Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

Το αποτέλεσμα των χθεσινών εκλογών είχε, παραδόξως, μια απίστευτη ισορροπία. Ο «συλλογικός νους» του ελληνικού λαού έκανε μια απροσδόκητα ισορροπημένη επιλογή. Εξουσιοδότησε τους διαχρονικά υπεύθυνους της κατάρρευσης με την τελευταία ευκαιρία να διαχειριστούν την κρίση με τα γνωστά μέσα. Και από την άλλη ανέθεσε στο κόμμα που εκφράζει την κοινωνική δυναμική την πιο δύσκολη αποστολή που ανατέθηκε σε κόμμα μετά τη χούντα. Η Ν.Δ. και ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχουν ως δυσκολότερο αντίπαλο τον εαυτό τους.

Παράλληλα το αποτέλεσμα βγάζει κυβέρνηση – και μάλιστα ισχυρή – και, συνεπώς, δεν υπάρχει κανένας λόγος να μπλέξουμε με ηλιθιότητες τύπου «οικουμενικής».

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με μια σειρά για να δούμε τι ακριβώς συνέβη χθες στην κάλπη, πάντα σε συνδυασμό με τις αμέσως προηγούμενες εκλογές της 6ης Μαΐου.

Κάτι... χρωστάει η Ν.Δ.

Για τη Νέα Δημοκρατία και τον Αντώνη Σαμαρά η συγκυβέρνηση με το ΠΑΣΟΚ και τον ΛΑΟΣ υπό τον Καρατζαφέρη υπήρξε το θεμελιώδες αμάρτημα, το οποίο την έφερε έως το χείλος του γκρεμού. Νίκησε στην κάλπη, αλλά παρέμεινε αδύναμη, κάτω από το ποσοστό της συντριβής του 2009.

Υπερέχει ωστόσο έναντι των δυνητικών εταίρων της στην επόμενη κυβέρνηση, αφού το ΠΑΣΟΚ, με τη Ν.Δ. στο 30% και τον εαυτό του στο 13%, δεν μπορεί να αρνηθεί την πρωθυπουργία στον Σαμαρά – άλλωστε η κυβέρνηση θα είναι συνεργασίας και όχι «οικουμενική»...

Στην πραγματικότητα η Ν.Δ. πήρε την ψήφο του φόβου για το «άγνωστο» που λέγεται ΣΥΡΙΖΑ, αλλά, όπως έχουμε ήδη γράψει από την πριν από τις εκλογές, είναι ορατός ο κίνδυνος ότι «η σημερινή ψήφος φόβου αύριο θα καταλήξει σε οργισμένη απόρριψη». Ή, λοιπόν, αρπάζει την ευκαιρία ή έρχεται το τέλος.

Ταυτόχρονα, ανεξαρτήτως συσκευασίας, ο βασικός εταίρος της, το ΠΑΣΟΚ, επιβεβαιώνοντας τη συρρίκνωσή του και με τον Βενιζέλο να έχει αναγγείλει την κατεδάφιση και ανασύστασή του, έχει κι αυτό την τελευταία του ευκαιρία.

Έτσι ολόκληρο το παλαιό σύστημα εξουσίας θα παίξει το τελευταίο του χαρτί για επιβίωση και ανανέωση. Αλλά μέσα στη βαθύτερη κρίση των τελευταίων δεκαετιών και χωρίς χρονική και πολιτική πίστωση.

Τα δυο ταμπλό του ΣΥΡΙΖΑ

Από την πλευρά του ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε μια δική του μεγάλη νίκη: καθιερώθηκε στο σύστημα ως πόλος εξουσίας, επιβεβαιώνοντας και αυξάνοντας την εκλογική επίδοση της 6ης Μαΐου και αφήνοντας πίσω του τον ρόλο του κόμματος διαμαρτυρίας του 5%. Στην πραγματικότητα ανέλαβε ένα διπλό στοίχημα:

● Στις 6 Μαΐου έλαβε την εντολή να ανασυνθέσει την Κεντροαριστερά και μάλιστα χωρίς το συντετριμμένο ΠΑΣΟΚ να έχει εξαφανιστεί από το πολιτικό προσκήνιο, αλλά και με τη ΔΗΜΑΡ, ένα κόμμα από τα σπλάχνα του ΣΥΝ, να διεκδικεί τον ίδιο ρόλο.

● Χθες έλαβε μια ακόμη εντολή: να προετοιμαστεί κατάλληλα ώστε να αποτελέσει στο μέλλον πράγματι μια εναλλακτική κυβερνητική επιλογή.

Κανένα άλλο κόμμα, από τη μεταπολίτευση και ύστερα, δεν ανέλαβε να κουβαλήσει τέτοιο βάρος και με τον χρόνο να τρέχει εναντίον του. Αν τα καταφέρει, ο άθλος θα είναι τεράστιος. Αν όχι, τότε δεν θα είναι ούτε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος που χάνει το «τρένο».

Τα ζόρια του ΠΑΣΟΚ

Από την πλευρά του Βενιζέλου τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα, καθώς ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θα πρέπει να παίξει το στοίχημα της «ανασύστασης» όχι μόνο με την πρωτοκαθεδρία του ΣΥΡΙΖΑ στην Κεντροαριστερά και με τη ΔΗΜΑΡ να διεκδικεί ρόλο, αλλά και ενώ παράλληλα θα συμμετέχει σε μια κυβέρνηση τήρησης των «μνημονίων», η οποία μπορεί να αποβεί μοιραία για το όλο εγχείρημα.

Η συγκράτηση των δυνάμεών του στο 13% παρά την περαιτέρω απώλεια 80.000 ψήφων, δεν αποτελεί νίκη, ούτε καν ισοπαλία, αλλά επιβεβαίωση της συρρίκνωσης του πολιτικού του ρόλου. Είναι βέβαιο ότι το επόμενο διάστημα – με ενεργές τις κοινωνικές και πολιτικές διαδικασίες ανασύνθεσης της Κεντροαριστεράς – θα πρέπει, εκτός όλων των άλλων, να διατηρήσει πρωτίστως τη συνοχή του, η οποία θα απειληθεί από ένα πλήθος ετερόκλητων να αντιπαρατιθέμενων απόψεων και προσωπικών φιλοδοξιών στο εσωτερικό του.

Ήρθαν και έμειναν

Παράλληλα με το παιχνίδι μεταξύ των τριών πρώτων θα εξελιχθεί ένα ακόμη, το οποίο αφορά τη μοίρα τριών ακόμη νέων κομμάτων, τα οποία μπήκαν στη Βουλή στις 6 Μαΐου και επιβεβαίωσαν την παρουσία τους στη χθεσινή κάλπη. Ας τα δούμε:

1. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, μπορεί να υποχώρησαν, σε συνθήκες σκληρής πόλωσης, κατά 3% και 200.000 ψήφους περίπου, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι είναι γέννημα των τελευταίων μηνών. Η καθιέρωσή τους στην κεντρική πολιτική σκηνή είναι έτσι ή αλλιώς... κατόρθωμα.

2. Οι νεοναζί της Χρυσής Αυγής, παρά το σκληρό «πάρε - δώσε» που κατέγραψε το exit poll και τις διαρροές τους προς Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ, αναπλήρωσαν τις απώλειές τους συγκρατώντας τις στις 15.000 περίπου και παρέμειναν στην περιοχή του 7%.

3. Η ΔΗΜΑΡ, χάνοντας μόνο 20.000 ψήφους περίπου, δηλώνει έτοιμη να συμμετάσχει στο παιχνίδι της εξουσίας, ενώ παράλληλα ψάχνει τρόπο να διεμβολίσει το πολιτικό σύστημα. Άγνωστο τι θα καταφέρει, αλλά η σταθερότητά της σε ψήφους και ποσοστά είναι μια πρώτη «προίκα»...

Την πλήρωσε... το ΚΚΕ!

Τελικά ίσως ο μοναδικός καθαρά ηττημένος από τα επτά κόμματα της νέας Βουλής είναι το ΚΚΕ. Με απώλειες σχεδόν κατά 50% των ψήφων και των ποσοστών του, ο Περισσός πλήρωσε πανάκριβα πολλά περισσότερα από την πόλωση Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ.

Ίσως το σημαντικότερο είναι πως, παρότι στην αρχή της κρίσης – και δημοσκοπικά – σημαντικό μέρος της κοινωνίας στράφηκε προς το μέρος του αναζητώντας ασπίδα προστασίας, η ηγεσία του επέλεξε, αντί να ανοίξει τις πύλες του Περισσού και να επιχειρήσει μια μεγάλη έξοδο προς την κοινωνία, να καλεί το... βουνό να πάει στον Μωάμεθ.

Όπως ήταν αναμενόμενο, ειδικά μετά τις 6 Μαΐου, όταν η στροφή προς τον ΣΥΡΙΖΑ μεγάλου μέρους ψηφοφόρων δημιούργησε κοινωνικό ρεύμα, οι απώλειες του ΚΚΕ το περιόρισαν στα ποσοστά του «καταραμένου»... 1993, τότε που, μετά τις περιπέτειες της συγκυβέρνησης του ενιαίου ΣΥΝ με τον Μητσοτάκη και τη διάσπαση που ακολούθησε, υποχρεώθηκε να ξαναστηθεί από την αρχή.

Ο τρόπος αντιμετώπισης της μεγάλης ήττας δεν είναι ακόμη γνωστός, αλλά θα έχει τεράστιο ενδιαφέρον για το πώς θα διαμορφωθεί το νέο πολιτικό τοπίο.

Συμπέρασμα: Οι εκλογές της 17ης Ιουνίου επικύρωσαν μια βαθιά τομή στο πολιτικό σύστημα, χωρίς ωστόσο να λύσουν κάποια από τις μεγάλες εκκρεμότητές του, εκτός ίσως από την ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε κόμμα εξουσίας – υπό τον όρο φυσικά ότι ο ίδιος θα αποδειχθεί ικανός να ανταποκριθεί στη δεδηλωμένη λαϊκή απαίτηση. Όλες οι μεγάλες εκκρεμότητες παραμένουν και θα λυθούν αναλόγως προς την πορεία της κρίσης.