Πέμπτη 23 Νοεμβρίου 2023

Μουσολινισμός με χαμηλά λιπαρά

Μουσολινισμός με χαμηλά λιπαρά

Θωμάς Τσαλαπάτης
Η επιμονή του Κασσελάκη στο δημοψήφισμα συμπυκνώνει και συνοψίζει τους όρους με τους οποίους αντιλαμβάνεται την πολιτική.
Η δημόσια παρουσία του Στέφανου Κασσελάκη τις τελευταίες ημέρες μπορεί να περιγραφεί ως μία από τις χυδαιότερες πολιτικές καταθέσεις που έχουν καταγραφεί από τη μεταπολίτευση και μετά στο πλαίσιο του ελληνικού δημοκρατικού τόξου (αν υποθέσουμε πως ο συγκεκριμένος ανήκει σε αυτό). Σε επίπεδο ρητορικό, αισθητικό, αλλά κυρίως σε επίπεδο ουσίας. Είναι αυτός ο μοναδικός συνδυασμός χαμογελαστού αυταρχισμού και αυτοσχεδιαστικής άγνοιας που φέρνει ως αποτέλεσμα ένα σύνολο πρωτόγνωρο στην ελληνική πολιτική σκηνή.

Κατ’ αρχάς οι συνεχείς αναφορές του στην «αρρώστια» του κόμματος. Μέσα από τη ρητορική ευγονική του ο Κασσελάκης στην πραγματικότητα περιγράφει την υγεία ως πολιτική υποχρέωση. Μια υγεία που από τα συμφραζόμενα ταυτίζεται με την έλλειψη διαφωνιών, την κατάργηση του διαλόγου, άρα και οποιασδήποτε ζύμωσης, συνδιαμόρφωσης ή συμμετοχής με διακριτούς όρους. Είναι ο αυταρχισμός της υγείας που έρχεται να συναντήσει αυτόν της νεότητας με το υπονοούμενο για την ηλικία των διαφωνούντων («είμαι 35, μπορώ να περιμένω»), καταλήγοντας τελικά σε ένα εκφραστικό σύνολο που ακόμα και αν η πρόθεσή του ήταν να είναι μεταφορικό στην πραγματικότητα κυριολεκτεί ως προς τις αντιλήψεις του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι η ανάδειξη ενός θετικισμού της ρώμης και ταυτόχρονα μια περιγραφή του πολιτικού υποκειμένου με όρους σχεδόν γενετικής ποιότητας. Μια ρητορική που παραπέμπει στην Ακρα Δεξιά, τόσο την παγκόσμια όσο και την εγχώρια (η Ελλάδα στον γύψο).

Μέσα σε αυτό το σύνολο κάποιος θα μπορούσε να προσπεράσει τα γελοία αστεία σεφερλίδικης κοπής περί πουμαρό (χαχα, καλό ε;), την αναφορά σε πέμπτη φάλαγγα, που μάλλον ούτε ξέρει τι σημαίνει ή που παραπέμπει (τουλάχιστον αυτός, αν όχι και οι λογογράφοι του), τον φανατικό αντιδιανοουμενισμό και την περιφρόνηση της κουλτούρας, της ιστορίας και της πολιτικής της Αριστεράς (μια στάση που έχει εκφραστεί έτσι και αλλιώς άπειρες φορές τόσο από τον ίδιο όσο και από τους διάφορους επώνυμους ή ανώνυμους οπαδούς του, μιλώντας για «Ελίτ» και άλλα λαϊκίστικα). Αυτό που δύσκολα κανείς ξεπερνά σε επίπεδο αισθητικής και ρητορικής είναι αυτός ο κουστουμαρισμένος αυταρχισμός, το επικριτικό ύφος προς τους υποτελείς, την προστακτική της δημοφιλίας. Ηταν πολλοί αυτοί που περιέγραψαν τη στάση αυτή ως μια μεταμοντέρνα εκδοχή μουσολινισμού. Νομίζω πως η όλη στάση παρέπεμπε περισσότερο σε έναν ακραίο νεοφιλελέ τεχνοκράτη CEO. Ο τρόπος απεύθυνσης προς το ακροατήριο προφανώς δεν περιείχε στοιχεία συντροφικότητας ούτε καν ισότητας. ΄Ηταν ο τρόπος με τον οποίο ο διευθύνων σύμβουλος απευθύνεται στους εργαζομένους του με βέβαιη ποινή την απόλυσή τους.

Και εδώ φτάνουμε στο πολιτικό κομμάτι, το σημαντικότερο από όλα τα προβλήματα αυτής της αβέβαιης φιγούρας. Η επιμονή του Κασσελάκη στο δημοψήφισμα συμπυκνώνει και συνοψίζει τους όρους με τους οποίους αντιλαμβάνεται την πολιτική. Δεν είναι ένα ζήτημα πρακτικό, αλλά βαθιά ιδεολογικό. Είναι η υπονόμευση κάθε δημοκρατικής αρχής και διαδικασίας. Η πλειοψηφία (και μάλιστα πλειοψηφία ενός ρευστού σώματος) ορίζεται ως αρχή δικαιοσύνης. Στην πραγματικότητα είναι εκφυλισμός της έννοιας της δημοκρατικότητας ακριβώς μέσα από τη διαστρέβλωσή της. Η δημοφιλία του ηγέτη ορίζεται ως η μόνη αρχή ορθότητας και δικαίου. Η δημοφιλία ορίζεται ως η μοναδική πολιτική αρετή σε μια μετατροπή της σφαίρας του πολιτικού σε προέκταση της σοσιαλμιντιακής λειτουργίας.

Στην κριτική του για τα κομμουνιστικά κόμματα ο Μαξ Χορκχάιμερ κατέληγε στο συμπέρασμα πως η δομή και η λειτουργία ενός κόμματος που διεκδικεί την εξουσία στην πραγματικότητα περιγράφει τη μορφή και το σχήμα του κόσμου που θα διαμορφώσει όταν αυτό καταλάβει την εξουσία. Οι χειρισμοί του Κασσελάκη στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουν, λοιπόν, να κάνουν με τα εσωτερικά κάποιας λειτουργίας, αλλά με την αυριανή του πρόταση για μια κοινωνία. Και για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι: Ο Στέφανος Κασσελάκης είναι όσα η Αριστερά πάντοτε απέρριπτε. Και θα συνεχίσει να τα απορρίπτει αν θέλει να είναι Αριστερά.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου