Στο βάθρο του νικητή η φοροδιαφυγή

Στο βάθρο του νικητή η φοροδιαφυγή

 Κάρης Κ

Πολύ ήσυχα πέρασε η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών ότι δεν ισχύει πλέον το “πόθεν έσχες” για κατοικίες, κτήρια και για... πισίνες! Δεν εκδόθηκε ούτε μια χαιρετιστήρια ανακοίνωση. Αλλά αυτονόητα ικανοποιημένοι είναι εκείνοι που έχουν συσσωρεύσει χρήματα με φοροδιαφυγή και δεν θα πληρώσουν ούτε και τώρα τους φόρους που απέφυγαν. Επίσης αυτονόητη πρέπει να θεωρούμε την ικανοποίηση των συλλογικών φορέων - ιδιοκτητών, μεσιτών κ.λπ., που συνεχίζουν να στηρίζουν τις προσδοκίες ανάκαμψης της οικοδομικής δραστηριότητας στη φοροδιαφυγή. Την άποψη αυτή -πανίσχυρη επί δεκαετίες στην Ελλάδα- επιβράβευσε όχι μόνο το υπουργείο, αλλά και η πλειοψηφία της Βουλής, προ εβδομάδων, καταργώντας ό,τι είχε ψηφίσει μόλις πέρυσι τον Αύγουστο, εν μέσω της κρίσης. Βεβαίως, κανένας νόμος δεν είναι “ιερό βιβλίο” και πρέπει να αλλάζει όταν πρέπει. Αλλά προς ποια κατεύθυνση;

 

Η κατάργηση του “πόθεν έσχες” στην οικοδομή είναι μεγάλη νίκη των συμφερόντων της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας - Ο ίδιος κύκλος που οδήγησε στη διόγκωση των ελλειμμάτων και την κατάρρευση θα μας φέρει... ανάπτυξη;

Πάνω από ένα χρόνο τώρα, όταν έπρεπε να γίνουν οι επιλογές για το έλλειμμα και το χρέος, διαμορφώθηκαν δύο διαφορετικές, βασικές κατευθύνσεις, πολιτικές. Δεν ταυτίζονται με πολιτικούς χώρους - αλλά φαίνεται να τους διαπερνούν όλους. Η μια κατεύθυνση ήταν και είναι η προσπάθεια να βρεθεί τρόπος επιβίωσης του παλαιού πελατειακού συστήματος, με τις φοροαπαλλαγές, τη φοροδιαφυγή κ.λπ. επιρρίπτοντας την κρίση στους μισθωτούς. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε, όπως και οι άλλες πολιτικές δυνάμεις, ότι ήταν αντίθετη - στην πράξη όμως η κυβερνητική και κρατική πρακτική συνέχισε την πορεία του παρελθόντος. Η άλλη επιλογή, την οποία όλοι γενικόλογα αλλά όχι συγκεκριμένα δέχονται, είναι η αντιμετώπιση των αιτίων της δημοσιονομικής κρίσης και επομένως της νόμιμης και παράνομης φοροδιαφυγής, ώστε να μην πληρώσουν πάλι μόνον οι μισθωτοί. Το ξέρουμε ότι δεν έχει υλοποιηθεί αυτή η κατεύθυνση - το αποδεικνύει και η μείωση των εσόδων κατά το πρώτο επτάμηνο του 2011.

Η κατάργηση του “πόθεν έσχες” απαλλάσσει από την καταβολή του φόρου και νομιμοποιεί τα αδήλωτα εισοδήματα- δεν ελέγχεται πλέον αν έχουν δηλωθεί. Και είναι τόσο κακό αυτό, εφόσον θα βοηθήσει στην ανάπτυξη; - είναι ο αντίλογος.

Κατά πρώτον, δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη εκτίμηση για τις αναμενόμενες θετικές επιπτώσεις του μέτρου. Κύριος λόγος της μεγάλης μείωσης της οικοδομικής δραστηριότητας φαίνεται να είναι η ύφεση, τα μειωμένα εισοδήματα και όχι η απειλή του “πόθεν έσχες”. Εάν είναι έτσι, το πιθανότερο είναι ότι το μέτρο εμφανίζεται ως γενικό αλλά είναι μερικό -θα εξυπηρετηθούν κυρίως ορισμένοι, λίγοι, επαγγελματίες της φοροδιαφυγής, χωρίς να αλλάξει η γενική εικόνα στον κλάδο, που είναι εξαιρετικά αποκεντρωμένος και στηρίζεται σε μεγάλο αριθμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Αν δεν είναι έτσι και το μέτρο τελικά διευκολύνει πολλούς, το αποτέλεσμα θα είναι νέα γενικευμένη ώθηση στο κύκλωμα της παραοικονομίας. Τα νόμιμα δηλωθέντα κεφάλαια μειονεκτούν -νομίμως- έναντι των προϊόντων της φοροδιαφυγής. Ενισχύεται έτσι ο γενικός μηχανισμός της μείωσης των δημοσίων εσόδων και δεν ενισχύεται η μεταφορά πόρων από την παροικονομία στη νόμιμη οικονομική δραστηριότητα. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία όταν γίνεται στο κύκλωμα της οικοδομής, γιατί εκεί λειτουργεί πλήρης κύκλος κεφαλαίου : μαύρα κεφάλαια, μαύρη εργασία, μαύρα κέρδη κ.λπ.

Η επιλογή της ανοχής της φοροδιαφυγής εκδηλώθηκε και με την αύξηση του ΦΠΑ στα είδη εστιάσεως (23%). Αντί της επιμονής και της πίεσης είσπραξης των εσόδων και του ΦΠΑ που αποκρύπτονται, επιλέχθηκε η μεγάλη φορολογική επιβάρυνση όλων των επιχειρήσεων και συνολικά της κατανάλωσης. Και σε αυτή την περίπτωση οι φοροδιαφεύγοντες θα αποκτήσουν αυξημένο πλεονέκτημα - γι' αυτό και θα αυξηθούν.

Αντί της πολιτικής πριμοδότησης της φοροδιαφυγής, η προσπάθεια ανάκαμψης της οικοδομικής δραστηριότητας πρέπει να απευθύνεται στο σύνολο του κλάδου, να στηρίζει και να διευκολύνει τις νόμιμες επιχειρήσεις και δραστηριότητες και κυρίως να επιτυγχάνει την πραγματική -όχι την αυθαιρέτως υπολογιζόμενη- αύξηση των δημοσίων εσόδων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνον με το συνδυασμό μέτρων κατά της φοροδιαφυγής με μέτρα χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και της ζήτησης.

 http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=634211