Χρεοκοπία για μια χούφτα δολάρια

Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΜΑΘΗΜΕΝΗΣ ΣΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ HEDGE FUNDS

Χρεοκοπία για μια χούφτα δολάρια

Δεν θα μας γονατίσουν τα αμερικανικά «γεράκια»

Στο πόκερ των 1,5 δισ. ευρώ, που η Αργεντινή χρωστάει στο μεγιστάνα Πολ Σίνγκερ, η ταλαιπωρημένη χώρα ρισκάρει με όπλα της το 70% των ομολογιούχων που εξακολουθούν να την εμπιστεύονται, το ανθεκτικό, όπως αποδείχθηκε, χρηματιστήριό της και τα σχετικά μικρά επιτόκια δανεισμού

Της ΓΙΟΥΛΑΣ ΖΑΧΙΩΤΗ

Σε ένα σύγχρονο παιχνίδι εξουσίας ανάμεσα με τον πανίσχυρο Γολιάθ των διεθνών hedge funds, ο αδύναμος Δαβίδ προσπαθεί να αποδείξει ότι μπορεί και σήμερα να επιβιώσει. Η κυβέρνηση της Αργεντινής, εμφανίζοντας την πρόσφατη ελεγχόμενη χρεοκοπία της ως ιδεολογική αντίσταση απέναντι στους Αμερικανούς, ικανοποιώντας το αίσθημα «δικαιοσύνης» των πολιτών της, φαίνεται να μπλοφάρει απέναντι στα αδηφάγα χρηματοπιστωτικά γεράκια με το χαρτί της «επιλεκτικής χρεοκοπίας».

Μια πολιτική μάχη που διεξάγεται την τελευταία δεκαετία και που στα μάτια των Αμερικανών αναλυτών μοιάζει με «το παιδί που κατά λάθος τραβάει τα φωτάκια του χριστουγεννιάτικου δέντρου και βάζει φωτιά στο σπίτι».

Δεδομένου ότι η ιδιαίτερη αυτή χρεοκοπία δεν αναμένεται να δημιουργήσει το χάος που προκλήθηκε στη χώρα το 2001, με τις κλειστές τράπεζες και τους βανδαλισμούς στους δρόμους μεγάλων πόλεων, όπως βεβαιώνουν τουλάχιστον οικονομικοί αναλυτές, το ερώτημα είναι εάν ο μόνος χαμένος από αυτή την υπόθεση θα είναι η Αργεντινή.

Ο γνωστός οικονομολόγος του Πανεπιστημίου Κολούμπια Τζόζεφ Στίγκλιτς σε πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ των «New York Times» δήλωσε ότι «τον τελευταίο καιρό πέφτουν πολλές βόμβες σε όλο τον κόσμο. Αυτή όμως την πετάει η Αμερική στο διεθνές οικονομικό σύστημα», καθώς θα κάνει στο εξής δύσκολη τη διαπραγμάτευση χρεωμένων χωρών γύρω από το χρέος τους.

«Δεν ξέρουμε ακόμη πόσο ισχυρή θα είναι η έκρηξη, αλλά σίγουρα δεν θα έχει επιπτώσεις μόνο στην Αργεντινή», υποστηρίζει ο Στίγκλιτς.

Αλλωστε, πόσο περισσότερο μπορεί να επηρεαστεί από μια «χρεοκοπία στα χαρτιά» ένα έθνος 43 εκατομμυρίων ανθρώπων που έχει «γαλουχηθεί» στις χρεοκοπίες, καθώς οι 6 από τις 8 έχουν σημειωθεί τα τελευταία 50 χρόνια; Που επιβιώνει οικονομικά αποκλεισμένο από τις διεθνείς αγορές τα τελευταία 13 χρόνια, με υψηλά ποσοστά ανεργίας και ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού να ζει στα όρια της φτώχειας;

Οπως αναφέρουν οι σύμβουλοι της εταιρείας Abeceb.com, «η επίπτωση για την Αργεντινή θα είναι να φτάσει το επιτόκιο δανεισμού της στο 3,5% αντί 1,5% που θα μπορούσε να είναι εάν αποφύγει τη χρεοκοπία».

Το θέμα όμως είναι ότι η Αργεντινή είτε δώσει τα χρήματα στα αμερικανικά funds είτε δεν τα δώσει, δεν μπορεί να αποφύγει το καθεστώς ελεγχόμενης χρεοκοπίας.

Στην άλλη πλευρά, βρίσκονται ο πανίσχυρος δισεκατομμυριούχος Πολ Σίνγκερ, ιδιοκτήτης του αμερικανικού hedge fund Elliot Management, θυγατρικές του οποίου είναι η εταιρεία NML με έδρα τα νησιά Κέιμαν, και η Aurelius Capital Management που διεκδικούν δικαστικά από την Αργεντινή, για σχεδόν μία δεκαετία, το ποσό των 1,5 δισ. δολαρίων για ομόλογα που αγόρασαν το 2001 στη διάρκεια της κατάρρευσης της οικονομίας της, έναντι 170 εκατομμυρίων δολαρίων.

Ο Σίνγκερ, γνωστός χρηματοδότης του συντηρητικού κόμματος επί προεδρίας Μπους, αλλά με φιλελεύθερες καταβολές, καθώς υπερασπίζεται τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, αρνήθηκε το περίφημο «κούρεμα» των ομολόγων, όπως έκανε το 92,4% των ομολογιούχων το 2005.

Το 2012, τα δύο funds κατάφεραν να βρουν στο πρόσωπο του Αμερικανού δικαστή Τόμας Γκρίεζα, της νότιας περιφέρειας της Νέας Υόρκης, τον άνθρωπο που θα αναγκάσει την Αργεντινή να τους καταβάλει το ποσό που επιθυμούν. Οπως κατάφεραν την ίδια χρονιά να πείσουν δικαστή στην Γκάνα να κατασχέσει τη φρεγάτα Libertad, για χρέη της κυβέρνησης, που είχε ελλιμενιστεί στην αφρικανική χώρα. Επειτα από 70 μέρες, τα Ηνωμένα Εθνη δικαίωσαν την Αργεντινή και το πλοίο επέστρεψε στη χώρα, με την πρόεδρο Κίρχνερ να κατακεραυνώνει τα hedge funds και τις πρακτικές τους.

Παρ' ότι οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις δυο πλευρές ναυάγησαν, οικονομικοί κύκλοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι, όταν ολοκληρωθούν οι μπλόφες σκοπιμότητας, θα βρεθεί μια συμβιβαστική λύση, όπως συμφέρει και τους δυο.

Ως επικρατέστερο είναι το σενάριο της αγοράς των ομολόγων από ένα κονσόρτσιουμ αργεντίνικων επενδυτικών τραπεζών, το οποίο στη συνέχεια θα διαπραγματευτεί για την αποπληρωμή του σε νέα βάση με την κυβέρνηση της Αργεντινής.

Αλλα σενάρια αναφέρουν τη μεσολάβηση τραπεζών της χώρας, οι οποίες θα δώσουν ως εγγύηση 250 εκατομμύρια δολάρια στα δυο funds, με την προϋπόθεση ότι θα ζητήσουν αναβολή της δικαστικής απόφασης, ώστε η Αργεντινή να έχει χρόνο να επαναδιαπραγματευτεί αλλά και για να εκπνεύσει η προθεσμία των RUFO στο τέλος του χρόνου.

Μια τρίτη πιθανότητα είναι να αυξηθεί το ποσό της εγγύησης, με τη συμβολή και ξένων τραπεζικών ιδρυμάτων που πιθανότατα διαθέτουν κρατικά ομόλογα.

Ενδιαφέρον πάντως έχει το γεγονός ότι η νέα χρεοκοπία δεν έπληξε ανεπανόρθωτα το χρηματιστήριο της χώρας που υποχώρησε μόλις 8%, την πρώτη μέρα, ενώ σχεδόν το 70% των ομολογιούχων, σύμφωνα με την «WSJ», εμφανίζεται διατεθειμένο να κρατήσει τα ομόλογα που έχει στην κατοχή του, δίνοντας χρόνο στην Αργεντινή. (Πηγές: Wall Street Journal- New York Times)

Η μαύρη περίοδος 1998-2002

Η οικονομική κρίση της Αργεντινής διήρκεσε από το 1998 έως το 2002, με βασικά χαρκατηριστικά της την ισχυρή ύφεση και την κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού της συστήματος (2001/02).

Τα γεγονότα οδήγησαν στην παραίτηση της πολιτικής ηγεσίας της χώρας, την οποία ακολούθησε μία περίοδος μεγάλης εσωτερικής αστάθειας. Τελικά, το ΑΕΠ της Αργεντινής μειώθηκε συνολικά κατά 21%, με καταστροφικά αποτελέσματα για τον κοινωνικό της ιστό. Το ποσοστό της «φτώχειας» έφτασε το 57%, ενώ η ανεργία ξεπέρασε το 23%.

Η αφετηρία της διαδρομής προς την πτώχευση του 2002 βρίσκεται στο 1983, τη χρονιά που έπεσε η χούντα και η χώρα επεδίωξε να γιατρέψει τις πληγές από τον καταστροφικό πόλεμο στα Φόκλαντς.

Η επιχείρηση ανασυγκρότησης έγινε με δανεικά χρήματα, η αποπληρωμή των οποίων, όμως, αποδείχθηκε ιδιαίτερα δύσκολη, με συνέπεια την κατάρρευση του «αουστράλ», του εθνικού νομίσματος που είχε αντικαταστήσει το «πέσο» μετά την πτώση της χούντας.

Οι αλλεπάλληλες υποτιμήσεις σε συνδυασμό με τις φτωχές επιδόσεις της κυβέρνησης στο πεδίο της οικονομίας είχαν αποτέλεσμα τον υπερπληθωρισμό, που από 10%-20% στις αρχές της δεκαετίας του '80, το 1989 έφτασε το 5.000%!

Μπροστά στο αδιέξοδο, η Αργεντινή υιοθέτησε εκ νέου το «πέσο», επιβάλλοντας σταθερή ισοτιμία 1 προς 1 με το δολάριο.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έδινε δάνεια, τα οποία εξανεμίζονταν, συνεπεία μαζικής φοροδιαφυγής και ξεπλύματος χρήματος σε offshore.

Ηδη από τα μέσα της δεκαετίας του '90 η κατάσταση ήταν μη διατηρήσιμη και απλώς χρειάστηκε μια αρνητική συγκυρία για να ανοίξει ο ασκός του Αιόλου. Η υποτίμηση του νομίσματος της Βραζιλίας, ρεάλ, και ταυτόχρονα η ανατίμηση του δολαρίου, επέφεραν βαρύ πλήγμα στις εξαγωγές της Αργεντινής.

Ως συνέπεια, η χώρα εισήλθε το 1999 σε μια βαθιά ύφεση, η οποία έφτασε στο αποκορύφωμά της τον Ιανουάριο του 2002, όταν η χώρα δήλωσε αδυναμία να καλύψει το χρέος της. Το 2001 οι εκροές κεφαλαίων προς το εξωτερικό, από απελπισμένους καταθέτες που έβλεπαν τη χρεοκοπία να έρχεται, κορυφώθηκαν.

Η τότε κυβέρνηση για να σταματήσει την αιμορραγία των κεφαλαίων έθεσε δρακόντειους περιορισμούς, πυροδοτώντας κοινωνική έκρηξη. Σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές τα ηνία της χώρας ανέλαβε ο Εντουάρντο Ντουάλτε. Ο νέος πρόεδρος προχώρησε άμεσα στην κατάλυση της σταθερής ισοτιμίας «πέσο»-δολαρίου.

Ως συνέπεια, το νόμισμα της Αργεντινής καταβαραθρώθηκε, αναγκάζοντας τη χώρα σε στάση πληρωμών, με το χρέος να φτάνει τα 132 δισ. δολάρια. Η αδυναμία της να καλύψει τις υποχρεώσεις της ουσιαστικά έθεσε την Αργεντινή εκτός διεθνών αγορών, σταματώντας απότομα τη ροή των επενδύσεων προς τη χώρα.

Ο πληθωρισμός και η ανεργία εκτινάχθηκαν στα ύψη και η χώρα έμοιαζε παραδομένη στο χάος. Η ανάπτυξη ωστόσο δεν άργησε. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατακόρυφα, ωφελημένες και από την ανάδειξη της Κίνας, που τότε άρχισε να κάνει την εμφάνισή της στο διεθνές προσκήνιο.

Η ανάσταση της βιομηχανίας και της γεωργίας δημιούργησε νέες θέσεις εργασίας και μέσα σε λίγα χρόνια η ανεργία έπεσε από το 20% στο 8,5%, ενώ το ΑΕΠ αναπτύχθηκε με γοργό ρυθμό 8,8% το 2003, 9% το 2004, 9,2% το 2005, 8,5% το 2006, 8,7% το 2007 και 6,8% το 2008.

Το 2005 η κυβέρνηση συμφώνησε να αποπληρώσει το 75% των πιστωτών της με το (προνομιακό σε σύγκριση με τα ονομαστικά της επιτόκια) επιτόκιο 30%. Η πρόεδρος της Αργεντινής, Κριστίνα Κίρχνερ, υπέγραψε διάταγμα για να αξιοποιηθούν τα ύψους 47,1 δισ. δολ. συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας για να πληρωθούν οι πιστωτές της περίφημης «Λέσχης των Παρισίων», αλλά υπαναχώρησε την τελευταία στιγμή, πιεσμένη και από την απειλή της διεθνούς κρίσης. 

http://www.enet.gr/?i=news.el.politikh&id=441979