ΦΟΒΟΥ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ

strangejournal

…Όπου άλλος είναι ο σκουρόχρωμος μετανάστης, ο ομοφυλόφιλος, ο “περίεργα ντυμένος”, ο άγνωστος, ο “ξένος” παντός τύπου. Καθένας μας μπορεί να υποπέσει στην παγίδα του ρατσισμού, όχι όλοι με την ίδια ευκολία, αφού η παιδεία, η αυτογνωσία και η κουλτούρα του καθενός, ρυθμίζουν την ροπή προς αυτόν. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην φοβάται τον “άλλον” σε ότι κι αν αναφερόμαστε. 

Η επιθετική φύση του ανθρώπου δεν αλλάζει εύκολα και ειδικά σε περίοδο που εντείνονται οι αντιφάσεις, το μίσος και η κατασκευή αποδιοπομπαίων τράγων είναι εύκολες διέξοδοι.

Βέβαια σ’ αυτό παίζει ρόλο και το περιβάλλον μέσα στο οποίο κινείται κανείς, αλλά και οι προσλαμβάνουσες. Έχει σημασία το πόσο σε ενθαρρύνει κανείς να είσαι ανοιχτός προς τον άλλον ή αν θα επιβραβεύσει τις φοβίες σου.

Το “ρατσιστικό γονίδιο” υπάρχει μέσα στον καθένα μας και κάθε μέρα μας δοκιμάζει. Κανένα αντιρατσιστικό νομοσχέδιο δεν μπορεί να το καταπολεμήσει. Μάλιστα, οι απαγορεύσεις πολλές φορές λειτουργούν αντιδραστικά. Κάνουν τους ρατσιστές να νιώθουν δικαιωμένοι αφού θεωρούν ότι έτσι γίνεται διάκριση εναντίον τους.

Πιστεύοντας πως έχουμε πάψει να είμαστε ρατσιστές και ότι οι υπόλοιποι γύρω μας παραμένουν, πέφτουμε στο πιο ύπουλο στερεότυπο. Οι γενικεύσεις για ότι δεν μας αρέσει ή δεν συμφωνούμε, αποτελούν λίπασμα για τον ρατσισμό. Ο ρατσισμός καμουφλάρεται πίσω από πολλές μορφές, ιδεοληψίες και φοβίες.

Ο φόβος και η άγνοια πολύ εύκολα ακυρώνουν την κριτική σκέψη. Επίσης, το ρευστό περιβάλλον και η οικονομική ανασφάλεια, κατασκευάζουν το περιθώριο και είναι αιτίες παραβατικών συμπεριφορών. Η εγκληματικότητα δημιουργεί περισσότερη καχυποψία για τον διπλανό, που αν τυχαίνει να είναι άλλης εθνικότητας ή χρώματος, θεωρείται εν δυνάμει κακοποιός. Μια εσωτερίκευση της τρομολαγνείας από τα ΜΜΕ για εγκλήματα αλλοδαπών (sic), χωρίς νοητική επεξεργασία, ενισχύει τα ρατσιστικά αντανακλαστικά. Δεν είναι τυχαίο ότι εγκλήματα ατόμων που προέρχονται από άλλες χώρες, προβάλλονται με μεγαλύτερη συχνότητα, ένταση, αλλά και με διαφορετική ρητορική.

Τα αίτια του ρατσισμού μπορεί να κυμαίνονται από τους οικονομικούς λόγους και τον ανταγωνισμό, την έλλειψη παιδείας και την ηθική παρακμή, ως τις ανισότητες, την άνοδο του εθνικισμού ως μέσο υπεράσπισης της ταυτότητας και τα ψυχολογικά προβλήματα.

Τα τελευταία έχουν και κοινωνικά αίτια. Όπως είπαμε η αβεβαιότητα που επικρατεί, προκαλεί άγχος. Η έλλειψη προοπτικής για το μέλλον, μετασχηματίζεται σε οργή και βία, που έχουν ως στόχο τον “άλλον”. Καθότι η στοχοποίηση της πολιτικής εξουσίας και του συστήματος πέριξ αυτής, απαιτεί την καλλιέργεια συνείδησης, ενώ η ενοχοποίηση του διαφορετικού από εμάς είναι άκοπη. Ο κοινωνικός αποκλεισμός πλήττει την ατομική ταυτότητα, καθιστώντας το άτομο επιρρεπές σε αντικοινωνικά συναισθήματα και συμπεριφορές.

Μόνος τρόπος για την αντιμετώπιση του φαινομένου, είναι η παιδεία και η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης. Ο ρόλος του σχολείου πρέπει να ενισχυθεί προς αυτή την κατεύθυνση, ομοίως να λαμβάνουν χώρα περισσότερες πολυπολιτισμικές δραστηριότητες με σκοπό την ανάδειξη της αλληλεγγύης ως του μόνου τρόπου ζην για όλους.Επίσης, οι ίσες ευκαιρίες συμμετοχής για όλους, απαλύνουν τις επιθετικές ορμές. Κάθε στιγμή οφείλουμε να βρισκόμαστε σε εγρήγορση. Ακόμη και μέσα μας, φωλιάζει το ρατσιστικό γονίδιο, περιμένοντας μας να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε και να κρίνουμε, για να εκδηλωθεί.

http://strangejournal.wordpress.com