Πίσω από τα ψιλά γράμματα...

Το νέο διατροφικό σκάνδαλο, όπως και τα προηγούμενα, δεν μπορούν να ξεπεραστούν αν δεν ξαναδούμε το μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης σε έναν πλανήτη που πρέπει να ξαναβρει την οικολογική του ισορροπία

Πίσω από τα ψιλά γράμματα...

Τσουκνίδας Λάμπρος
 

Διατροφικό σκάνδαλο συγκλονίζει ξανά την Ευρώπη. Αυτή τη φορά έχει να κάνει με κρέας αλόγου που ανακαλύφθηκε σε κατεψυγμένα προϊόντα και προκατασκευασμένα γεύματα που υποτίθεται ότι ήταν φτιαγμένα από βοδινό.
Καθώς οι συναρμόδιοι Ευρωπαίοι υπουργοί συσκέπτονται για να συζητήσουν, για πολλοστή φορά, τη λήψη πιο αυστηρών μέτρων για το επεξεργασμένο κρέας -με γνώμονα, προφανώς, τις προβλέψεις των σχετικών κοινοτικών οδηγιών ότι "τα μέτρα που λαμβάνονται είναι ανάλογα και όχι πιο περιοριστικά για το εμπόριο από όσο απαιτείται για την επίτευξη του υψηλού επιπέδου προστασίας που έχει επιλεγεί στην Κοινότητα, ενώ παράλληλα λαμβάνουν υπόψη την τεχνική και οικονομική βιωσιμότητα και άλλους παράγοντες, όπως αρμόζει στο εκάστοτε ζήτημα"- θα άξιζε τον κόπο να αναλογιστούμε ποιο διατροφικό, καταναλωτικό και κατ' επέκταση παραγωγικό μοντέλο έχει επιλεγεί.

Ας αφήσουμε τη μνήμη να δώσει το έναυσμα. Δεν πάνε δα και τόσο πολλά χρόνια από τότε που η διατροφή μας στηριζόταν σε νωπά εποχιακά προϊόντα, ενώ όταν μιλούσαμε για συντήρηση, εννοούσαμε τα καπνιστά, τα παστά, τα αποξηραμένα. Τώρα, θεωρούμε αυτονόητη την ταύτιση της καθημερινής μας διατροφής με τη βιομηχανική επεξεργασία των τροφίμων και την κατανάλωση έτοιμων κατεψυγμένων προκατασκευασμένων γευμάτων, απ' αυτά που χρειάζεσαι ισχυρό μεγεθυντικό φακό για να διακρίνεις τα εξαιρετικά ψιλά γράμματα που κρύβουν τι περέχουν. Όποιος μπει στον κόπο θα διαπιστώσει ότι ένα "προϊόν κοτόπουλου" ή "βοδινού" αποτελείται κατά ένα μικρό μόνον ποσοστό από το είδος που ετοιμάζεσαι να καταναλώσεις. Και αυτό είναι απολύτως νόμιμο, διασφαλίζεται από την κείμενη νομοθεσία που επιτρέπει τις προσμείξεις και μάλιστα σε ιδιαίτερα ψηλό ποσοστό.
Ας μην αποδώσουμε όμως την ευθύνη τόσο στα ψιλά γράμματα των συσκευασιών. Ο φρενήρης ρυθμός ζωής που επιβλήθηκε από τη συνεχή απορρύθμιση (του ωραρίου) της εργασίας, μετατρέποντας σε ψιλά γράμματα τις ζωές των ανθρώπων, έπαιξε σημαντικότερο ρόλο. Ποιος να προλάβει να ψωνίσει, να μαγειρέψει και καταναλώσει νωπά προϊόντα στην ώρα τους; Από την ώρα που η απορρύθμιση έφερε την κρίση και διόγκωσε την ανεργία, ήρθε να προστεθεί η οικονομική αδυναμία όλο και μεγαλύτερου τμήματος του πληθυσμού, από την Ελλάδα μέχρι το Βέλγιο και τη Γερμανία, να καταναλώσει κανονική τροφή. Μια ματιά στα ράφια των σούπερ μάρκετ, που αντικατέστησαν μπακάλικα, ψαράδικα, κρεοπωλεία, αρκεί. Η διαφορά τιμής μεταξύ κατ' όνομα ομοειδών προϊόντων -αυτών που διάφοροι κήνσορες μας καλούν, πανηγυρίζοντας για τον θρίαμβο της αγοράς, να συγκρίνουμε για να καταναλώνουμε φθηνά- προδίδει ουσιαστική διαφορά ποιότητας. Τροφές για πληβείους και τροφές για πατρικίους πουλάνε...
Αν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι το μοντέλο της κοινωνίας της αφθονίας, που κάθε άλλο παρά άλλαξε με την παγκόσμια οικονομική κρίση, ταυτίζεται με την κατανάλωση διατροφικών προϊόντων εκτός εποχής (ενίοτε και εξωτικών), το κάδρο συμπληρώνεται. Ο τόπος παραγωγής απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τον τόπο κατανάλωσης, καθιστώντας αναπόφευκτη τη βιομηχανική επεξεργασία που δεν μπορεί παρά να γίνεται από όλο και μεγαλύτερες μονάδες που τελικά επιβάλλουν, και μέσω της διαφήμισης, κανόνες υπερεντατικής καλλιέργειας, παραγωγής, προδιαγραφών και κατανάλωσης - δεν είναι τυχαίο ότι η σχετική νομοθεσία χρησιμοποιεί κατά κόρον τον όρο "καταναλωτής"...
Αν θέλουμε, επομένως, να αντιμετωπίσουμε το διατροφικό πρόβλημα σε έναν περιβαλλοντικά ισορροπημένο πλανήτη, είμαστε υποχρεωμένοι να ξαναδούμε από την αρχή όλο το μοντέλο παραγωγής, κατανάλωσης, εργασίας και κατανομής του προϊόντος της. Άμεσα, με σχεδιασμένες, πραγματικές και ταχύρρυθμες μεταρρυθμίσεις.

 http://www.avgi.gr