Τέλος εποχής
Σάπια αβγά, μπογιές, γιαούρτια,
χάπενινγκ και ευφάνταστα συνθήματα με αποδέκτες κέντρα και εκπροσώπους
της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας... Οι νέες αυτές μορφές λαϊκής
αντίδρασης, σ' ένα μέλλον που υπόσχεται φτώχεια και ανεργία,
εξαπλώνονται σαν επιδημία από την Αθήνα στη Ρώμη, από τη Μαδρίτη στο
Λονδίνο, από το Τελ Αβίβ στη Νέα Υόρκη.
Πρόκειται για εκδηλώσεις αγανάκτησης απέναντι στην ανικανότητα
των πολιτικών ν' αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις των αγορών και του
παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου.
Μεταφράζονται σε μια γενικότερη απαξίωση των κομμάτων, αλλά και
της ψήφου ως μέσου συμμετοχής στις δημοκρατικές διαδικασίες. Πληθαίνουν
έτσι όσοι στις χώρες τής κάποτε πλούσιας και υποτίθεται δημοκρατικής
Δύσης δηλώνουν ότι στο μέλλον δεν σκοπεύουν να συμμετάσχουν στις
εκλογικές διαδικασίες.
Οι Ελληνες, αντιμέτωποι πλέον με τη χρεοκοπία, πρωτοστατούν,
σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις, στην έλλειψη εμπιστοσύνης
απέναντι στην αξιοπιστία των πολιτικών. Σε αυτήν την κατεύθυνση
κινούνται τώρα και οι Ιταλοί ψηφοφόροι, που για πρώτη φορά στην πρόσφατη
Ιστορία τους, σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30%, δηλώνουν την πρόθεσή τους
να απέχουν από τις κάλπες στην περίπτωση πρόωρων εκλογών.
Πρόκειται χωρίς αμφιβολία για τέλος εποχής της πολιτικής, όπως
τουλάχιστον την εννοούσαμε μέχρι τώρα, και για την απόδειξη ότι η
οικονομική κρίση που μαστίζει μεγάλο μέρος του πλανήτη εγκυμονεί μεγάλες
ανακατατάξεις και αναδιαρθρώσεις, ακόμη και της ίδιας της έννοιας της
Δημοκρατίας. Και είναι κάτι που οι πολιτικοί θα όφειλαν να το λάβουν
σοβαρά υπόψη. Να αναλογιστούν πρώτα απ' όλα ότι η κρίση που εξαπλώνεται
στη Δύση δεν είναι μονάχα οικονομική, αλλά και κρίση απέναντι σε μια
γερασμένη γενιά ιδεών και ανθρώπων που διαχειρίζονται την εξουσία.
Είναι κρίση απέναντι σ' ένα σύστημα που μαζί με τα αντισώματα
της αλληλεγγύης και της κοινωνικής συνοχής εμπεριείχε τη λογική του
κέρδους και του κυνισμού. Πώς διαγράφεται όμως το μέλλον; Με την
προϋπόθεση, βέβαια, ότι ο δυτικός πολιτισμός και οι δημοκρατικοί θεσμοί
θα επιβιώσουν από τη φουρτούνα που τους απειλεί από τα θεμέλιά τους.
Αρχίζει και κερδίζει έδαφος η άποψη σύμφωνα με την οποία η
σύλληψη μιας νέας μορφής δημοκρατίας, που την τροφοδοτούν νέες ιδέες και
νέες μορφές συμμετοχής στα κοινά, δεν μπορεί να προέρχεται από
επαγγελματίες της εξουσίας, από εκλεγμένους εκπροσώπους δηλαδή (σε όποιο
πολιτικό χώρο και αν ανήκουν), με διαδικασίες που όλο και περισσότερο
απομακρύνονται από τις ανάγκες και από τη θέληση των πολιτών. Νέες
μορφές διαχείρισης των κοινών μπορούν μόνο να προκύψουν από τη συλλογική
ωρίμανση των πολιτών, που η απογοήτευσή τους τούς ωθεί όλο και πιο
συχνά να διαδηλώνουν στους δρόμους και στις πλατείες.
Πέρα από την αγανάκτηση και την ορμή τους να ανατρέψουν το
σύστημα, καλό θα ήταν να διαμορφώσουν και προτάσεις και να αναλογιστούν
με ποιον τρόπο και από ποιους επιθυμούν στο εξής να κυβερνώνται. Κάπως
έτσι θα μπορούσαν να αναγεννηθούν από τα ερείπιά τους οι δημοκρατίες στο
μέλλον και να απαλλαχθούν από τη δικτατορία των κομμάτων και των
υποταγμένων στη λογική της εξουσίας πλειοψηφιών που αμαυρώνουν συχνά την
ίδια την έννοια της πολιτικής.
Και όσοι φοβούνται ότι κάτι τέτοιο θα προκαλούσε αναρχικά
αντανακλαστικά, καλό θα ήταν να λάβουν υπόψη εκείνα τα οποία βιώσαμε
μέχρι σήμερα και μας οδήγησαν σε αδιέξοδο, έτσι ώστε να εμπιστευτούν
περισσότερο την κρίση τους και την ικανότητά τους να διαμορφώσουν ένα
ανανεωμένο πολιτικό τοπίο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου