Οι δάσκαλοι της βίας

Οι δάσκαλοι της βίας

 

ΤΟΥ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΤΡΑΝΟΥ*

[...] σε καιρό ειρήνης, όταν ευημερεί ο κόσμος και οι πολιτείες, οι άνθρωποι είναι ήρεμοι γιατί δεν τους πιέζουν ανάγκες φοβερές[...] ο πόλεμος όμως που φέρνει στους ανθρώπους την καθημερινή στέρηση, γίνεται δάσκαλος της βίας.

Θουκυδίδου, Ιστορίαι

Βιβλίο 3, κεφάλαιο 82

Στο Ιστορία και Λόγος στον Θουκυδίδη, η Ζακλίν ντε Ρομιγί επιχειρεί μια πειστική ιστορική ανάλυση η οποία αναδεικνύει τον «εποικοδοµητικό ορθολογισµό του Θουκυδίδη» σε εργαλείο που εξετάζει διεξοδικά τη σύνθεση των αντιθετικών λόγων της τεχνικής της ρητορείας και της λογικής, οι οποίοι -µε την αυστηρή συµµετρία τους- επιτρέπουν να αναδυθεί η ουσία της εμφυλιοπολεμικής κατάστασης.

Ίσως η επιτομή της έρευνας του Θουκυδίδη πάνω στα βαθύτερα αίτια του πολέμου, μας λέει η Ρομιγί, να είναι ο Μηλίων Διάλογος. Εκεί αναδεικνύεται καθαρά ο ιμπεριαλιστικός κυνισμός των Αθηναίων, οι οποίοι αρνούνται το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης ή, έστω, της ουδετερότητας στους Μηλίους. Το εντυπωσιακότερο όμως, διαπιστώνει στη συνέχεια η διακεκριμένη ελληνίστρια, είναι πώς στον Μηλίων Διάλογο ο Θουκυδίδης εγκαταλείπει την ουδετερότητά του, παίρνει θέση και επικροτεί όχι τον θρίαμβο της τεχνικής της ρητορείας, αλλά τον θρίαμβο της λογικής.

Αρκετά χρόνια αργότερα, στο βιβλίο της Η Οικοδόµηση της αλήθειας στον Θουκυδίδη, η Ρομιγί επιστρέφει ξανά, για να δείξει µε ποιον τρόπο ο Θουκυδίδης αποκαλύπτει το αληθινό κίνητρο που υπερτερεί όλων των υπολοίπων: το συµφέρον.

Ανάμεσα στις συνέπειες του μοχθηρού πόλεμου υπέρ των συμφερόντων των ολίγιστων, που έχει κηρύξει τόσο στην κοινωνία όσο και στη λογική η Νεοδεξιά συγκυβέρνηση, σήμερα, με τη διάταξη ενός και μόνο άρθρου του ν.4093/2012, διευρύνονται οι περιπτώσεις υπό τη συνδρομή των οποίων οι υπάλληλοι πλέον τίθενται σε «αυτοδίκαιη αργία». Ειδικότερα, για την απομάκρυνση των δημοσίων υπαλλήλων είναι αρκετή η απλή παραπομπή τους στο πειθαρχικό συμβούλιο, στάδιο της πειθαρχικής διαδικασίας στο οποίο εξακολουθούν να είναι αθώοι με βάση το τεκμήριο αθωότητας. Είναι η πρώτη φορά στη σύγχρονη δημοκρατία που το τεκμήριο της αθωότητας, μια από τις βασικές αρχές της Ποινικής Δικονομίας, αντικαθίσταται από το τεκμήριο της ενοχής.

Το τεκμήριο αθωότητας καθιερώθηκε για πρώτη φορά, μετά τη Γαλλική Επανάσταση, στη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη του 1789 στο άρθρο 9. Σήμερα κατοχυρώνεται στο άρθρο 6 παρ. 2 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Η αρχή αυτή επιβάλλει το δικαστήριο, όταν βρίσκεται σε αμφιβολία, να αποφανθεί υπέρ του κατηγορουμένου (in dubio pro reo). Το τεκμήριο αυτό σημαίνει ότι κάθε άνθρωπος θεωρείται αθώος μέχρι αποδείξεως του εναντίου και η Πολιτεία οφείλει να αποδείξει την ενοχή τού κατηγορουμένου και όχι ο κατηγορούμενος την αθωότητά του, όπως μάταια προσπαθεί ο Γιόζεφ Κ. στη Δίκη του Φ. Κάφκα.

H ελευθερία της έκφρασης και του λόγου είναι συνταγματικό, υπερνομοθετικά κατοχυρωμένο δικαίωμα των πολιτών. Με τις νέες όμως αυταρχικές διατάξεις τίθεται πλέον υπό κηδεμονία το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα του εργαζόμενου να εκφράζει τις πολιτικές του πεποιθήσεις συμμετέχοντας σε απεργίες, σε διαδηλώσεις, αντιτιθέμενος σε κυβερνητικές επιλογές. Στην περίπτωση που η έκφραση της αντίρρησής του χαρακτηριστεί αρνητικά και απλώς παραπεμφθεί στο πειθαρχικό συμβούλιο για «αναξιοπρεπή διαγωγή», «παραβίαση εντολών προϊσταμένου», «έλλειψη αφοσίωσης στην Δημοκρατία», τότε ο υπάλληλος τίθεται σε αργία.

Κάθε λογικός πολίτης δικαιολογημένα αναρωτιέται πόσες αποφάσεις πειθαρχικών συμβουλίων, που επέβαλαν την ποινή της οριστικής παύσης, ακυρώθηκαν ώς τώρα δικαστικά, και ποιο ήταν το κόστος της αποκατάστασης των παυθέντων υπαλλήλων. Αναρωτιέται ακόμη αν και πώς θα συνυπολογίζονται οι «αυτοδίκαιες αργίες» των «επιόρκων» στην αναλογία απολύσεων/προσλήψεων.

Ποιοι θα προστατεύσουν τους υπαλλήλους και τους πολίτες από αδικαιολόγητες και εκδικητικές διώξεις; Και όταν διωχθούν και αυτοί οι «Σκουριείς» που αντιστέκονται ακόμη, ποιοι θα υπερασπιστούν τους υπόλοιπους «Μηλίους» από τον θρίαμβο των βίαιων δασκάλων της «ρητορικής της εξουσίας»;

* Ο Τρ. Τρανός είναι εκπαιδευτικός, πρόεδρος Γ' ΕΛΜΕ-Θ.

http://www.avgi.gr