυτό το δίλημμα έδωσαν φυσικά οι ίδιοι,
προχωρώντας στην εφαρμογή της σκληρής λιτότητας. Σήμερα σχεδόν όλες οι
κυβερνήσεις του αναπτυγμένου κόσμου μιλούν και δρουν βάσει αυτού του
σχεδίου Β, ενώ αρνούνται πεισματικά μια άλλη λύση, ένα τρίτο σχέδιο. Μια
σοβαρή, δηλαδή, αύξηση της φορολογίας στις επιχειρήσεις και τους
πλουσίους -και όχι σαν την πρόσφατη του Σαρκοζί- που θα γεμίσει τα
ταμεία του κράτους, θα αποτρέψει τις περικοπές στους κρατικούς
προϋπολογισμούς, θα τροφοδοτήσει επενδύσεις, θα ενισχύσει την
απασχόληση, θα τονώσει τη ζήτηση και θα φέρει τελικά την ανάπτυξη.
Η μονόπλευρη επιμονή τους δεν θα έπρεπε να ξενίζει. Ειδικά τους
ρεαλιστές παρατηρητές, οι οποίοι γνωρίζουν ότι εδώ και δεκαετίες οι
κυβερνήσεις χρηματοδοτούνται και «εκλέγονται» από τις επιχειρήσεις και
τις οικονομικές ελίτ παρά από το λαό των χωρών τους.
Το ζητούμενο όμως είναι πώς αντιδρούν οι εργαζόμενοι που
καθημερινά εξαθλιώνονται οικονομικά, οι πολίτες που συνεχίζουν να
πιστεύουν στην κοινωνική δικαιοσύνη, οι άνθρωποι που σκέπτονται και
ανησυχούν για τις μελλοντικές γενιές και την εξέλιξη αυτού του πλανήτη.
Δηλαδή, η πλειονότητα της ανθρωπότητας.
Από τα γεγονότα που συνέβησαν τον τελευταίο χρόνο στην Αθήνα, το
Λονδίνο και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πόλεις, από τις προειδοποιητικές
εκθέσεις διεθνών οργανισμών στην τελευταία διετία, είναι προφανές ότι οι
σημερινές κυβερνήσεις και οι υπόλοιποι σχεδιαστές της σκληρής λιτότητας
ανέμεναν την αντίδραση της κοινωνίας. Από τα παραπάνω γεγονότα είναι
επίσης εμφανές ότι οι κρατούντες έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα,
προκειμένου να οδηγήσουν αυτές τις κοινωνικές αντιδράσεις στη βία. Και
αυτό γιατί με την αυξανόμενη ισχύ των ελεγκτικών τους μηχανισμών και την
υιοθέτηση ακόμη αυστηρότερων πλαισίων «νομιμότητας», τους είναι
πανεύκολο να τις καταστείλουν. Γι' αυτό άλλωστε και ωθούν με τόσο ωμό
τρόπο τις αντιδράσεις του κόσμου προς αυτή την κατεύθυνση.
Υπάρχει λύση;
Σε αυτή την πρόκληση, η απάντηση των λαών της Ευρώπης και της
υφηλίου οφείλει να είναι έξυπνη και ευέλικτη. Η σοφία να επικρατήσει του
εκτεταμένου αισθήματος αδικίας. Οι εγωισμοί χρειάζεται να σβήσουν, η
αλληλεγγύη να ξανανθήσει και η τεράστια δύναμη της χαλκευμένης έννοιας
της αγάπης να θριαμβεύσει. Ο κόσμος που βάλλεται σήμερα από τη σκληρή
λιτότητα χρειάζεται να γυρίσει την πλάτη στο διαχωρισμό και τη βία, να
κινηθεί προς μια διαφορετική κατεύθυνση.
Η ακύρωση της νομιμότητας των κυβερνήσεων στο υπόδειγμα της
παθητικής -αλλά μοναδικά αποτελεσματικής στην ιστορία- αντίστασης του
Γκάντι, η ανυπακοή στο πνεύμα τού «δεν πληρώνω, δεν πληρώνω» και,
κυρίως, η υιοθέτηση νέων σχέσεων στην παραγωγική διαδικασία δείχνουν ότι
μπορεί να τροφοδοτήσουν τη δυναμική που θα βουλιάξει τα σχέδια των
οικονομικών ελίτ. Καθοριστική προς αυτή την κατεύθυνση είναι η αλλαγή
του τρόπου οργάνωσης των βασικών παραγωγικών μονάδων του οικονομικού
συστήματος, των επιχειρήσεων.
Η αυτοοργάνωση
Τα κέρδη είναι ανάγκη πλέον να διανέμονται με δημοκρατικές
αποφάσεις προς όλους όσοι παράγουν και η ζωή τους εξαρτάται από αυτά,
δηλαδή τους εργαζομένους και τις περιβάλλουσες κοινωνίες.
Η κινητοποίηση, η οργάνωση και η εστίαση προς αυτή την
κατεύθυνση έχουν ήδη ξεκινήσει να κάνουν δειλά δειλά την εμφάνισή τους
σε τμήματα της κοινωνίας και του οικονομικού γίγνεσθαι ακόμη και σε αυτή
τη χώρα. Κολεκτίβες νέων ανθρώπων και απελπισμένων ανέργων που παίρνουν
την τύχη τους στα χέρια τους και οικονομούν με το δικό τους τρόπο για
να επιβιώσουν, τοπικές κοινωνίες που ενώνονται σε περιβαλλοντικά
σχήματα, αντιδρώντας στα σχέδια καταλήστευσης και κακοποίησης της γης
τους, ομάδες αγροτών που επενδύουν στη φιλική και αέναη καλλιέργεια της
μητέρας γης.
Οι οικονομικές ελίτ από την πλευρά τους γνωρίζουν,
προετοιμάζονται και νομοθετούν προκειμένου να σταματήσουν εν τη γενέσει
τους αυτές τις κινήσεις. Ο «Καλλικράτης», οι πρόσφατες περικοπές στη
χρηματοδότηση των ιταλικών περιφερειών, τα μέτρα ώστε να αυξηθεί η
επικέντρωση της οικονομικής διακυβέρνησης σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη,
οι πρόσφατες προτάσεις των Μέρκελ - Σαρκοζί, το επιβεβαιώνουν. Και
δείχνουν ότι εκείνο που φοβούνται περισσότερο σήμερα οι ελίτ και οι
κυβερνήσεις τους δεν είναι η εξέγερση, αλλά η ακύρωσή τους από μια
εκτεταμένη δημοκρατική αυτοοργάνωση των τοπικών οικονομιών και
κοινωνιών. Μια προσέγγιση που είναι σε θέση να ξεριζώσει για πάντα τον
πολιτισμό του αθέμιτου ανταγωνισμού, του άκρατου πλουτισμού και της βίας
από το συλλογικό υποσυνείδητο της ανθρωπότητας.
Εμείς και το DNA μας
Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος των ανθρώπων που επέλεξαν να
γεννηθούν αυτή τη χρονική περίοδο σε αυτή τη χώρα, είναι μάλλον
καθοριστικός. Οχι γιατί οι Ελληνες είμαστε ο περιούσιος λαού του Θεού,
ούτε γιατί είμαστε το πρώτο πειραματόζωο αυτής της νέας τάξης πραγμάτων
και αγανακτούμε γι' αυτό που συμβαίνει πάνω στην πλάτη μας. Αλλά,
κυρίως, γιατί διαθέτουμε όλες αυτές τις πληροφορίες που χρειάζονται, όλα
εκείνα τα όπλα που είναι ικανά να γυρίσουν αυτήν τη -φαινομενικά
χαμένη- μάχη, υπέρ της ανθρωπότητας.
Θέλουμε - δεν θέλουμε, στο DNA μας, στο γονιδιακό μας υλικό,
είναι καταγεγραμμένο πληροφοριακό υλικό από το συλλογικό υποσυνείδητο
εκατοντάδων κοινωνιών που έζησαν για χιλιετίες σε αυτή τη χώρα. Μεταξύ
άλλων και το πνεύμα της άμεσης δημοκρατίας, η δύναμη του απολλώνιου
φωτός, η διονυσιακή λατρεία προς τη ζωή. Δυναμικό που μπορεί να
εμπνεύσει και να δώσει αποτελεσματικές απαντήσεις στα διλήμματα των
αδίστακτων ελίτ. Αρκεί να το θυμηθούμε... Samasati... Εν-θυμήσου.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά
Φιγιόν, παρουσιάζοντας έκτακτα μέτρα 12 δισ. ευρώ, υποστήριξε ότι η
λιτότητα και πιο συγκεκριμένα ο στόχος μείωσης του ελλείμματος είναι
«ιερός». Στο πλαίσιο αυτού του «ιερού στόχου», νωρίτερα αυτό το
καλοκαίρι, ανάλογα σκληρά μέτρα λιτότητας ή κατ' άλλους «δημοσιονομικής
προσαρμογής» ανακοίνωσαν μεταξύ άλλων: ο Ιταλός πρωθυπουργός Σίλβιο
Μπερλουσκόνι, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, ο Ισπανός
πρωθυπουργός Χοσέ Λουίς Θαπατέρο, ενώ ακόμη πιο νωρίς ο μοδάτος
πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον. Ούτε καν η αριστερή
κυβέρνηση της Κύπρου δεν ξέφυγε από αυτή την ομοβροντία μέτρων
λιτότητας, που ξεκίνησε από τη χώρα μας και επεκτάθηκε γρήγορα προς την
Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την υπόλοιπη υφήλιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου