Το πικρό καλοκαίρι του 2011

Νίκος Γεωργιάδης

Στόματα  ερμητικά κλειστά. Το Υπουργικό Συμβούλιο της Δευτέρας που μας πέρασε εξελίχθηκε σε συλλογική συνεδρίαση ψυχοθεραπείας. Στο παρασκήνιο βυσσοδομούν τα σενάρια καταστροφολογίας. Οι κυβερνητικοί βουλευτές θυμίζουν ναυαγούς σε αναζήτηση σωσιβίου. Ο Μίμης Ανδρουλάκης με μία θεαματική βουτιά …στο μέλλον, δηλώνει την αμηχανία του καταλήγοντας: «Θα πρέπει να παραιτηθούν πρώτα πολλοί άλλοι πριν εγώ υποβάλω την παραίτησή μου». Τουλάχιστον επτά υπουργοί μηρυκάζουν την ιστορική ρήση της Τίνας Μπιρμπίλη στο Υπουργικό Συμβούλιο, όταν δήλωνε προ δύο μηνών «Εγώ δεν πρόκειται να πάω φυλακή», αναφερόμενη στην πώληση της ΔΕΗ.

Οι απελπισμένοι της Βουλής

Κάποιος υπουργός σε κρίση απόγνωσης διερωτάται: «Μα πώς θα διασφαλίσει ο πρωθυπουργός την ομαλή άφιξη και αναχώρηση των βουλευτών τη 15η Ιουνίου, ημέρα ψήφισης του Μεσοπρόθεσμου;». Το σύνδρομο της πλατείας Συντάγματος έχει για καλά επηρεάσει τις πολιτικές εξελίξεις, που είναι ραγδαίες. Γύρω από τον Γιώργο Παπανδρέου μετά βίας «συμπάσχουν» πέντε υπουργοί.  «Το πιο εύκολο είναι να τα παρατήσουμε. Το πιο δύσκολο είναι να συνεχίσουμε» έλεγε στο τηλέφωνο ένας άλλος υπουργός την Κυριακή το βράδυ, παρακολουθώντας σε live stream  τη συγκέντρωση των «Αγανακτισμένων» στο Σύνταγμα. Οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ μαζεύονται σε σπίτια και γύρω από το τραπέζι εκφράζουν τον τρόμο τους αναλογιζόμενοι πως αν υπερψηφίσουν το Νέο Μνημόνιο θα οδηγηθούν αυτόματα στον πολιτικό Καιάδα από τους εξοργισμένους ψηφοφόρους τους.

Οι πλέον ψύχραιμοι προετοιμάζουν την «επόμενη ημέρα» με χρονικό ορίζοντα τον Σεπτέμβριο. Οι παράκεντροι κύκλοι δεν συμφωνούν κατ’ ανάγκη σε όλα, αλλά επικεντρώνουν σε ένα τουλάχιστον συμπέρασμα. Η περίφημη 5η δόση θα δοθεί με πολιτική απόφαση, αλλά η 6η δόση είναι αδύνατον να εκταμιευθεί αφού οι προβλέψεις θα πέσουν σίγουρα έξω. Σε αυτό το πλαίσιο, ένας κύκλος περί τον Κώστα Σημίτη, ένας άλλος περί τον Ευάγγελο Βενιζέλο, ένας τρίτος περί τον Αλέκο Παπαδόπουλο και ένας τέταρτος με δραστήριο μέλος του τον Γιώργο Φλωρίδη ενεργούν ασυντόνιστα. Ο τελευταίος επιχειρεί να συγκεντρώσει υπογραφές από βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, κυρίως με στόχο την άσκηση πίεσης για συναινετικές κυβερνητικές διαδικασίες. Ο Αλέκος Παπαδόπουλος διατηρεί το προφίλ της «έσχατης εφεδρείας». Και οι δύο που προαναφέρθηκαν διατηρούν καλούς διαύλους επικοινωνίας με το Συγκρότημα Τύπου του Νέου Φαλήρου. 

Καιρός να φεύγουμε 

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος φέρεται να σκέφτεται σοβαρά να απορρίψει τη συμμετοχή του σε κυβερνητικό σχήμα, αν και εφόσον ο Γιώργος Παπανδρέου καταλήξει σε κάποια μορφή κυβέρνησης πολιτικών στελεχών με τεχνοκράτες, εκτιμώντας πως ούτε αυτό το κυβερνητικό σχήμα είναι σε θέση να διαχειριστεί την επερχόμενη καταστροφή. Στη σκιά αυτών των διεργασιών, η ομάδα των «16» του ΠΑΣΟΚ με την περίφημη επιστολή προς Παπανδρέου μπορεί να θεωρηθεί ως ελιγμός με στόχο το «στήσιμο» ενός άλλοθι που συνοψίζεται στη φράση «Εμείς κάναμε ό,τι μπορούσαμε αλλά εις μάτην». Ο Μίμης Ανδρουλάκης με μία βομβίδα καλεί τον Παπανδρέου να αναλάβει τις ευθύνες του, καταγγέλλει την κυβέρνηση για αλαζονική νοοτροπία και ζητά από τον πρωθυπουργό «να απολέσει μέρος της εξουσίας του ώστε να σχηματίσει κυβέρνηση πολιτικής συνέργειας με άλλα κόμματα».
Όλοι οι κύκλοι που προαναφέρθηκαν καταλήγουν από διαφορετικές αφετηρίες σε ένα κοινό συμπέρασμα. Πως μόνο η προσφυγή στις κάλπες θα οδηγήσει σε αποτελεσματική εκτόνωση του φαινομένου της «Πλατείας Συντάγματος». Παρ’ όλα αυτά οι κύκλοι αυτοί συμφωνούν πως η επόμενη Βουλή ως προς τη σύνθεσή της θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερα πολιτικά αδιέξοδα. Με λίγα λόγια, η προσφυγή στις κάλπες εντός του θέρους θα επιτρέψει στο πολιτικό σύστημα να πάρει μία ανάσα χωρίς να επιλύει το βασικό ζήτημα, που είναι η διακυβέρνηση της χώρας υπό πρωτόγνωρες μεταπολεμικά συνθήκες.

Ερυθρές καντρίλιες στη Συγγρού

Είναι προφανές πως το γενικότερο κλίμα επιτρέπει τις συνεννοήσεις «κάτω από το τραπέζι». Στην Κουμουνδούρου τα στελέχη που επιβιώνουν από την αναπαραγωγή των ίδιων των αντιφάσεών τους είναι από φλύαρα έως λαλίστατα. Με τον Αλέξη Τσίπρα να ψάχνει εναγωνίως για πολιτικό σωσίβιο και τον Παναγιώτη Λαφαζάνη να έχει εξελιχθεί στο θεωρητικό της επιστροφής στη δραχμή σε αργεντίνικους ρυθμούς και με μοντέλο διακυβέρνησης ανάλογο με αυτό της Δημοκρατίας του Ισημερινού, ορισμένοι του Συνασπισμού διαρρέουν εντέχνως πως υφίσταται «άτυπη συνεννόηση Κουμουνδούρου - Συγγρού» με στόχο την αποπομπή του Γιώργου Παπανδρέου από την εξουσία». Αν κανείς απευθύνει το ερώτημα «Και μετά;» στα στελέχη αυτά, θα λάβει την απάντηση «Και μετά βλέπουμε».
Στόχος αυτής της «άτυπης» συνεργασίας είναι η λεηλάτηση κατά το δυνατόν της δυναμικής της «Πλατείας Συντάγματος». Θεωρίες συνωμοσίας θα πει ο μέσος παρατηρητής και προφανώς έχει όλο το δίκιο με το μέρος του. Είναι ωστόσο ενδεικτικό πως ο ίδιος ο Τσίπρας υιοθετεί πλήρως από την Κυριακή που μας πέρασε τη δυναμική των «Αγανακτισμένων», την ώρα που η ΝΔ θωπεύει μετ’ επιτάσεως «το πρωτόγνωρο και πλήρως κατανοητό κίνημα των εξοργισμένων πολιτών».

Στη Συγγρού ο Αντώνης Σαμαράς είναι απόλυτα σίγουρος πως θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός. Στις Βρυξέλλες επέμεινε στην άρνησή του να συγκυβερνήσει ομού μετά του Γιώργου Παπανδρέου αλλά και δεσμεύτηκε να εξυπηρετήσει το Νέο Μνημόνιο αν και εφόσον είναι ο επόμενος πρωθυπουργός. Διγλωσσία; Σαφώς, αλλά ο κ. Σαμαράς έχει και ένα πολιτικό παρελθόν. Ο κόσμος στο Σύνταγμα θα θυμηθεί και το 1993 αλλά και την αντιμνημονιακή ρητορική του αλλά τη μνημονιακή του συνείδηση κατά την περίοδο Μαΐου-Ιουνίου του 2011.
Πολλά στελέχη στη Συγγρού εκτιμούν πως ο ενδιάμεσος κρίκος μεταξύ ενός «αιωρούμενου» Τσίπρα και ενός φιλόδοξου Αντώνη είναι ο Χρύσανθος Λαζαρίδης, ο οποίος διαθέτει μακρά πείρα σε λεπτούς χειρισμούς εντός της παραδοσιακής Αριστεράς. Πρόκειται για μία εκτίμηση. Τα στελέχη της Συγγρού δεν επεκτείνονται σε άλλες πολιτικές φλυαρίες αναλογιζόμενοι πως το νέο σύστημα που κυριαρχεί στη ΝΔ είναι ένα μείγμα σταλινικού υποκαπιταλισμού με ιδεολογικό επίκεντρο τη Λαϊκή Δεξιά του Τσαλδάρη αλλά και με ορισμένες φιλελεύθερες προσμείξεις Εθνικού Βενιζελισμού (του Ελευθερίου βεβαίως).

Προσοχή… ολισθηρό «οδόστρωμα»

Το ΚΚΕ, με ένα πρωτοσέλιδο «μανιφέστο» στον κυριακάτικο Ριζοσπάστη, διαχωρίζει τη θέση του από την «Πλατεία Συντάγματος», προειδοποιεί για τους κινδύνους που ελλοχεύουν σε ένα «απολίτικο κίνημα», είναι εξαιρετικά προσεκτικό και δεν τάσσεται υπέρ της άμεσης εξόδου από το ευρώ αλλά ζητά και γενική απεργία. Μία στο καρφί και μία στο πέταλο δηλαδή. Η Παπαρήγα ξέρει να προφυλάσσεται από τα «καινά δαιμόνια».
Ο Γιώργος Καρατζαφέρης καραδοκεί, ομού μετά της Ντόρας Μπακογιάννη, αρμέγοντας στάλες από τη Γαλάζια Πολυκατοικία. Εκτιμούν ότι θα διασωθούν. Στη ΝΔ, πάνω από 15 βουλευτές επιθυμούν να ρίξουν γέφυρα με στόχο τη συγκυβέρνηση. Με τον κ. Σαμαρά στο τιμόνι δεν βλέπουν φως. Θα επιθυμούσαν να συνδιαλλαγούν με την Ντόρα, αλλά είναι πλέον αργά. Ο Καρατζαφέρης θα μπορούσε να «διαπραγματευθεί» μία αναβαθμισμένη συμμετοχή του στο πολιτικό σύστημα αλλά παρασύρεται από την έμφυτη τάση τους σε ελιγμούς διασποράς. Η «ιδέα» του περί απόσυρσης των βουλευτών του έπεσε στο κενό. «Ο Βορίδης γιατί να αποσυρόταν άλλωστε;» επισήμαιναν εκείνες τις ημέρες οι ακροδεξιές Κασσάνδρες.

Η βουβουζέλα της οργής

Τη 15η Ιουνίου έχει ορισθεί το «μεγάλο ραντεβού» στην πλατεία. Ο Παπανδρέου δεν διαθέτει πλέον ούτε πολιτικό κεφάλαιο προς κατανάλωση ούτε πολιτικό χρόνο. Γνωρίζει πως όποτε και αν διεξαχθούν οι εκλογές θα συντριβεί. Το γνωρίζουν και τα στελέχη του. Ο σημερινός πρωθυπουργός απορρίπτει την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Οι υπουργοί του και τα στηρίγματά του έχουν να επιλέξουν μεταξύ ενός προαναγγελθέντος πολιτικού θανάτου και μίας προαναγγελθείσης καταστροφής, με το ενδεχόμενο η χώρα τον Σεπτέμβριο να εκδιωχθεί κακήν κακώς από το Ευρώ, με άμεσο αποτέλεσμα την επιστροφή σε οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες προ τριακονταετίας και βάλε. Τα αμέσως επόμενα εικοσιτετράωρα θα απογυμνώσουν και αυτές τις δύο προοπτικές και θα εξαναγκάσουν το Μαξίμου, τον πρωθυπουργό και το κόμμα του ΠΑΣΟΚ να επιλέξουν. Το παράδειγμα της Πορτογαλίας με τη συντριβή της Κεντροαριστεράς και της εκδοχής του ιβηρικού ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και η αναμενόμενη συντριβή του Θαπατέρο στην Ισπανία, δεν αφήνουν περιθώρια στο ΠΑΣΟΚ. Ας μη βαυκαλίζονται πάντως οι θεωρητικοί της βαλκανοποίησης της χώρας. Η Κεντρική Ευρώπη κάποια στιγμή θα κάνει το λογαριασμό και θα ζυγίσει τη χασούρα. Και τότε θα επιλέξει αυτό που θα κοστίσει λιγότερο. «Δυστυχώς επτωχεύσατε» θα ομολογήσουν και θα γυρίσουν σελίδα. 

➜ n.georgiadis1@yahoo.com

πηγή:athensvoice