Ταξί, συντεχνίες και δικαιώματα
Δεν είναι καθόλου τυχαίο που και οι δύο αντιπαραθέσεις διεξάγονται μεσούσης της τουριστικής περιόδου.
Η κυβέρνηση, αυτή τη φορά διά των πρωτοβουλιών Ραγκούση,
εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι τα αιτήματα των ταξιτζήδων δεν έχουν
ιδιαίτερη απήχηση στην κοινή γνώμη, επιχείρησε (συνεπικουρούμενη από
διάφορα ΜΜΕ) να μεταφέρει και πάλι το πρόβλημα στις πλάτες της
κοινωνίας, ελπίζοντας ότι η διαδικασία του αυτοματισμού και οι
αντιδράσεις των άμεσα θιγόμενων (ταξιδιωτών, τουριστικών πρακτόρων κ.ά.)
θα έφερνε αποτέλεσμα.
Η υποκατάσταση όμως του ρόλου πολιτικών θεσμών, ως πεδίου
αντιπαράθεσης και σύνθεσης των επιμέρους αντιθέσεων, από ένα άμορφο,
κατακερματισμένο κοινωνικό σώμα, στο οποίο πρυτανεύει συνήθως το στενό
ατομικό-επαγγελματικό συμφέρον, είναι απλώς μια ψευδεπίγραφη μετάθεση
ευθύνης. Γιατί ακόμη και τότε, στα μουλωχτά, επιβάλλεται τελικά η λύση
που προτιμά ο ισχυρότερος παράγοντας της κοινωνικής εξίσωσης. Η
θεσμοποιημένη πολιτική εξουσία καταφέρνει πάντα να πείσει ότι η δική της
πρόταση είναι και η πλέον ενδεδειγμένη.
Για να φτάσουμε εδώ, χρειάστηκε ένας υπουργός να αποσύρει,
μονομερώς, την πολιτική δέσμευση και συμφωνία του προκατόχου του με τη
συγκεκριμένη επαγγελματική κατηγορία (ταξί). Στις μέρες μας το κράτος
ομιλεί για σοβαρότητα και συνέπεια, αλλά συνήθως πράττει τα ακριβώς
αντίθετα.
Το άνοιγμα όλων των κλειστών επαγγελμάτων θα μπορούσε να
εκληφθεί ωστόσο ως μια επιβεβλημένη πράξη κοινωνικού εκσυγχρονισμού. Οι
«κάστες», δημιούργημα του κλειστού και αυταρχικού μετεμφυλιακού κράτους
και της ανάγκης του να αποκτήσει ερείσματα σε μια διαλυμένη κοινωνία,
έχουν μετατραπεί σήμερα σε τροχοπέδη της διαρκούς κοινωνικής ρευστότητας
που απαιτεί η νεοφιλελεύθερη οργάνωση της αγοράς.
Οι κλειστές επαγγελματικές ομάδες (περίπτερα, ταξί, δικηγόροι,
φαρμακοποιοί, συμβολαιογράφοι, μηχανικοί, φορτηγατζήδες, λεωφορειούχοι
και πολλοί άλλοι) λειτούργησαν για δεκαετίες ως θύλακοι υποστήριξης των
επιλογών του δεξιού λαϊκισμού. Αυτοί, μαζί με τους μικροϊδιοκτήτες που
πήραν τα πάνω τους μέσω της αντιπαροχής, «νομιμοποίησαν» πολιτικά και
ιδεολογικά το σύστημα νομής μιας κατά βάσιν βίαιης και άδικης εξουσίας.
Τα αυτονομημένα ειδικά συμφέροντα που απαίτησαν και απέκτησαν κατά
καιρούς οι «συντεχνίες» ήταν απολύτως συμβατά με τις ιδιότυπες ανάγκες
του ελληνικού πελατειακού συστήματος.
Το μεταπολιτευτικό μοντέλο διοίκησης του κράτους όχι μόνο δεν
κατήργησε τα κεκτημένα προνόμια των επαγγελματικών συντεχνιών, αλλά
ορισμένες φορές τα ενίσχυσε κιόλας. Εσπευσε ωστόσο να αξιοποιήσει ως
θεσμικό αντίβαρο ισορροπίας τις νέες ανερχόμενες συνδικαλιστικές
συντεχνίες, παραχωρώντας τους προνόμια, αναγνώριση και εξουσίες.
Ο ιδιότυπος αυτός κορπορατισμός της μεταπολίτευσης ενσωμάτωσε
τις ισχυρές συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες στη διαχειριστική λογική του
πολιτικού συστήματος και περιόρισε την κοινωνική ανταπόκριση στη βάση
τους.
Τώρα, η βαθιά και αναπόδραστη οικονομική κρίση ωθεί το παλαιό,
αναποτελεσματικό κράτος να αναθεωρήσει άμεσα σχεδόν όλους τους
αναχρονισμούς του. Το γεγονός όμως αυτό δεν αποτελεί από μόνο του πράξη
κοινωνικής προόδου.
Πίσω από μεγαλόστομες διακηρύξεις περί απελευθέρωσης της αγοράς,
ανταγωνιστικότητας και ανάπτυξης κρύβονται η εκποίηση δημοσίου πλούτου,
η παραχώρηση φιλέτων του δημόσιου τομέα σε ιδιώτες επενδυτές, η
κατάργηση εργασιακών δικαιωμάτων, η ανασυγκρότηση της οικονομίας υπέρ
των λίγων και εχόντων, η πιο βίαιη αναδιανομή πόρων και εισοδημάτων που
έγινε ποτέ.
Οι «κάστες» αποτελούν σήμερα τη μια όψη του νομίσματος. Η
συκοφάντηση και ακύρωση κάθε συνδικαλιστικής δράσης είναι η άλλη, αυτή
που ενδιαφέρει περισσότερο τις κυρίαρχες ελίτ. Μια συνδικαλιστική ηγεσία
συκοφαντημένη και απαξιωμένη δεν έχει λόγο απέναντι στην εξουσία και
επομένως δεν «νομιμοποιείται» να αντισταθεί στις επιλογές της. Για τον
αγοραίο νεοφιλελευθερισμό, πρόοδος είναι η πρόσοδος των λίγων. Δυστυχώς,
δίπλα στα συντεχνιακά προνόμια «καίγονται» και τα κεκτημένα ατομικά και
κοινωνικά δικαιώματα των πολλών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου