Ιθαγένεια και ρατσιστική βία: Τα θύματα προτείνουν λύσεις

 Ρεπορτάζ: Νίκος Μίχος

Μετά την διαρροή από το Συμβούλιο της Επικρατείας ότι ο νόμος περί ιθαγένειας, γνωστότερος και ως νόμος Ραγκούση, αντίκειται στο Σύνταγμα, οι συζητήσεις γύρω από το θέμα έχουν πολλαπλασιαστεί. Ταυτόχρονα τα κρούσματα ρατσιστικής βίας γίνονται ολοένα και περισσότερα. Χθες στην Βουλή, πραγματοποιήθηκε από τις επιτροπές Δικαιοσύνης, Εσωτερικών, και Δημόσιας Τάξης του ΣΥΡΙΖΑ, διαβούλευση για να καταγραφούν οι προτάσεις των άμεσα ενδιαφερόμενων, δηλαδή των μεταναστών, ώστε μέσα από αυτή την διαδικασία να μπορέσει να εκπονηθεί ένα πρώτο σχέδιο πιθανών λύσεων στο πρόβλημα της ιθαγένειας και της ρατσιστικής βίας. Από τους ομιλητές ακούστηκαν προτάσεις, ήρθαν στο φως νέες πτυχές του προβλήματος και εξιστορήθηκαν βιώματα.

“Είναι σημαντικό ότι γίνεται αυτός ο διάλογος στο πλαίσιο της Βουλής και όχι αλλού την στιγμή που η κυβέρνηση ασκεί την πολιτική του Ξένιου Δία και καθιστά τους μετανάστες ως αντικείμενα φυσικής και ψυχικής βίας”, είπε η Βασιλική Κατριβάνου, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, ανοίγοντας τον κύκλο των συνομιλιών. 

“Είναι σημαντικό και συμβολικό ότι γίνεται αυτό σήμερα σε ένα χώρο που χωρίζεται στα δυο. Η πλειοψηφία, με ακροδεξιό λόγο, αποπροσανατολίζει έναν ολόκληρο λαό, και τον στρέφει εναντίον μεταναστών. Δηλητηριάζουν έναν ολόκληρο λαό με φασιστικές πρακτικές για να κάνουν ότι θέλουν. Για να δουλεύουν όλοι με πενταροδεκάρες ή με φιλοδώρημα”, συμπλήρωσε ο Δημήτρης Τσουκαλάς, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ. 

Οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την ρατσιστική βία είναι η προάσπιση ενός πλαισίου απέναντι στις επιθέσεις ρατσιστικής βίας, που ανάμεσα σε άλλα θα εντάσσει στους καταλόγους των ρατσιστικών εγκλημάτων τις επιθέσεις εις βάρος ταυτότητας και φύλου, προστατεύοντας παράλληλα τα θύματα τράφικινγκ. Επιπλέον, προβλέπει την δημιουργία ενός ανεξάρτητου οργάνου, που δεν θα υπάγεται στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, το οποίο θα ερευνά και θα καταγράφει τις επιθέσεις ρατσιστικής βίας. Το πλαίσιο αυτό θα περιλαμβάνει και μέτρα για την επιμόρφωση των Αρχών για την δίωξη των επιθέσεων ρατσιστικών επιθέσεων. 

“Στις 4 Αυγούστου, βρισκόμουν στην οδό Ακαδημίας και Ιπποκράτους. Πάνω από 100 άνθρωποι ήταν γονατισμένοι και γύρω γύρω έβλεπα πάνοπλους αστυνομικούς. Ρώτησα τότε αν γυρίζεται κάποια ταινία. Μου είπαν “όχι, απλά ξεκίνησε ο Ξένιος Δίας”. Το έργο το είδαμε, το βλέπουμε μπροστά μας. Είναι φυλακές και άθλιες συνθήκες. Εμείς από την δική μας πλευρά, εδώ στην Βουλή, που είναι διχασμένη γύρω από το μεταναστευτικό, σας λέμε να είστε όρθιοι να συνεργαζόσαστε μαζί μας και σας υπόσχομαι ότι σύντομα αυτή η ντροπή θα σταματήσει”, δήλωσε ο Δημήτρης Τσουκαλάς απευθυνόμενος στους εκπροσώπους των μεταναστευτικών σωματείων που παρευρίσκονταν στην αίθουσα της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος. 

Μεταναστευτικό και Αριστερά

“Νομίζω τελικά ότι η ιθαγένεια, το απόλυτο αυτό, όπως φαίνεται να είναι, προνόμιο του να είσαι Έλληνας, είναι απόρροια εθνικισμού”, είπε η Τασία Χριστοδουλοπούλου, από την Επιτροπή Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ. 

Το μεταναστευτικό, κατά την ίδια, συνδέεται με τον θεσμικό ρατσισμό, που συνδέεται με την Χρυσή Αυγή, που συνδέεται με εγκληματικές οργανώσεις, που συνδέονται με τον εθνικισμό. “Όλα αποτελούν έναν κλειστό αδιαπέραστο κύκλο”, εξηγεί. 

Προσπαθώντας να εξετάσει πως παρέχει η κοινωνία ανοχή σε αυτά τα φαινόμενα, η κα. Χριστοδουλοπούλου, θεωρεί ότι η οικονομική κρίση και η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης αφαιρώντας από τους πολίτες την πολιτική ταυτότητα, άφησε μόνο την εθνική ταυτότητα. 

Μέσα από την πολιτική των μνημονίων αναπτύχθηκε ένας πολιτικός λόγος διακομματικός και διαπολιτικός που μιλούσε για ξένη κατοχή. Αυτό, κατά την ίδια, είχε ως αποτέλεσμα να προκληθεί ένας ξενοφοβισμός, που διαπέρασε όλη την κοινωνία. 

“Νομίζω ότι έχουμε ηττηθεί σαν Αριστερά στο μεταναστευτικό. Έχουμε περάσει στον ρεαλισμό και δεν έχουμε ιδέες και απόψεις. Ακόμη και οι μετανάστες διαχωρίζουν τους νόμιμους από τους παράνομους. την πρώτη από την δεύτερη γενιά. Το μισαλλόδοξο τόξο έχει υποστήριξη από την κοινωνία. εμείς σαν αριστερά πρέπει να αντιταχθούμε σε αυτό”, τονίζει η ίδια.

Συμπόρευση όχι ελεημοσύνη

“Χωρίς κοινωνική βάση ο φασισμός δεν μπορεί να προχωρήσει. Εγώ την Χρυσή Αυγή, που κάποτε την λέγαμε οργάνωση τραμπούκων, την λέω φασιστική κοινωνική οργάνωση. Αυτό είναι”, δηλώνει ο Σαΐτ Αλντογάν, που κατάγεται από την Τουρκία. 

“Εμείς δεν βλέπουμε την Αριστερά σαν εκκλησία. Δεν ψάχνουμε την αλληλεγγύη και την ελεημοσύνη. Να συμπορευτούμε θέλουμε. Γιατί η Αριστερά βρίσκεται σε άμυνα απέναντι στον λαϊκισμό της δεξιάς, που οδηγεί στην φασιστοποίηση της κοινωνίας;” συνεχίζει ο ίδιος.  

Κανείς παράνομος ή λαθραίος

Το πρόβλημα έχει κληρονομηθεί από τις κυβερνήσεις των περασμένων ετών, κατά τον Πέτρο Κωνσταντίνου, δημοτικό σύμβουλο του Δήμου Αθηναίων και συντονιστή της ΚΕΕΡΦΑ. “FRONTEX σημαίνει νεκροί μετανάστες στα σύνορα. Κανένας δεν είναι παράνομος. Κανένας δεν είναι λαθραίος. Πρέπει να σπάσουν αυτές οι ρατσιστικές συμφωνίες”. 

“Πρέπει να καταδικαστούν οι βουλευτές της Χρυσής Αυγής που έχουν εγκληματήσει. Να μην επιτρέπουμε την εμφάνιση φασιστικών ομάδων στις γειτονιές. Να μην επιτρέπουμε το άνοιγμα νέων γραφείων της ΧΑ γιατί είναι άντρα επιθέσεων”, προτείνει ο κ. Κωνσταντίνου, συμπληρώνοντας ότι δεν πιστεύει ότι στην ελληνική κοινωνία έχει λείψει η αλληλεγγύη. 

“Η ρατσιστική βία αρχίζει από την αστυνομία”, περιγράφει ο Τζαβέντ Ασλάμ, πρόεδρος της πακιστανικής κοινότητας η “Ενότητα”. “Όταν πάει ένας μετανάστης να ρωτήσει κάτι, τον αντιμετωπίζουν σαν να μην είναι άνθρωπος αυτού του κόσμου”, συμπληρώνει. 

“Έχω παρευρεθεί αρκετές φορές σε δικαστήρια. Έχουμε τόσους ανθρώπους με σπασμένα τα χέρια και ανοιχτά τα κεφάλια. Κανείς εισαγγελέας δεν έχει ρωτήσει ποτέ γιατί αυτός ο άνθρωπος έχει σπασμένο χέρι και ποιός του το έσπασε”, τονίζει. 

Το ακροδεξιό κράτος αναδιπλώνεται

“Βρισκόμαστε ενώπιον μιας αναδίπλωσης του ακροδεξιού κράτους στην Ελλάδα”, επισημαίνει ο Δημήτρης Χριστόπουλος, καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. “Δεν αναφέρομαι μόνο στην Χρυσή Αυγή, αλλά σε πολλαπλά κρούσματα. Το θέμα της ιθαγένειας θέλει προσοχή στον χειρισμό του από την κυβέρνηση γιατί πρέπει να δουν τι θα κάνουν με αυτούς που έχουν πάρει, με αυτούς που την έχουν αιτηθεί και τι θα γίνει στο μέλλον”, συμπληρώνει ο ίδιος. 

Με την εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών, η οποία εκδόθηκε μετά την διαρροή της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας για την αντισυνταγματικότητα του νόμου 3838/10 (νόμος Ραγκούση), δεν έχει ανασταλεί ο ν. 3838 αλλά η υπουργική απόφαση που τον ενεργοποιεί. “Αυτό είναι ένα πρόβλημα”, κατά τον κ. Χριστόπουλο. Οι δήμοι κατά συνέπεια είναι υποχρεωμένοι από τον νόμο να υπακούσουν. 

“Πρέπει να δούμε τι θα γίνει εάν οι δήμοι αρχίσουν να αναστέλλουν τις ιθαγένειες από παιδιά, που βάσει νόμου έχουν την ελληνική ιθαγένεια γιατί γεννήθηκαν εδώ. Τι θα γίνει δηλαδή εάν έχουμε 3000 παιδάκια στον δρόμο;” αναρωτιέται ο ακαδημαϊκός. 

Ένταξη μετ’ εμποδίων

“Υπάρχουν εγκύκλιοι των Υπουργείων που δεν επιτρέπουν στον μετανάστη να ενταχθεί κοινωνικά”, τονίζει η Ευθαλία Παππά, από το Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων. Ο μετανάστης κατά την ίδια δεν μπορεί να βγάλει άδεια εργασίας, δεν μπορεί να ανοίξει τραπεζικό λογαριασμό, δεν μπορεί να κάνει διερμηνεία ενός εγγράφου απαραίτητου για την καθημερινή προσωπική του ζωή. 

“Πολλοί είναι αυτοί που φοβούνται να καταγγείλουν περιστατικά. Είναι τρομοκρατημένοι από την αστυνομία και δεν εμπιστεύονται κανέναν πια”, επισημαίνει η Μαρία Παπαμηνά, από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες.
  “Το πρόβλημα ήταν πάντα κρυμμένο κάτω από το χαλί. Τώρα πρέπει να το αναδείξουμε”, είπε η κα. Παππά. 

“Θέλουμε συσπείρωση της δεύτερης γενιάς μεταναστών. Ακόμη και με κινηματικό χαρακτήρα. Πρέπει να υπάρξει μια καμπάνια ενάντια στον ρατσισμό με αποδέκτη τα παιδιά της δεύτερης γενιάς μεταναστών. Πρέπει να δοθεί μια μάχη στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”, είπε ο Μιχάλης Σιολάνι, παιδί μεταναστών στην Ελλάδα. 

Λύση στον φασισμό

“Ποιός θα δώσει λύση στο πρόβλημα του φασισμού”, είναι το ερώτημα που προβληματίζει τον Θανάση Κούρκουλα από το Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών. 

“Το συνταγματικό τόξο δεν νομίζω ότι μπορεί να δώσει λύση στον φασισμό. Η πολιτική του συνταγματικού τόξου με τις πράξεις του είναι που ενισχύει τον φασισμό. Όσο ο Βενιζέλος και ο κάθε Βενιζέλος μιλά εναντίον της Χρυσής Αυγής, αυτή κερδίζει πόντους”, σχολιάζει ο ίδιος.

“Χρειάζεται λοιπόν μια πολιτική απάντηση από την Αριστερά, που θα καταδεικνύει ότι οι φασίστες είναι κομμάτι του συστήματος”, συμπληρώνει. 

Το νομικό οπλοστάσιο

“Έχουμε και το νομικό οπλοστάσιο, που στην πρόταση για την χρήση του ενάντια στην ρατσιστική προπαγάνδα το κίνημα είχε αντιδράσει. Και δικαίως γιατί θα έπρεπε διαφορετικά να προσβάλουμε την ελευθερία του λόγου”, τονίζει η δικηγόρος Ιωάννα Κούρτοβικ. 

“Όμως τώρα βρισκόμαστε μπροστά σε μια αναγκαιότητα. Πρέπει να διευρύνουμε το νομικό οπλοστάσιο απέναντι στην ρατσιστική προπαγάνδα. Η δικαιοσύνη είναι αμήχανη μπροστά στα ρατσιστικά εγκλήματα. Με αυτόν τον τρόπο τα καλύπτει και τα υποστηρίζει. Χρειάζεται να δουλέψουμε σε αυτό το τομέα. Ακόμη και με εκπαίδευση των δικαστών και των αστυνομικών”, συμπληρώνει. 

Κατά την ίδια πρέπει να διασφαλιστεί το δικαίωμα παράστασης της πολιτικής αγωγής στις οργανώσεις αντιρατσιστικές και αντιφασιστικές οργανώσεις. “Ο μετανάστης που γίνεται θύμα δεν πρόκειται ποτέ να βρεθεί στο δικαστήριο να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Εάν δεν τον βοηθήσουμε εμείς, η ρατσιστική προπαγάνδα θα διογκωθεί”, εξηγεί η δικηγόρος.  

“Που είναι η άδεια παραμονής μου;”

‘Ήρθα το 1987 στην Ελλάδα νόμιμα και έμεινα στην χώρα. Ζητούσα άδεια παραμονής και έβρισκα κλειστές πόρτες. Μου λέγαν αν δεν σ’ αρέσει φύγε. Εγώ, όμως, κυρία ήρθα και κυρία θα φύγω. Είναι όμως δυνατόν να είναι η μάνα νόμιμη και τα παιδιά της παράνομα στην ίδια χώρα, αν και γεννήθηκαν εδώ;”, αναρωτιέται η  Άσεζ από την Ένωση Αφρικανών Γυναικών, γνωρίζοντας ότι σε κάθε κράτος δικαίου η μητέρα και το παιδί πρέπει να τελούν υπό το ίδιο νομικό καθεστώς.  

“Ζήτησα βοήθεια από τον δήμο και ο δήμος δεν την έδωσε. Η Ελλάδα που έδωσε φως είναι δυνατόν να ζει στο σκοτάδι; 

Οι πολιτικοί λένε ότι Έλληνες είναι μόνο όσοι έχουν ελληνικό αίμα. Ασφαλώς, αλλά όταν μένεις 30 χρόνια στην χώρα δεν μπορείς να αποκτήσεις εκείνο το χαρτί που σου επιτρέπει να συνυπάρξεις; 

Έχουμε καθαρίσει όλα τα σπίτια των Ελλήνων! Δεν μπορούμε να έχουμε αυτό το χαρτί;” 

  tvxs.gr/node/113490