Αντίποινα στους κακοπληρωτές Ισλανδούς
Με πολιτικό εκβιασμό κατά του
Ρέικιαβικ απάντησαν το Λονδίνο και η Χάγη, μετά το αποτέλεσμα του
ισλανδικού δημοψηφίσματος αναφορικά με τους όρους αποζημίωσης βρετανών
και ολλανδών καταθετών της ισλανδικής τράπεζας Icesave που χρεοκόπησε το
2008.
Μετά την άρνηση του 60% των ισλανδών ψηφοφόρων να επωμιστούν και
να πληρώσουν οι φορολογούμενοι πολίτες τής -υπό επιτήρηση ΔΝΤ χώρας- το
χρέος μιας ιδιωτικής τράπεζας, Βρετανοί και Ολλανδοί απειλούν να
μπλοκάρουν την ένταξη της Ισλανδίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και προχωρούν
σε παραπομπή της σε δίκη. Αν και τα διεθνή ΜΜΕ εμφάνισαν το θέμα ως μια
ισλανδική εκδοχή του «Δεν πληρώνω», η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη.
Η Icesave ήταν μια θυγατρική της ισλανδικής ιδιωτικής τράπεζας
Landsbanki. Είχε δραστηριότητα μόνο στην Ολλανδία και τη Βρετανία, όπου
δεχόταν καταθέσεις ιδιωτών μέσω διαδικτυακών λογαριασμών από πολίτες των
συγκεκριμένων κρατών.
Δεν είχε γκισέ, δεν έδινε δάνεια, δεν είχε άλλη δραστηριότητα.
Εδινε όμως εξαιρετικά υψηλά επιτόκια καταθέσεων (5,25%) σε επενδυτές που
συντηρούσαν μια «πυραμίδα», ένα «αεροπλανάκι» φορτωμένο με τοξικά
τραπεζικά προϊόντα. Οταν κατέρρευσε η αμερικανική τράπεζα Lehman
Brothers παρέσυρε στη χρεοκοπία τρεις ιδιωτικές ισλανδικές τράπεζες,
μεταξύ των οποίων και την Landsbanki. Το σπάσιμο της φούσκας έφερε τις
τρεις τράπεζες να έχουν έλλειμμα δέκα φορές το ΑΕΠ της χώρας και η
Ισλανδία έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που έπεσε θύμα της παγκόσμιας
χρηματοπιστωτικής κρίσης. Οι τράπεζες κατέβασαν τα ρολά στο Ρέικιαβικ,
τα ΑΤΜ μπλόκαραν, οι αναλήψεις αναβλήθηκαν μέχρι νεωτέρας. Αμέσως οι
κυβερνήσεις της Βρετανίας και της Ολλανδίας πίεσαν αφόρητα τους
Ισλανδούς να αναλάβει το κράτος τους στο ακέραιο τα χρέη της ιδιωτικής
τράπεζας απέναντι στους πολίτες τους και όταν αυτό δεν συνέβη
χρησιμοποίησαν τον αντιτρομοκρατικό νόμο για να δεσμεύσουν περιουσιακά
στοιχεία και καταθέσεις του ισλανδικού κράτους. Ταυτόχρονα, ως μη
ώφειλαν, Λονδίνο και Χάγη ανέλαβαν να αποζημιώσουν τους βρετανούς και
ολλανδούς καταθέτες στο ακέραιο και έστειλαν στο Ρέικιαβικ το λογαριασμό
(περί τα 7 δισ. ευρώ) φουσκωμένο και με ληστρικούς τόκους (5,5%).
Οι Ισλανδοί απέρριψαν πέρυσι με δημοψήφισμα και σχεδόν ομόφωνα
τις απαιτήσεις για άμεση πληρωμή στο ακέραιο συν τους τόκους, ενώ η
ισλανδική κυβέρνηση αντιπρότεινε να πληρώσει μεγάλο μέρος των
απαιτήσεων, έως και 80-90%, και ατόκως. Τα χρήματα θα τα διέθετε το
εγγυητικό κεφάλαιο των ισλανδικών τραπεζών και η κυβέρνηση θα έβρισκε
πρόσθετα κεφάλαια από την εκποίηση περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών
που ήταν υπό εκκαθάριση. Αυτή την πρόταση, που ήδη ξεπερνούσε κατά πολύ
τις αντοχές της ισλανδικής οικονομίας, την απέρριψαν οι ξένοι δανειστές.
Με «καρότο» την ευρωπαϊκή ένταξη και την παροχή δανείων, επανέφεραν το
θέμα, μείωσαν ελάχιστα το επιτόκιο της απαίτησης και έδωσαν και μια
επιμήκυνση (σας θυμίζει κάτι;). Αρνήθηκαν όμως να αναλάβουν έστω και
μικρό μέρος («κούρεμα») της χασούρας. Η πρόταση αυτή εγκρίθηκε παρ' όλα
από την αριστερή κυβέρνηση συνασπισμού της Γιοχάνα Σιγκουρνταντοτίρ και
τέθηκε και πάλι σε δημοψήφισμα, για να καταψηφιστεί την περασμένη
εβδομάδα. Την επόμενη ημέρα του «απογοητευτικού» αποτελέσματος, όπως το
χαρακτήρισε ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών, οι διεθνείς οίκοι
αξιολόγησης υποβάθμισαν την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας σε ένα
στάδιο πριν το «σκουπίδι». Την απάντηση την έδωσε ο πρόεδρος της
Ισλανδίας, Ολαφουρ Ράγκναρ Γκρίμσον, ο οποίος θύμισε ότι οι ίδιοι οίκοι
αξιολογούσαν, μια μέρα πριν την πτώχευση, τις ισλανδικές τράπεζες στην
κορυφή της αξιοπιστίας. Ο Γκρίμσον ήταν αυτός που παρά την κυβερνητική
θέληση έθεσε το σχέδιο νόμου για την Icesave σε δημοψήφισμα.
Ο ισλανδός πρόεδρος δήλωσε «Εμείς θα πληρώσουμε, δεν το
αρνούμαστε, αλλά αυτό πρέπει να γίνει μέσα από κάποια νόμιμη διαδικασία,
όχι με αυτούς τους όρους». «Εμείς, οι πολίτες, δεν πρέπει να πληρώσουμε
τα χρέη μιας ιδιωτικής τράπεζας που πτώχευσε», λένε οι εκπρόσωποι του
κινήματος που κέρδισε για δεύτερη φορά τη λαϊκή επιδοκιμασία ενάντια
στους κυβερνητικούς χειρισμούς. Τώρα, όλα δείχνουν ότι το πρόβλημα θα
μετατεθεί και πάλι και οι Ισλανδοί θα οδηγηθούν πλέον σε βουλευτικές
εκλογές. Η λύση να ψηφίσουν οι βρετανοί και ολλανδοί επενδυτές
προκειμένου να πετύχουν το αποτέλεσμα που θέλουν δεν εξετάζεται σοβαρά,
αν και δεν θα πρέπει να αποκλειστεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου