Κατώτερη των περιστάσεων η «συμφωνία» για την κλιματική αλλαγή
Γράφει ο
Κώστας Ζαχαριάδης
Κατώτερη των περιστάσεων η απόφαση της διάσκεψης για την κλιματική
αλλαγή στο Ντέρμπαν. Η μετάθεση χρονικά των δεσμευτικών αποφάσεων στο
απώτερο μέλλον δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας. Δυστυχώς επιβεβαιώθηκε
το σύνθημα σε πανό, που αναρτήθηκε σε Τράπεζα της Γερμανίας από
ακτιβιστές της Greenpeace «Αν ο πλανήτης ήταν τράπεζα θα τον είχατε
σώσει» !
Η Πλατφόρμα του Ντέρμπαν, για μια παγκόσμια πολιτική για το κλίμα με
στόχο τη μείωση των εκπομπών των ρύπων του θερμοκηπίου και επιθυμητό
αποτέλεσμα τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας κατά 2 βαθμούς σε
σχέση με το 1990, προβλέπει την παράταση ισχύος του Πρωτόκολλου του
Κιότου και μετά την λήξη του (2012) ως το 2015. Από το 2015 και μετά θα
πρέπει να αποφασιστεί μια νέα συμφωνία για την προστασία του κλίματος, η
οποία θα περιλαμβάνει όλες τις χώρες, ακόμη και τις ΗΠΑ και τις Ινδίες,
και η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή από το 2020.
Τι συνέβη στο Ντέρμπαν;
Οι μεγάλοι παραγωγοί αερίων του θερμοκηπίου (ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία στις
οποίες αντιστοιχεί το ήμισυ της παγκόσμιας εκπομπής) αρνούνται μια νέα
δεσμευτική συμφωνία κατά της κλιματικής αλλαγής. Από την ομάδα των
ανεπτυγμένων χωρών, η ΕΕ επιχειρηματολόγησε υπέρ να παραταθεί η ισχύς
του Πρωτοκόλλου του Κιότο αν το υπογράψουν όμως όλοι, χωρίς εξαιρέσεις.
Οι χώρες των BRIC ήταν απρόθυμες να αποδεχθούν δεσμευτικούς στόχους
υποστηρίζοντας ότι δεν ευθύνονται για τη ρύπανση του παρελθόντος, ούτε
μπορούν να ανακόψουν την οικονομική τους ανάπτυξη για χάρη του κλίματος.
Στο αντίπαλο στρατόπεδο το μπλοκ των φτωχών χωρών που απειλούνται
περισσότερο και οποίες πίεζαν για την υπογραφή δεσμευτικής συμφωνίας
εντός του 2012. Η ομάδα των 48 Λιγότερο Ανεπτυγμένων Χωρών (LDC)
κατέθεσε πρόταση που ζητά να αναθεωρηθεί προς τα κάτω ο πολιτικός στόχος
των 2 βαθμών που είχε τεθεί πέρυσι, έτσι ώστε η άνοδος της θερμοκρασίας
να μην υπερβεί τους 1,5 βαθμούς Κελσίου, σε σχέση με τα προβιομηχανικά
επίπεδα, έως το 2100.
Αντίστοιχα κινήθηκε και η Συμμαχία των
Μικρών Νησιωτικών Κρατών (Aosis). Οι μικρές αυτές χώρες, διάσπαρτες στον
Ειρηνικό και την Καραϊβική, επείγονται για τη λήψη μέτρων καθώς η
άνοδος της στάθμης των ωκεανών απειλεί να καταπιεί τα νησιά τους και το
λιώσιμο των πάγων να καταπιεί τις πόλεις τους.
Αύξηση στην παραγωγή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Σύμφωνα
με το Global Carbon Project το 2010 οι εκπομπές αυξήθηκαν κατά 5,9%, τη
μεγαλύτερη ετήσια αύξηση που έχει καταγραφεί ποτέ από τη Βιομηχανική
Επανάσταση. Η τάση αυτή συνεχίστηκε και το 2011, με τις εκπομπές να
ενισχύονται κατά 3%. Η νέα αύξηση οφείλεται κατά το ήμισυ στην καύση του
άνθρακα.
Δεσμευτική συμφωνία ΤΩΡΑ και για ΟΛΟΥΣ
Το
αίτημα να επιτευχθεί μια συμφωνία για απόκρουση της κλιματικής
αλλαγής, παρέμεινε μετέωρο. Είναι θετικό ότι οι διαπραγματεύσεις για την
κλιματική αλλαγή ξανατέθηκαν υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Χρειάζεται, άμεσα
(χθες), μια συμφωνία που μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των λαών και να
αποτελέσει απάντηση στην οικολογική, επισιτιστική, ενεργειακή και
κοινωνική κρίση. Οι αναπτυσσόμενες χώρες είναι αυτές που συνέβαλαν
λιγότερο στο πρόβλημα, αυτές που επωφελήθηκαν λιγότερο από την
«ανάπτυξη», αλλά αυτές που υποφέρουν περισσότερο από την κλιματική
αλλαγή. Η κλιματική δικαιοσύνη είναι αναγκαία για να προσεγγίσουμε τους
στόχους της σύγκλισης όλων των χωρών του κόσμου.
Οι αγορές ρύπων
άνθρακα, που παρουσιάζονται ως προσπάθειες να δημιουργηθούν
χρηματιστηριακές αξίες για τον άνθρακα που εξοικονομείται ή
αποθηκεύεται, δεν είναι μόνο αναποτελεσματικές στη μείωση των εκπομπών,
αλλά ενισχύουν επίσης τις άνισες σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στις
πλουσιότερες και τις φτωχότερες χώρες. Στόχος πρέπει να είναι η καθαρή
μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, μέσω μέτρων προσαρμογής, όχι
μέσω δημιουργίας νέων κερδοσκοπικών αγορών.
Δυστυχώς και μέσα
στους κόλπους της άλλοτε πρωτοπόρας ΕΕ στην περιβαλλοντική προστασία
ισχυροποιούνται προσεγγίσεις που υποτιμούν το πρόβλημα, χρησιμοποιώντας
την χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση ως δικαιολογία για να
αποφευχθεί κάθε παρέμβαση.
Η Ελλάδα της «πράσινης ανάπτυξης»
Η
Ελλάδα οφείλει να αλλάξει ταχύτατα το ενεργειακό της μείγμα με μεγάλες
επενδύσεις στις ΑΠΕ. Το Ντέρμπαν μας καλεί να ασχοληθούμε με την
κλιματική αλλαγή ως επίκεντρο της οικονομικής, κοινωνικής και
επιχειρηματικής δραστηριότητας και όχι ως παράπλευρη διαπίστωση. Η
αλληλεγγύη της Ελλάδας στις χώρες του τρίτου κόσμου, που πλήττονται ήδη
από την κλιματική αλλαγή, μέσα από την ελαχιστοποίηση εκπομπών CO2
πρέπει να είναι έμπρακτη και όχι διακηρυκτική. Η Ελλάδα ενώ διαφημίζεται
ως πράσινη στο εξωτερικό εφαρμόζει γκρι πολιτικές όπως η καταλήστευση
του «πράσινου ταμείου», η μη κύρωση δασικών χαρτών, η νομιμοποίηση
αυθαίρετων, η χαμηλή συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας,
η εκχώρηση της διαχείρισης απορριμμάτων σε ιδιώτες με την εφαρμογή της
μεθόδου της καύσης.
Υ.Γ. Αυτές τις ώρες της οξύτατης
περιβαλλοντικής, ενεργειακής, επισιτιστικής κρίσης η απουσία του Μιχάλη
Παπαγιαννάκη είναι κάτι παραπάνω από αισθητή. Συνέβαλλε καθοριστικά στο
να διαμορφωθεί στην ευρωπαϊκή αριστερά η οπτική της ριζοσπαστικής
οικολογίας και μίλησε εγκαίρως αναλυτικά και εμπεριστατωμένα για τα
κορυφαία προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα διεθνώς. Τον ευχαριστούμε
για την διορατικότητα του και προσπαθούμε να συνεχίσουμε το έργο του.
-Ο Κώστας Ζαχαριάδης είναι μέλος της γραμματείας του τμήματος οικολογίας του ΣΥΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου