ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ-ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΙΤΣΗΣ
Εγώ και ο γιατρός μου
Του Θανάση Θ. Νιάρχου
Η συνέντευξη αυτή ξεκίνησε με ένα λάθος, αλλά όταν το
συνειδητοποιήσαμε ήταν πια αργά - καλύτερα να είχαμε καταπιεί τη γλώσσα
μας. Πιο συγκεκριμένα, όταν ρωτήσαμε τον Ντίνο Χριστιανόπουλο πώς
αποφάσισε να εμπιστευθεί τον εαυτό του σε έναν σπουδαίο αλλά όχι διάσημο
καρδιοχειρουργό. Δεν είναι μόνο άκομψο, αλλά είναι και ανήθικο να
συνδυάζεις την επιστημονική επάρκεια με τη διασημότητα - πολύ
περισσότερο όταν δεν παύεις να κατακεραυνώνεις συχνά τη διασημότητα ως
έννοια ύποπτη και συχνά χυδαία. Οταν μάλιστα ενημερωθήκαμε σχετικά με το
βιογραφικό του Αντώνη Πίτση, θωρακοκαρδιοχειρουργού και διευθυντή της
καρδιοχειρουργικής ομάδας στον «Αγιο Λουκά» της Θεσσαλονίκης, χωρίς ο
ίδιος μάλιστα να μας έχει πει έστω μία λέξη, θεωρήσαμε την ερώτηση ακόμη
πιο απρεπή. Αλλά αν ο Αντώνης Πίτσης υπήρξε τόσο φειδωλός ή μάλλον δεν
προέβη σε κανέναν χαρακτηρισμό όσον αφορά τον εαυτό του, δεν υπήρξε
καθόλου ο ποιητής Ντίνος Χριστιανόπουλος όσον αφορά τους άλλους.
Είναι
γεγονός ότι ο θεσσαλονικιός ποιητής απολαμβάνει ένα είδος ασυλίας σε
σχέση με αυτά που λέει και δημοσιεύονται ασυζητητί, όσο αιχμηρά,
προκλητικά ή υβριστικά και αν είναι. Και είναι προς τιμήν του ότι δεν
φοβάται ό,τι δυσάρεστο πρόκειται να ειπωθεί για τον ίδιο - και δεν
εννοούμε πως το προκαλεί -, αφού δεν υπάρχει άνθρωπος που θα ήθελε να
ακούσει για τον εαυτό του να λένε «τι λέει πάλι ο Χριστιανόπουλος, μα
έχει ξεμωραθεί εντελώς;». Ο Χριστιανόπουλος θα είχε «ξεμωραθεί» αν ό,τι
λέει το έλεγε τα τελευταία χρόνια. Σε όλη του όμως τη ζωή υπήρξε άμεσος,
προκλητικός και εριστικός. Στην πραγματικότητα κάτι άλλο ενοχλεί. Δεν
του συγχωρούν τον συνδυασμό μιας προσωπικής, χριστιανικής εμπνεύσεως
σεμνότητας με μια προκλητικότητα όσον αφορά την υπογράμμιση της ερωτικής
του ιδιαιτερότητας.
Θανάσης Νιάρχος: Κύριε Χριστιανόπουλε, πρέπει να σας ευχαριστήσω γιατί
παρά τα όσα έχετε γράψει κατά καιρούς εναντίον μου κι έχω γράψει επίσης
εναντίον σας, σ' αυτήν εδώ την εφημερίδα, δεχτήκατε να γίνει η σημερινή
συνέντευξη. Πρόκειται για ανωτερότητα που δεν συνηθίζεται στον χώρο μας.
Ντίνος Χριστιανόπουλος: Μα δεν ήταν δυνατόν να φερθώ διαφορετικά,
γιατί παρ' όλα όσα συνέβησαν ανάμεσά μας, σας αγαπώ. Και σας αγαπώ για
πολλούς και συγκεκριμένους λόγους. Η θητεία σας στην παλιά «Ευθύνη» δεν
είναι κάτι που μπορεί να περάσει ντούκου, όπως επίσης η θητεία σας στη
«Λέξη». Πρόκειται για κάτι που το εκτιμώ. Εγώ κάποτε ήμουν αποφασισμένος
να προχωρήσω χωρίς να κάνω ούτε μια συνέντευξη. Μετά άλλαξα γνώμη
παρασυρμένος από διάφορους φίλους κι αποφάσισα να δίνω συνεντεύξεις.
Τώρα δυστυχώς έφτασα στην άλλη άκρη, έχω κάνει τριακόσιες συνεντεύξεις.
Το φαντάζεστε; Τρομερό, ντρέπομαι και να το πω.
Θ.Ν. Πώς αποφασίσατε, αν και είχατε τη δυνατότητα να σας
χειρουργήσει ένας διάσημος καρδιοχειρουργός, να εμπιστευθείτε τον εαυτό
σας σ' έναν σπουδαίο αλλά όχι ιδιαίτερα γνωστό γιατρό, όπως ο κ. Αντώνης
Πίτσης;
Ν.Χ. Δεν ενδιαφερόμουν ποτέ για τους πολύ γνωστούς αλλά για τους
πολύ άξιους. Ο κ. Πίτσης είναι σπουδαίος γιατρός και δεν με ενδιέφερε αν
ήταν πολύ ή λίγο γνωστός. Επιπλέον είναι ένας άνθρωπος πολύ αγαπητός.
Επομένως, έτσι ή αλλιώς, στα χέρια του θα κατέληγα. Και είμαι πολύ
ευχαριστημένος.
Θ.Ν. Πώς αισθανθήκατε, κ. Πίτση, σε σχέση με αυτό που λέγεται στην
Αμερική Syndrome VΙΡ, όταν σας προτάθηκε να χειρουργήσετε τον Ντίνο
Χριστιανόπουλο;
Αντώνης Πίτσης: Αισθάνθηκα πολύ μεγάλη χαρά, κυρίως γιατί θα μου
δινόταν η ευκαιρία να τον γνωρίσω από κοντά. Ολους όμως τους ασθενείς
μας τους αγαπάμε, τους σεβόμαστε και ενδιαφερόμαστε το ίδιο γι' αυτούς.
Συμπεριφερόμαστε προς αυτούς σαν να είναι δικοί μας άνθρωποι. Αλλά η
χαρά είναι ιδιαίτερη όταν πρόκειται να γνωρίσεις από κοντά έναν άνθρωπο
του πνεύματος όπως είναι ο Ντίνος Χριστιανόπουλος. Η ευθύνη όμως είναι
ίδια με όλους τους ασθενείς. Δεν υπάρχει διαφορετική ευθύνη αν ο ασθενής
που χειρουργείς είναι γνωστός ή άγνωστος, σπουδαίος ή μη.
Ν.Χ. Είχαμε και μια απρόβλεπτη περιπέτεια που ασφαλώς θα την
αγνοείτε αλλά θα σας την πω τώρα. Ανάμεσα σε αυτούς που με θαυμάζανε
ήτανε κι ο πολύς Ακης Τσοχατζόπουλος. Και μάλιστα όταν ήταν υπουργός
Εθνικής Αμύνης. Ηταν την εποχή ακριβώς που έγινε η επέμβαση. Κάποιο
τσογλάνι όμως από τους συναδέλφους σου έγραψε ότι πέθανα, ωμά και
κατηγορηματικά. Ο Τσοχατζόπουλος τρελάθηκε. Είπε στον βοηθό του: «Πάρε
αυτά τα λεφτά, πάρε το αεροπλάνο και τρέχα στη Θεσσαλονίκη να δεις τι
συμβαίνει. Είναι αλήθεια ή ψέματα;». Ηρθε λοιπόν ο νεαρός που δεν ήταν
και πολύ νεαρός, πρώην αξιωματικός της Αεροπορίας. Συμπαθέστατο όμως
παιδί, του ανοίξανε τις πόρτες και μπήκε στην Εντατική. Με είχανε
κρυμμένο, γιατί έρχονταν πολλοί που θέλανε να με δούνε. Αν σου πω πόσοι,
θα φρίξεις! Επτακόσια άτομα, επτακόσια. Μπήκε λοιπόν το παιδί,
φιληθήκαμε κτλ. Με βρήκε τόσο καλά ώστε σηκώθηκε κι έφυγε αμέσως, πήγε
στον Τσοχατζόπουλο και του έδωσε αναφορά, όλα είναι ψεύδη των
δημοσιογράφων, δεν τρέχει τίποτε. Εγώ χόρευα μέσα στην Εντατική και κατά
κάποιον τρόπο εκτονωνόμαστε όλοι μέσα στον θάλαμο. Αυτό το γεγονός
έμεινε άγνωστο αλλά σου το λέω τώρα γιατί, κακά τα ψέματα, ο
Τσοχατζόπουλος ό,τι και να ήταν - δεν μου αρέσουν κι εμένα καθόλου αυτά
που μαθαίνω - ήταν και λίγο άνθρωπος. Πλήρωσε τα λεφτά όλα και το
αεροπλάνο στο παιδί που ήρθε να με δει κι είχε την αγωνία να μάθει τι
απέγινα. Κι όταν έμαθε ότι όλα πήγαν καλά, μου έστειλε μια τεράστια
ανθοδέσμη, μάλλον όχι ανθοδέσμη, κοφίνι ολόκληρο που είχε μέσα καμιά
δεκαριά μεγάλες ανθοδέσμες. Θέλω να σου πω ότι αυτά είναι τα φαιδρά της
ιστορίας, αλλά πάντως τα υπέστην.
Θ.Ν. Κύριε Πίτση, επειδή η συνέντευξη αυτή γίνεται στη Θεσσαλονίκη,
μια ερώτηση που θα μπορούσε να θεωρηθεί και άκομψη αλλά γίνεται για
όσους δεν γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα. Ενα πολύ σοβαρό περιστατικό,
σε σχέση με την καρδιά, μπορεί να αντιμετωπιστεί εδώ χωρίς να χρειαστεί
κάποιος να πάει όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά ούτε καν να κατέβει στην
Αθήνα;
Α.Π. Πολύ συχνά χειρουργούμε ασθενείς, γνωστούς ανθρώπους, που
έρχονται από την Αθήνα. Πρόκειται για ασθενείς που έχουν ερευνήσει
προηγουμένως τα πράγματα κι έχουν διαπιστώσει ότι oι δικές μας υποδομές
και πιθανότατα η εμπειρία μας είναι σε πολλά σημεία ανώτερες από τις
αντίστοιχες της Αθήνας. Δεν θα έλεγα σε καθημερινή αλλά σε εβδομαδιαία
βάση έχουμε έναν γνωστό άρρωστο που έρχεται από την Αθήνα για κάτι
συγκεκριμένο που χρειάζεται και μπορεί να γίνει στη Θεσσαλονίκη. Τελικά,
δεν είναι θέμα Θεσσαλονίκης ή Αθήνας, είναι θέμα ανθρώπων. Δεν
χειρουργούν τα ντουβάρια, χειρουργούν oι άνθρωποι. Κι όταν έχεις
αυτοπεποίθηση και ξέρεις τη δουλειά, κι αυτό είναι κάτι που μπορείς να
το μεταδώσεις στον ασθενή, ο ασθενής θα κάνει την επιλογή του με βάση το
δεδομένο αυτό. Δεν ισχύει, όπως δεν ίσχυε και παλαιότερα σε πολλά άλλα
πράγματα, ο διαχωρισμός Θεσσαλονίκης, Αθήνας και εξωτερικού. Πολλές
φορές μάλιστα πηγαίνουμε και χειρουργούμε στο εξωτερικό. Πέρυσι κάναμε
τρεις εμφυτεύσεις τεχνητής καρδιάς στην Ελβετία.
Θ.Ν. Επειδή είστε ένας άνθρωπος μόνος στη ζωή, φοβηθήκατε με την περιπέτεια της υγείας σας; Φοβόσαστε τον θάνατο;
Ν.Χ. Ειλικρινά, ξεκάθαρα και κατηγορηματικά σού λέω ότι δεν φοβάμαι
τον θάνατο. Τώρα θέλουν να με πιστέψουν, θέλουν να μη με πιστέψουν.
Ισως να μην τον φοβάμαι επειδή έχω κάποια προϋπηρεσία με θρησκείες, με
κατηχητικά, με πολλά τέτοια. Ολα αυτά δεν μπορεί να πήγανε στον βρόντο.
Αλλά ώς τη στιγμή που χειρουργήθηκα, δεν είχα αρρωστήσει παρά μία μόνο
φορά, όταν ήμουν δεκαπέντε χρονών. Αλλά κι όταν χειρουργήθηκα, πάλι
κάτσε καλά, ένιωθα μια χαρά, δεν ένιωθα άρρωστος. Αυτά δεν είναι λίγα.
Δεν μπορώ να καταλάβω τώρα, ο Θεός με αγαπάει; Το θέμα πάντως είναι ότι
είμαι μια χαρά, νιώθω ολοζώντανος.
Α.Π. Στον κ. Χριστιανόπουλο έχουμε μια κλασική εφαρμογή της
αλήθειας που λέει ότι το πνεύμα θωρακίζει το σώμα, μάλιστα μ' έναν
τέτοιο τρόπο που αυξάνει και δυναμώνει τις άμυνες του οργανισμού. Υπήρξε
πραγματικά ο ιδανικός ασθενής. Μπήκε και βγήκε χωρίς να καταλάβει καν
το χειρουργείο. Είναι ζήτημα αν κράτησε μία εβδομάδα η νοσηλεία του.
Θ.Ν. Κύριε Χριστιανόπουλε, όταν ένας άνθρωπος, ιδιαίτερα σε σχετικά
προχωρημένη ηλικία, έχει μια περιπέτεια με την υγεία του, συνήθως ο
χαρακτήρας του μαλακώνει. Σ' εσάς πώς και δεν χαλάρωσε η επιθετικότητά
σας;
Ν.Χ. Είναι αλήθεια πως όχι μόνο δεν χαλάρωσε, δεν μειώθηκε καν.
Ανεξάρτητα πάντως από αυτό, εξακολουθώ να είμαι φανατικά τοπικιστής και
να λατρεύω τη Θεσσαλονίκη. Η Αθήνα περίπου δεν μου λέει τίποτε και,
ακόμη περισσότερο, δεν θέλω να ακούσω για το εξωτερικό. Βεβαίως δεν έχω
διαβατήριο, δεν πήγα ποτέ πουθενά κι ούτε πρόκειται να πάω. Και όπως
λέει ο λαός «και ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα».
Α.Π. Να συμπληρώσω σε σχέση με το ερώτημα για την αλλαγή του
χαρακτήρα, από επιστημονικής βέβαια σκοπιάς, ότι 60% των ανθρώπων που
κάνουν τη συγκεκριμένη επέμβαση που έκανε ο ποιητής παρουσιάζουν μετά
την επέμβαση ψυχολογικές διαταραχές. Εξι στους δέκα είναι τεράστιο
ποσοστό. Η τεχνική με την οποία κάναμε την επέμβαση στον κ.
Χριστιανόπουλο έγινε με την καρδιά να δουλεύει, σε πάλλουσα δηλαδή
καρδιά. Κι είναι πραγματικά εντυπωσιακό το γεγονός ότι ο ίδιος ήτανε σα
να μην έχει χειρουργηθεί. Νευροψυχολογικές διαταραχές μηδέν.
Θ.Ν. Κύριε Χριστιανόπουλε, πώς συμβαίνει ο διστακτικός, χαμηλών
τόνων, άνθρωπος που υπήρξατε, που μια ζωή νουθετούσατε τους άλλους τι να
κάνουν και τι να αποφεύγουν, έχει εξελιχθεί σ' ένα είδος σταρ;
Ν.Χ. Δεν ξέρω αν έγινα σταρ, όλα συμβαίνουν όμως μ' έναν τρόπο που
ούτε εγώ μπορούσα να τον φανταστώ. Αλλά είμαι ευχαριστημένος όπως
εξελίχθηκαν τα πράγματα. Πρώτα πρώτα είμαι ευχαριστημένος από τον
άγνωστο λαό που με σταματάει στον δρόμο και μου φιλάει ακόμη και το
χέρι. Κι όταν κατάπληκτος τους λέω «σας παρακαλώ, δεν είμαι πατριάρχης»
μου απαντάνε «όχι, όχι, εσύ είσαι ανώτερος». Το θέμα είναι πάντως ότι
θέλησε να με γνωρίσει ο Πατριάρχης. Του είπα «ακούστε, θέλω κι εγώ πολύ
να σας γνωρίσω αλλά, μη με ρωτάτε γιατί, δεν έρχομαι στην
Κωνσταντινούπολη, δεν θέλω να τη δω». Και ήρθε και μιλήσαμε, είναι
συμπαθέστατος, απίθανα γλυκός άνθρωπος, πολύ πιο σοβαρός απ' ό,τι
φανταζόμουν. Φωτογραφηθήκαμε, αγαπηθήκαμε, τέλος πάντων. Τώρα να μη σου
τα πολυλογώ, οι πατριάρχες ή δεν ξέρω πώς αλλιώς να τους πω,
πολλαπλασιαστήκανε στη ζωή μου. Είναι πια πέντε σε αριθμό. Το
φαντάζεσαι; Πέντε. Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής, ο Δημήτριος Τρακατέλης, δεν
μπορείς να διανοηθείς πόσο μεγάλη φυσιογνωμία είναι. Επειτα ο
Αναστάσιος, Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, απίθανα καταπληκτικός, κέρδισε ακόμη
και τους ανέκαθεν δύσπιστους Αλβανούς. Κατόπιν είναι ένας που δεν τον
εκτιμούσα και πολύ, ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας. Εν πάση περιπτώσει όμως,
τώρα τελευταία που με κάνανε επίτιμο διδάκτορα στη Φιλοσοφική Σχολή μού
έστειλε κάτι κατεβατά γεμάτα ενθουσιασμό για μένα. Και εντελώς πρόσφατα
διαπίστωσα μια ακόμη μεγάλη μου κατάκτηση, τον Αρχιεπίσκοπο Σκοπίων.
Δεδηλωμένος λάτρης των Σέρβων και των Ελλήνων, γι' αυτό και στα Σκόπια
τον μισούν θανάσιμα. Τον είχανε αυστηρά φυλακισμένο oι Σκοπιανοί, αλλά
oι Αμερικανοί τον έβγαλαν έξω, τώρα όμως τον έχουν ξαναβάλει στη φυλακή.
Με ειδοποίησε με ανθρώπους του πως αν ποτέ αξιωθεί να βγει από τη
φυλακή, το πρώτο πράγμα που θα κάνει είναι να έρθει να με δει. «Σας
λατρεύω» μου διεμήνυσε. Το όνομά του είναι Ιωάννης. Θέλω να σου πω
λοιπόν ότι έχω κατακτήσεις μεταξύ των Αρχιεπισκόπων. Ντρέπομαι που το
λέω, αλλά είναι η αλήθεια. Πέρασα πολύ δύσκολα νιάτα, τυραννίστηκα πολύ,
τώρα τελευταία όμως μου έρχονται όλα ρόδινα. Αλλά δεν είναι μόνο οι
πατριάρχες και oι αρχιεπίσκοποι. Ενας χωροφύλακας μου είπε: «Μας μάθατε
ν' αγαπούμε την πατρίδα μας που έφτασε σε τέτοιο κακό χάλι». Κι ένας
άλλος χωροφύλακας, άγνωστος επίσης, με στολές και με πιστόλια, μου είπε:
«Σας λατρεύω τόσο που αν δεν ήμουν άντρας θα ζητούσα να σας φιλήσω». Κι
εγώ του απάντησα: «Δεν χρειάζεται να το ρίξουμε στα φιλιά. Αν υπάρχει
αληθινή αγάπη, φτάνει».
Θ.Ν. Κύριε Πίτση, πού νομίζετε ότι οφείλεται αυτή η έκφραση ευγνωμοσύνης προς τον Ντίνο Χριστιανόπουλο;
Α.Π. Ο κόσμος καταλαβαίνει τους ανθρώπους που μιλάνε μέσα από την
καρδιά τους και είναι ευθείς. Διαισθάνεται τους ανθρώπους που λένε
ξεκάθαρα αυτά που πιστεύουν και δεν μασάνε τα λόγια τους. Ο Ντίνος
Χριστιανόπουλος δεν κρύβεται. Λέει αυτό που πραγματικά είναι, χωρίς να
το χρωματίζει και χωρίς να το ωραιοποιεί. Η αποδοχή του κόσμου
αντικατοπτρίζει την ευθύτητα του λόγου του και της ψυχής του.
Θ.Ν. Οταν τον χειρουργούσατε και κρατούσατε στα χέρια σας την πάλλουσα καρδιά του, σκεφτόσασταν στίχους του;
Ν.Χ. Αντε καλέ.
Α.Π. Οταν χειρουργούμε, προσπαθούμε να αποξενωθούμε από οτιδήποτε
άλλο. Αυτό όμως που μπορώ να πω είναι ότι η καρδιά του είναι μια πολύ
νεανική καρδιά. Αλλωστε ο ίδιος είναι τόσο ταπεινός και δεν θέλει τα
πολλά. Επομένως ούτε ο ίδιος θα το ήθελε να σκέφτεται κανείς στίχους του
την ώρα που τον χειρουργεί.
Θ.Ν. Κύριε Χριστιανόπουλε, χθες το βράδυ ο Κώστας Γεωργουσόπουλος
μου είπε να σας ρωτήσω το εξής: στο τελευταίο τεύχος της «Οδού Πανός»
έχετε ένα κείμενο επαινετικό για έναν άγνωστο χιώτη χαράκτη, τον Νίκο
Γιαλούρη, ενώ γράφετε κακά για τον Χατζηκυριάκο - Γκίκα. Γιατί το κάνετε
αυτό;
Ν.Χ. Πρώτα πρώτα ήθελα να πω την κακία μου για τον Χατζηκυριάκο -
Γκίκα, έναν μετριότατο ζωγράφο που εξαπάτησε πολλούς, ακόμη και τον
Πεντζίκη. Με τον τρόπο αυτό βγάζω τα απωθημένα μου για κάποιους δήθεν
σπουδαίους που πρέπει επιτέλους να τους βάλουμε στη θέση τους. Εσύ ήσουν
που μας τάραξες τόσο καιρό και μας παρίστανες τον σπουδαίο; Ποιος; Ο
Χατζηκυριάκος - Γκίκας, ο γιος του ναυάρχου. Δεύτερον, ο άγνωστος Νίκος
Γιαλούρης, που ήταν και για μένα άγνωστος, είναι πολύ μεγάλος σε
αφάνταστο βαθμό. Μόνο που δεν ακούστηκε και δεν διαφημίστηκε, γιατί τώρα
πια έχει πεθάνει. Επομένως να πεις στον Γεωργουσόπουλο ότι είναι κάτι
που το κάνω ενσυνείδητα, εν μέρει από κακία και εν μέρει από ειλικρίνεια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου