Αποπροσανατολίζοντας: Η διαρροή των λιστών και των ληστών

Από Αθηνά Αυγητίδου

Είναι πλέον κοινώς αποδεκτό ότι η βαρύτητα που έχει δοθεί σε ζητήματα όπως η λίστα των πολιτικών που πλούτισαν παράνομα, η σύλληψη του νεαρού για τη δημιουργία σατυρικής ιστοσελίδας και τα σενάρια για πραξικόπημα συντελεί έναν και μοναδικό σκοπό: τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από τα σκληρά νεοεισερχόμενα μέτρα. Για να μην παρεξηγηθούμε: δεν ισχυριζόμαστε ότι τα ζητήματα αυτά στερούνται σημασίας και ιδιαίτερης προσοχής. Αλλά είναι παράδοξο
να ασχολούνται όλα τα κεντρικά δελτία με την «κάθαρση» του πολιτικού κόσμου, με μία λίστα -που σημειωτέον έχουν στα χέρια τους εδώ και δύο χρόνια- τη στιγμή που εξαγγέλλεται το νέο πακέτο καταστροφικών μέτρων, τα οποία μάλιστα συνοδεύονται από μία «ρήτρα» που προβλέπει την αυτόματη λήψη νέων μέτρων σε περίπτωση αστοχίας. Στήνεται, λοιπόν, ένα μιντιακό εδώλιο από το οποίο περνούν ένα-ένα τα άτομα που περιλαμβάνονται στη λίστα για να απολογηθούν και οι πολίτες «απωθούν» το μείζον ζήτημα των ημερών.

Αυτή, βέβαια, είναι η γνωστή μέθοδος που χρησιμοποιούν τόσο οι πολιτικοί όσο και τα ΜΜΕ προκειμένου να μην προκληθεί κοινωνική αναταραχή και να μην εκφραστεί, στο βαθμό που πρέπει, η λαϊκή δυσανασχέτηση και αγανάκτηση. Το πολιτικό σύστημα της χώρας μας έχει διαμορφωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε η εκάστοτε κυβέρνηση να έχει την ευχέρεια να κατευθύνει τις ειδήσεις και τα επίκαιρα θέματα της ημέρας σύμφωνα με τις ανάγκες της και τους πολιτικούς στόχους της.

Από την υπογραφή του πρώτου μνημονίου και έπειτα κάθε δόση εξελίσσεται σε μια μεγάλη περιπέτεια που δημιουργεί ένα καθεστώς έκτακτης ανάγκης και απαιτεί τη θυσία όλων των εφεδρειών της εθνικής οικονομίας. Προκειμένου να μετριαστεί το καθεστώς αυτό προβάλλονται κατά καιρούς σκάνδαλα, δημιουργώντας τεράστιο θόρυβο, ρίχνοντας το φως αλλού και γνωρίζοντας εκ των προτέρων τη περιορισμένη διάσταση του εκάστοτε σκανδάλου με αποτέλεσμα να απασχολείται η κοινή γνώμη με αυτά που αναπαράγουν οι δημοσιογράφοι καθώς οι κυβερνήσεις παραμένουν ελεύθερες να εφαρμόσουν τις εντολές της τρόικας ανενόχλητες και χωρίς εντάσεις.

Όπως σημειώσαμε, αυτή είναι μια διαχρονική μέθοδος άσκησης πολιτικής αλλά έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε ειδικότερα πως εκτυλίσσεται από την υπογραφή του πρώτου κιόλας Μνημονίου- και λίγο νωρίτερα- μέχρι σήμερα. Με την έλευση του μνημονίου καλωσορίσαμε και τη μνημονιακή προπαγάνδα η οποία με σύμμαχο τα ισχυρά ΜΜΕ αποπειράθηκε και αποπειράται να αλλάξει την ατζέντα, να επιτρέψει δηλαδή τη μετάβαση από την δυσβάστακτη καθημερινότητα σε μια κατασκευασμένη «κοινή γνώμη» που διαμορφώνεται από μια καθοδηγούμενη θεματολογία.

Ας δούμε αν ευσταθούν οι εκτιμήσεις μας.

Τη περίοδο που ανακοινώνεται το πρώτο πακέτο μέτρων (Φεβρουάριος 2010), έχουμε στην ημερήσια ατζέντα τη συγκρότηση εξεταστικής επιτροπής για τη σκανδαλώδη υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου. Μάλιστα το ΠΑΣΟΚ προτείνει και την σύσταση Εξεταστικών Επιτροπών για τα «μαύρα ταμεία» της Siemens, τα δομημένα ομόλογα, την εξαγορά της εταιρείας «Γερμανός» και το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου. Οι νέες αποκαλύψεις, τα DVD, οι δικογραφίες και οι σχολιασμοί επί σχολιασμών κρατούν τον κόσμο τις ημέρες εκείνες απασχολημένο και μετριάζουν την ένταση του δεύτερου πακέτου μέτρων που ανακοινώνεται στις 3 Μαρτίου 2010.

Την ώρα που ανακοινώνεται η προσφυγή στο μηχανισμό στήριξης και τα νέα μέτρα λιτότητας (Απρίλιος-Μάιος 2010), ξαφνικά λαμβάνει νέα «αιφνιδιαστική» τροπή η υπόθεση Siemens προσλαμβάνοντας ευρύτερες πολιτικές διαστάσεις, αποδίδονται ευθύνες σε νέα πρόσωπα αναφορικά με το σκάνδαλο στο Βατοπέδι, δημιουργείται πολιτική ένταση λόγω του σχεδίου «Καλλικράτης».

Τρεις μέρες μετά την ανακοίνωση των μέτρων, ο τότε πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου εξαγγέλλει ότι θα προχωρήσει σε μια σειρά πρωτοβουλιών κάθαρσης (βέβαια η συγκεκριμένη πρόθεση της κυβέρνησης είχε ξεκινήσει ήδη από τον Φεβρουάριο) μεταξύ των οποίων είναι: η συγκέντρωση φακέλων των εκκρεμών υποθέσεων διαφθοράς ανά υπουργείο, η θεσμοθέτηση ενός νέου, διευρυμένου «πόθεν έσχες», το χρονικό εύρος του οποίου θα περιλαμβάνει αρκετά χρόνια πριν, η επιτάχυνση των αλλαγών που αφορούν τον νόμο περί ευθύνης υπουργών, η ενεργοποίηση εξεταστικής επιτροπής για την οικονομία.

Λίγο πριν την ανακοίνωση των νέων μέτρων (15 Απριλίου 2011) ο τότε πρωθυπουργός διαβεβαιώνει ότι θα υπάρξει κοινοβουλευτική διερεύνηση της υπόθεσης των υποβρυχίων, αλλά και όποιας άλλης αποσταλεί από τη Δικαιοσύνη. Επίσης, καταδικάζεται ο πρώην υπουργός κ. Τάσος Μαντέλης από το Τριμελές Εφετείο της Αθήνας για ψευδή υποβολή «πόθεν έσχες» την περίοδο 2006-2007. Λίγες μέρες μετά συστήνεται ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης σχετικά με το ενδεχόμενο ύπαρξης ποινικών ευθυνών του πρώην υπουργού κ. Α. Τσοχατζόπουλου στην υπόθεση των υποβρυχίων.

Λίγες μέρες μετά την ψήφιση του μεσοπρόθεσμου και την επιβολή νέων μέτρων (Ιούνιος 2011) ο υπουργός Υποδομών Γιάννης Ραγκούσης προχωρεί στο πλήρες άνοιγμα του κλάδου των ταξί. Η κίνηση αυτή προκαλεί τις έντονες αντιδράσεις του κλάδου και φυσικά ένα χάος λόγω της απεργίας των οδηγών ταξί. Τη στιγμή που το σύνολο σχεδόν της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ καταδικάζει απερίφραστα τον κ. Ραγκούση, ο πρωθυπουργός παραμένει απλώς θεατής. Μόνο μια λογική εξήγηση μπορεί να υπάρχει: με την αναγόρευση του θέματος των ταξί σε κυρίαρχο πολιτικό ζήτημα και σχεδόν αποκλειστικό θέμα της ειδησεογραφίας, συντελείται η απόσπαση της προσοχής των πολιτών από τα μεγάλα και καυτά προβλήματα του τόπου. Την ίδια περίοδο ξεσπά και το σκάνδαλο με τα στημένα ποδοσφαιρικά παιχνίδια και αυτό βέβαια στο όνομα της «κάθαρσης». Αλλά και εδώ εξυπηρετούνται συγκεκριμένες καταστάσεις.

Με φόντο το κλίμα των νέων μέτρων κσι την αγωνία για την 6η δόση, βγαίνει και πάλι στην επιφάνεια το σκάνδαλο Ζίμενς το οποίο αυτή τη φορά βρίσκεται στην «τελική ευθεία». Υστερα απο έρευνα περίπου ενάμιση χρόνου, 35 πρόσωπα εμπλεκόμενα στην υπόθεση καλούνται να απολογηθούν μέσα στον Σεπτέμβριο. Την ίδια περίοδο έχουμε αναταραχές λόγω των επεισοδίων στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου, τη βόμβα-ανακοίνωση για διενέργεια δημοψηφίσματος, καθώς και τη δημιουργία νέας κυβέρνησης υπο τον Λουκά Παπαδήμο. Μέσα στον Δεκέμβριο του 2011 αναθερμαίνεται το σκάνδαλο του Βατοπεδίου με ένταλμα σύλληψης του Καθηγούμενου της Μονής Βατοπεδιου γέροντος Εφραίμ.

Μέσα στον ασφυκτικό κλοιό του Πι Ες Άι (PSI) και τον «νευρικό κλονισμό» που έχει προκαλέσει, μέσα στον πανικό των μειώσεων μισθών και συντάξεων, των λουκέτων και απολύσεων, μέσα σε ένα κλίμα όπου πολλοί είναι προετοιμασμένοι για χρεοκοπία, δημιουργείται ακόμα μια φούσκα  σχετικά με την χρηματοδότηση των κομμάτων. Μάλιστα, το θέμα παρουσιάζεται ως «αναλγησία» την ώρα που ο λαός δεινοπαθεί.

Την ίδια περίοδο, θέση κεντρικού θέματος στα ΜΜΕ παίρνει η υπόθεση της «μαφίας» της Θεσσαλονίκης η οποία απασχολεί το κοινό για περίπου δύο βδομάδες. Με την προκλητική δήλωση του Καραμπέρη «Αν βγάλω τα βίντεο, θα εξαφανιστεί η Βουλή», δήλωση-βούτυρο στο ψωμί των ΜΜΕ, η ελληνική κοινή γνώμη λησμονεί την κυβέρνηση Παπαδήμου, τα παλιά Μνημόνια που έφευγαν και τα νέα που έρχονταν.

Λίγες μέρες μετά τη ψήφιση του δεύτερου μνημονίου (12 Φεβρουάριου 2012) ξεσπάει ο «ντόρος» για τον «εκατομμυριούχο βουλευτή» που έβγαλε χρήματα στο εξωτερικό, με στόχο να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από άλλα, πολύ πιο σημαντικά θέματα. Ναι. Είναι θεμιτή και αναγκαία η καταπολέμηση του μαύρου χρήματος αλλά δεν χρειάζεται να απασχολήσει ολόκληρο το κοινοβούλιο επί μία εβδομάδα.

Τον Μάρτιο του 2012 όταν ολοκληρώθηκε το Πι Ες Άι (PSI), έχουμε και πάλι την ατζέντα της «κάθαρσης»: 91 βουλευτές από όλες τις πτέρυγες της Βουλής ζητούν «παράκαμψη» προσωπικών δεδομένων αντιδρώντας στο δυσμενές κλίμα που έχει παγιωθεί σε βάρος του ελληνικού πολιτικού συστήματος, με επίκεντρο οικονομικές υποθέσεις στελεχών που το συναποτελούν. Την επόμενη βδομάδα, η αρμόδια επιτροπή της Βουλής που ελέγχει το «πόθεν έσχες» των πολιτικών, σύμφωνα με αποκαλυπτικό δημοσίευμα, εντοπίζει 10 βουλευτές οι οποίοι εμφανίζουν προβλήματα στις δηλώσεις τους, με παραλείψεις περιουσιακών στοιχείων ή σημαντικών ποσών από τραπεζικούς λογαριασμούς σε πιστωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Σήμερα πάλι έχουμε τη διαρροή «των λιστών»  και μια ακόμη απόπειρα κάθαρσης του πολιτικού σκηνικού. Συλλέγοντας σκάνδαλα και απόπειρες «κάθαρσης» επιχειρήσαμε να ελέγξουμε τον χρόνο προβολής τους με σκοπό να δούμε αν λειτουργούν αποπροσανατολιστικά. Παρατηρούμε ότι λίγο πριν ή λίγο μετά την ανάδυση σημαντικών εξελίξεων σχετικά με την πορεία της εθνικής οικονομίας, προβάλλονται ειδήσεις ελάσσονος σημασίας με σχέση με τα καυτά θέματα που ταλανίζουν τη χώρα. Παρουσιάσαμε, λοιπόν, ένα πολύ σύντομο χρονικό της απόπειρας αποπροσανατολισμού της ελληνικής κοινωνίας από τα ουσιαστικά θέματα της περιόδου που μεσολάβησε από το πρώτο μνημόνιο μέχρι και σήμερα. Μέσα σε αυτό το διάστημα η «κάθαρση» προβλήθηκε, αλλά δεν επήλθε.

Η στρατηγική της κυβέρνησης και των ΜΜΕ μάλλον ήταν επιτυχής διότι η ελληνική κοινωνία απαιτούσε αρχικά την «τιμωρία», την απόδοση δικαιοσύνης. Σήμερα, όμως, η ελληνική κοινωνία, μετά από όλες τις σκληρές δοκιμασίες στις οποίες έχει υποβληθεί, απαιτεί την ελπίδα, την ελπίδα εξόδου από τον βούρκο, την ελπίδα ότι μια μέρα τα πράγματα θα είναι καλύτερα.

Μπορεί άραγε καμιά κυβέρνηση και κανένα δελτίο ειδήσεων να ικανοποιήσει αυτή την απαίτηση;

 http://www.intellectum.org/2012/10/04/disorientating-the-leak-of-the-lists-and-the-thieves/