Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2012

Όταν η πλάκα γίνεται πραγματικότητα…


Όταν η πλάκα γίνεται πραγματικότητα…

Γράφει: Θανάσης Γκότοβος
Όταν η κωμωδία ταυτίζεται με την πραγματικότητα, η ζωή μπορεί να κρύβει τραγωδίες. Γιατί μόνο ως αστείο θα μπορούσε να φανταστεί κανείς ό,τι συμβαίνει τον τελευταίο καιρό στη χώρα. Να, όμως, που το αστείο έγινε γεγονός. «Πλάκα κάνεις…!», αντιδρούσε κανείς παλιότερα, όταν άκουγε ότι μπορεί να συμβεί κάποια στιγμή και στην Ελλάδα η περίφημη καθεστωτική αλλαγή, η ανατροπή των καθιερωμένων, η αλλαγή κοινωνικού, οικονομικού και πολιτικού παραδείγματος, και μάλιστα χωρίς να αλλάξει το χοντρό περίβλημα του καθεστώτος: ο καπιταλισμός και οι υποτιθέμενες ελεύθερες αγορές του.
Καθόλου πλάκα, λοιπόν, δεν κάνουμε. Το πείραμα που συντελείται στην Ελλάδα – πείραμα ελεγχόμενης εσωτερικής πτώχευσης μεγάλης κλίμακας – εδώ και τρία χρόνια με προσχηματικό στόχο την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και πραγματικό την οικονομική και πολιτική αναπλαισίωση της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει πάρει πλέον ακραίες μορφές ως προς τη σφοδρότητα των κυμάτων του δέους που σκάνε πάνω στο κοινωνικό σώμα.
Η κατάρρευση των καθεστώτων του Υπαρκτού Σοσιαλισμού στην Ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια, η «τακτοποίηση» του χάρτη στην πρώην πολυεθνική Γιουγκοσλαβία μέσω της μεθόδου των βομβαρδισμών, οι αλλαγές καθεστώτος στο Ιράκ, το Αφγανιστάν και τη Λιβύη με παρόμοιες μεθόδους, είναι ορισμένες από τις εκφάνσεις της νέας τάξης πραγμάτων μετά την εξαφάνιση από το ιστορικό προσκήνιο του ενός από τους δύο πόλους του συστήματος «ειρηνικής συνύπαρξης», όπως κατ’ ευφημισμόν ονομάστηκε μετά τις συμφωνίες του Ελσίνκι η ισορροπία τρόμου ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις της εποχής.
Χρειάστηκαν είκοσι χρόνια μέχρι να πεισθούμε, δια της βιωματικής μεθόδου, ότι η αλλαγή σκηνικού αφορά και τη…χερσόνησο του Αίμου, τα δικά μας μέρη, αφού και αυτά είχαν δεθεί πλέον τόσο σφιχτά με τις μεταξωτές κλωστές της παγκοσμιοποίησης, χωρίς βεβαίως να έχουν τις απαραίτητες αντοχές για έναν τέτοιο θανάσιμο εναγκαλισμό.
Φυσικά, τα πρώτα θύματα της μεταδιπολικής τάξης πραγμάτων ήταν οι κοινωνίες που έπρεπε να προσδεθούν στο νέο άρμα της παγκοσμιοποίησης, στο άρμα του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού. Οι δημοκρατίες (ή «δημοκρατίες») που επιβλήθηκαν στις χώρες αυτές έπρεπε να φροντίσουν για ανταγωνιστικές οικονομίες, δηλαδή για περισσότερη φτώχεια. Σε αρκετές μετακομμουνιστικές κοινωνίες η δημοκρατία έφερε στην εξουσία αξιωματούχους του προηγούμενου καθεστώτος που ανέλαβαν να διευθύνουν τη μετάβαση. Όσοι δεν μπόρεσαν να προσαρμοστούν είτε εκτελέστηκαν, είτε μετανάστευσαν, είτε πήραν σύνταξη για να συντάξουν τις αυτοβιογραφίες τους.
Στην Ελλάδα, η αλλαγή καθεστώτος καθυστέρησε, αλλά τελικά ήρθε. Με πολύ περίεργο τρόπο, είναι αλήθεια. Δηλαδή με τις πρωτοβουλίες και τις πράξεις μιας…σοσιαλιστικής κυβέρνησης που ο λαός την είχε ψηφίσει να κάνει ακριβώς το αντίθετο: σοσιαλιστική πολιτική. Γιατί στα χέρια της ο προηγούμενος κυβερνήτης και δήθεν ιδεολογικός αντίπαλος είχε παραδώσει τον Οκτώβριο του 2009 την εξουσία μαζί με μια χειροβομβίδα. Και η ηγεσία του κόμματος, που παρέλαβε το διπλό πακέτο, αποδείχτηκε στην πράξη – γιατί στη θεωρία φαινόταν από μακριά ανεπαρκής – αυτοκτονικά ερασιτεχνική. Πίστεψε ότι θα μπορούσε να παίξει με τη χειροβομβίδα και φυσικά αυτή έσκασε με κρότο, όπως αναμενόταν. Το πάλαι ποτέ κραταιό κόμμα του 46% κατρακύλησε τρία χρόνια μετά σε μονοψήφιο ποσοστό όχι μόνο γιατί το εγκατέλειψαν όσοι το είχαν ψηφίσει για να το χρησιμοποιήσουν, αλλά και γιατί δεν μπόρεσε να πείσει ότι οι χειρισμοί του στην αντιμετώπιση της κρίσης χρέους ήταν αποτελεσματικοί και αξιοπρεπείς.
Μεγάλο μέρος της νομενκλατούρας και των οπαδών του μετακόμισε στο ΣΥΡΙΖΑ, ελπίζοντας σε μια στρατηγική διάσωσης του συλλογικού κομματικού κεφαλαίου μέσω της αλλαγής πολιτικού φορέα. Το φαινόμενο αυτό του μαζικού πολιτικού «εξισλαμισμού» έχει προηγούμενο στην σύγχρονη Ιστορία: την εξαφάνιση της Ένωσης Κέντρου στην αρχή της Μεταπολίτευσης.
Το κόμμα που έχει, επίσης, σημαντικό μερίδιο ευθύνης για τη διόγκωση του χρέους και για την υποβολή εικονικών στατιστικών στοιχείων για τα οικονομικά μεγέθη της Ελλάδας, δεν κατάφερε μέχρι τώρα να καρπωθεί αξιόλογο μέρος της νομενκλατούρας του ΠΑΣΟΚ ή της εκλογικής του βάσης. Έχει το ίδιο πλέον σοβαρό πρόβλημα συγκράτησης του δικού του προσωπικού μετά την εμφάνιση όχι ενός, αλλά δύο ανταγωνιστικών πολιτικών φορέων από τα δεξιά. Σωστά, λοιπόν, επιμένει ο Σόϊμπλε και η παρέα του – οι πρόδρομοι και οι αρχιτέκτονες της επιχείρησης «Ελλήνων πτώχευση» – ότι πρέπει να γίνουμε ανταγωνιστικοί, αν θέλουμε να επιβιώσουμε. Το επιχείρημα ισχύει πρωτίστως για το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας.
Αυτοί που φαίνεται να επιβιώνουν ερήμην της Μερκελιανής συνταγής είναι ακριβώς όσοι απορρίπτουν – λόγω σοσιαλιστικής ή εθνικιστικής ιδεολογίας – το νεοφιλελεύθερο επιχείρημα της ανταγωνιστικότητας: Ο ΣΥΡΙΖΑ και η Χρυσή Αυγή. Βγάζουν, λοιπόν, γλώσσα στους εμπνευστές του πειράματος και τους λένε: «Για δείτε…Εμείς όχι μόνο επιβιώνουμε χωρίς να κουνήσουμε το δαχτυλάκι μας για να πάει η χώρα εκεί που μας λέτε, αλλά έχουμε γίνει απολύτως ανταγωνιστικοί εξ αιτίας της δικής σας στρατηγικής να πτωχεύσει η Ελλάδα από τα μέσα. Η δική μας μέθοδος εξασφάλισης της ανταγωνιστικότητας είστε εσείς και τα λεβεντόπαιδα που μας στέλνετε κάθε τόσο για έλεγχο και εποπτεία. Για μας δουλεύουν τα παιδιά, και μάλιστα δωρεάν, χωρίς να περάσουν μετά από το κομματικό ταμείο. Κάθε βοήθεια, ευπρόσδεκτη…».
Όντως, οι αγορές φαίνεται τελικά να δουλεύουν για τη φερόμενη ως αντισυστημική Αριστερά και την αντίστοιχη εθνικιστική Δεξιά. Διότι δεν είναι τόσο το μεγάλο πλήθος των ΙΔΑΧ  (υπαλλήλων αορίστου χρόνου στο δημόσιο τομέα) που απολύονται εντός του 2012 κατ’ απαίτησιν των διευθυντών του πειράματος μέσω της μεθόδου της διαθεσιμότητας, αυτό που κάνει τη διαφορά. Είναι, κυρίως, η κομματική μετατόπιση που προκαλεί ο φόβος για τους μελλοθάνατους της επόμενης φουρνιάς. Αλλά και η οργή των αλληλέγγυων παρατηρητών που βλέπουν τις «εκτελέσεις» και δεν μπορούν να τις αποτρέψουν. Και, όπως στην πραγματική κατοχή, θα κάνουν το μόνο που τους απομένει: ανταρτοπόλεμο εναντίον των εμπνευστών και των εκτελεστών της συνταγής για τον βίαιο «εξορθολογισμό» του δημόσιου τομέα. Θα την πληρώσουν κυρίως οι εκτελεστές, παρότι δεν τους ανήκει η πατρότητα της συνταγής. Διότι η τελετουργία για τις απολύσεις είναι προϋπόθεση για τις δόσεις. Οι μουτζαχεντίν του νεοφιλελευθερισμού απαιτούν κοινωνικά πτώματα. Και υπολογίζουν ότι οι κοινωνίες θα τα συνηθίσουν με τον καιρό…
Γιατί να μετατοπιστούν πολιτικά οι εκτελεσμένοι, οι μελλοθάνατοι και οι παρατηρητές, θα μου πείτε; Τρελοί είναι; Δεν θα φοβηθούν μήπως συλληφθούν και κρατηθούν και αυτοί ως όμηροι στα στρατόπεδα των…περισσευόντων; Το ερώτημα αυτό παραπέμπει σε μια απάντηση που συνιστώ στους αξιωματούχους της πολυπολιτισμικής μας κυβέρνησης να προσέξουν ιδιαίτερα: ο ανταρτοπόλεμος έχει παράδοση στην Ελλάδα όχι μόνο σε περιόδους πολέμου, αλλά και στην ειρήνη.
Στο ζήτημα αυτό η παγκοσμιοποίηση απέτυχε, δυστυχώς ή ευτυχώς. Προσοχή, λοιπόν, στο πειραματόζωο, γιατί το πείραμα μπορεί να τιναχτεί στον αέρα κάποια μέρα. Ξαφνικά και χωρίς προειδοποίηση. Και το μόνο που προς το παρόν απέδειξαν οι αρχιτέκτονες του πειράματος της πτώχευσης είναι πώς να κατεδαφίζουν κόμματα στην Ελλάδα, και όχι πώς να τα οικοδομούν.
*O Θανάσης Γκότοβος είναι καθηγητης Παιδαγωγικής του Πανεπιστημιου Ιωαννίνων.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου