Μια «αδέξια» αποκάλυψη...
Κώστας Βεργόπουλος*
Οταν το ευρωπαϊκό σύστημα αποσταθεροποιεί ένα ένα τα τελευταία στοιχεία
σταθερότητας που του έχουν απομείνει, αυτό δείχνει το αυξανόμενο
αδιέξοδο στο οποίο έχει εγκλωβιστεί με δική του πρωτοβουλία και ευθύνη
Οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες ισχυρίζονται ότι η Κύπρος αποτελεί «μοναδική
περίπτωση». Ωστόσο, η «λύση» που δόθηκε εκεί απειλεί να εφαρμοστεί σε
ολόκληρη την Ευρωζώνη και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Οι δηλώσεις του
Ντάισελμπλουμ θεωρήθηκαν αδέξιες, αλλά όχι ανακριβείς. Αποκάλυψαν αυτό
που σήμερα τεκταίνεται για να παρουσιαστεί αύριο δημόσια. Ο Γάλλος
επίτροπος Μπαρνιέ επιβεβαίωσε ότι η Επιτροπή αυτό μελετά και θα το
ανακοινώσει επίσημα τον Ιούνιο. Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε
κάλυψε πλήρως τον Ντάισελμπλουμ, λέγοντας ότι έχει απόλυτο δίκιο.
Αλλά
αποκαλυπτικότερος όλων ήταν ο Φινλανδός πρωθυπουργός Γίρκι Κατάινεν, ο
οποίος ζήτησε ξεκάθαρα να σταματήσουν και να απαγορευθούν στην Ευρώπη οι
«διασώσεις» όχι μόνο τραπεζών που φθάνουν στα πρόθυρα χρεοκοπίας, αλλά
χωρών-μελών γενικότερα. «Πρέπει στην Ευρώπη», εξήγησε ο ίδιος, «να
φθάσουμε σε μια «κανονική οικονομία», στην οποία τις απώλειες τραπεζών
φέρουν οι μέτοχοι και οι επενδυτές και όχι το κοινό και οι
φορολογούμενοι».
Φυσικά, πίσω από αυτήν την τοποθέτηση βρίσκεται
το Βερολίνο. Ωστόσο, αυτή αναιρεί τη μέχρι σήμερα ευρωπαϊκή πρακτική και
τις προοπτικές και δεσμεύσεις που έχουν ήδη αναληφθεί. Από τον Ιούνιο
του 2012 έχει συμφωνηθεί ότι τα τραπεζικά χρέη θα διακρίνονται από τα
κρατικά και ότι οι τράπεζες θα χρηματοδοτούνται απευθείας από τον
ευρωπαϊκό μηχανισμό ESM, χωρίς αυτό να φορτώνεται στα κράτη. Σήμερα, οι
βόρειες χώρες κάνουν πίσω, αξιώνουν τη διακοπή κάθε χρηματοδότησης από
το εξωτερικό και προσπαθούν να επιβάλουν ως λύση τη χρηματοδότηση από τα
μέσα. Δηλαδή, όποιος χρειάζεται στήριξη να στηρίζεται μόνος του.
Επειτα, η Ευρώπη είχε αποδεχθεί την αρχή του διαχωρισμού ανάμεσα στις
καταθετικές τράπεζες και τις επενδυτικές, όπως ακριβώς αυτό
αποκαταστάθηκε στην Αμερική από τον Ομπάμα.
Εάν σήμερα νομιμοποιείται
και πάλι η χρησιμοποίηση των καταθέσεων για τη διάσωση των τραπεζών που
εκτίθενται σε επενδυτικές και κερδοσκοπικές δραστηριότητες, τότε αυτό
σημαίνει ότι εγκαταλείπεται η αρχή του διαχωρισμού με τις καταθετικές
και κατά συνέπεια δεν περιορίζεται διόλου η οικονομία της φούσκας και
του εικονικού χρήματος, αλλά ενθαρρύνεται στο έπακρο ακόμη περισσότερο.
Με την ένταξη των καταθέσεων στα εργαλεία «διασώσεων», αντί να τίθεται
φραγμός στην κερδοσκοπία, εξασφαλίζεται περαιτέρω ώθηση. Οι καταθέσεις,
ενώ είναι στοιχείο σταθερότητας, μετατρέπονται σε εργαλείο αύξουσας
αστάθειας του συστήματος. Ομως, όταν το ευρωπαϊκό σύστημα φθάνει στο
σημείο να αποσταθεροποιεί ένα ένα ακόμη και τα τελευταία στοιχεία
σταθερότητας που του έχουν απομείνει, αυτό δείχνει το αυξανόμενο
αδιέξοδο στο οποίο έχει εγκλωβιστεί με δική του πρωτοβουλία και ευθύνη.
Οι Φινλανδοί δεν επιθυμούν να διασώσουν κανέναν, ούτε κράτος ούτε
τράπεζες. Πολύ ωραία, αναφαίρετο δικαίωμά τους. Αλλά τότε γιατί να
υπάρχει Ευρώπη, Ευρωζώνη και κοινό νόμισμα; Με την αναγνώριση του
δικαιώματός τους, τελειώνουν όλα αυτά. Μόνον που με αυτόν τον τρόπο ο
Ευρωπαίος φορολογούμενος, του οποίου όλοι διεκδικούν την προστασία,
παραδίδεται στον νόμο της ζούγκλας, στις θύελλες των διεθνών κρίσεων και
των συγκρούσεων που έχουμε, με ανυπολόγιστο κόστος, βιώσει κατά το
παρελθόν.
Με την επιστροφή στην «κανονική οικονομία» του
Φινλανδού πρωθυπουργού, νομιμοποιείται και η κανονικότητα των κρίσεων,
το ανυπολόγιστο οικονομικό και ανθρώπινο κόστος και ο δήθεν
«εξυγιαντικός» ρόλος τους. Μέχρι πρόσφατα, η Ευρώπη επαγγελλόταν την
προστασία των λαών της από αυτές τις «κανονικές» συμφορές. Εχει τώρα
κάθε δικαίωμα να αλλάξει πορεία και να επιλέξει την παράδοση σε αυτό από
το οποίο μέχρι πρόσφατα ισχυριζόταν ότι προστάτευε τους λαούς της.
Με την ένταξη των καταθέσεων στα εργαλεία «διασώσεων» αντί να τίθεται φραγμός στην κερδοσκοπία, παρέχεται περαιτέρω ώθηση
*Ο Κώστας Βεργόπουλος είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Paris VIII
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου