Ένας μήνας υποκρισίας...

Του Παναγιώτη Μιχαήλ Παναγιωτίδη

Στη διάρκεια του τελευταίου μήνα, πιο συγκεκριμένα από την Παρασκευή 15 Μαρτίου που έσκασε σαν βόμβα η πρώτη πληροφορία περί κουρέματος στις Τραπεζικές καταθέσεις στην Κύπρο, ζούμε μια συνεχή υποκρισία σχετική με τις Τράπεζες σε Ελληνική αλλά και Πανευρωπαϊκή κλίμακα.
 Υποκρισία είναι ότι δήθεν "ουδείς εγνώριζε". Όπως γίνεται σαφές από τις πληροφορίες που υπάρχουν και την έρευνα που διενεργείται για τα κεφάλαια που "πέταξαν" από Κύπρο τις προηγούμενες 2 εβδομάδες πρό της απόφασης του Eurogroup, ήταν γνωστό ότι η ανακεφαλαιοποίηση των Κυπριακών Τραπεζών θα περνούσε μέσα από κάποιο κούρεμα των καταθέσεών τους. 

Αυτό που δεν είχε οριστικοποιηθεί ήταν το μέγεθος του κουρέματος και το αν θα προστατεύονταν τελικά οι ασφαλισμένες κάτω των EURO 100.000 καταθέσεις.Υποκρισία είναι ότι η δήλωση του Προέδρου του Eurogroup ότι σε μελλοντικές περιπτώσεις διάσωσης Τραπεζών θα είναι δυνατή η χρήση των πάνω από EURO 100.000 καταθέσεων, ήταν δήθεν λάθος. Όλοι τρέξαν τότε να την διαψεύσουν για λόγους πολιτικής ορθότητας και για να μην υπάρξει bank run στις Τράπεζες του Νότου. Στην πράξη όμως, μόλις ένα μήνα αργότερα, η αξιοποίηση των καταθέσεων για την ανακεφαλαιοποίηση Τραπεζών που θα παρουσιάσουν πρόβλημα στο μέλλον, θεωρείται πια τουλάχιστον ισχυρό ενδεχόμενο, έχει πάντως ενταχθεί σοβαρά στην agenda της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Υποκρισία είναι η επίκληση του επιχειρήματος ότι η περίπτωση της Κύπρου είναι μοναδική. Προφανώς και είναι μοναδική, όπως κάθε περίπτωση μέχρι σήμερα επέμβασης της Τρόϊκα στις χώρες που έχουν πάρει βοήθεια, είναι μοναδική. Με την έννοια αυτή, ακριβώς ό,τι έγινε στην Κύπρο δεν θα ξανασυμβεί ποτέ, μια όμως απόκλιση από το μοντέλο που χρησιμοποιήθηκε εκεί θα συνιστά άλλη μια μοναδική περίπτωση!

Υποκρισία είναι οι επαναλαμβανόμενες διαβεβαιώσεις για την απόλυτη ασφάλεια των καταθέσεων αν και βεβαίως αυτό πρέπει επίσημα να δηλώνεται. Όπως λέγαμε κάποτε ότι η υποτίμηση δεν προαναγγέλλεται, θα ήταν τουλάχιστον ανόητο να λέει κανείς οτιδήποτε διαφορετικό για την ασφάλεια των καταθέσεων. Αυτή όμως η στείρα επανάληψη της διαβεβαίωσης δεν παύει να είναι υποκριτική αφού από τη στιγμή που το κούρεμα συνέβη μια φορά, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει να ξανασυμβεί ακόμα κι αν η εφαρμογή του θα έχει διαφορετικούς κανόνες από αυτούς που ίσχυσαν στην Κύπρο.

Υποκρισία είναι, όπως γίνεται γνωστό, ότι οι επιφυλάξεις για το deal Εθνικής - Eurobank έπεσαν ως κεραυνός εν αιθρία. Η πραγματικότητα είναι ότι για την βιωσιμότητα αυτού του deal, τη σκοπιμότητα της δημιουργίας μιας Υπερ-Τράπεζας και τη δυνατότητά της μέσα σε λίγα χρόνια να εξασφαλίσει την επιστροφή της στον ιδιωτικό τομέα, είχαν υπάρξει πολλές φωνές αμφισβήτησης και από την Τρόϊκα αλλά και από ειδικούς του Τραπεζικού τομέα. Η πραγματικότητα είναι επίσης, ότι θεωρήθηκε ισχυρό όπλο η "πολιτική" παρέμβαση στην Τρόϊκα για να αρθούν οι επιφυλάξεις της. Όμως η Τρόϊκα ως εκπρόσωπος των πιστωτών θέλει να εξασφαλίσει την επιστροφή των δανεικών και δεν πείθεται πια από τα "πολιτικά" επιχειρήματα. Πραγματικότητα είναι επίσης ότι την δημιουργία ενός τεράστιου Τραπεζικού πόλου υπό κρατικό έλεγχο επί της ουσίας, καλόβλεπαν και το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ και ένα μεγάλο μέρος της ΝΔ, όπως βεβαίως και οι συνδικαλιστές.

Υποκρισία είναι ότι η ακύρωση του deal γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστεί ως "αναβολή" της απόφασης για τη συγχώνευση των δύο Τραπεζών. Το deal έχει οριστικά τελειώσει και δεν πρόκειται να αναβιώσει.

Υποκρισία είναι τα περί αφελληνισμού του Τραπεζικού τομέα που ακούγονται μπροστά στο ενδεχόμενο το ΤΧΣ ως βασικός μέτοχος να αποφασίσει να πουλήσει τη μία ή και τις δύο Τράπεζες σε κάποια ξένη Τράπεζα ώστε να πάρει πίσω τα χρήματα, που υπενθυμίζω ότι αποτελούν δημόσιο χρέος. Στην πραγματικότητα τα δάκρυα θα έπρεπε να χύνονται ακριβώς για τον αντίθετο λόγο, ότι δηλαδή καμία ξένη Τράπεζα δεν βρίσκεται πια στην Ελλάδα με σοβαρή παρουσία, με αποτέλεσμα η Ελληνική αγορά να εμφανίζει έναν απομονωτισμό από διεθνείς Τραπεζικές επενδύσεις. Υπήρχε πάντως δυνατότητα να αποφευχθούν και η έξοδος της Gredit Agricole από την Εμπορική και της Societe Generale από την Γενική και η επικείμενη της BCP Millennium από την Ελλάδα, αν δεν υπήρχε η στείρα εμμονή στις περίφημες τρείς συστημικές Τράπεζες - που ήδη έχει ανατραπεί μετά την αποτυχία ΕΤΕ - Eurobank - και αν η ΤτΕ είχε χειριστεί διαφορετικά την διακριτική της ευχέρεια για χορήγηση ρευστότητας μέσω ELA στις ξένες Τράπεζες με θυγατρικές στην Ελλάδα. Επικράτησε όμως ως κυρίαρχη η άποψη για "γιγάντωση" των σχημάτων και μένει να αποδειχθεί τα επόμενα χρόνια αν τελικά θα λειτουργήσουν οι τεράστιες συνέργιες που έχουν εγγραφεί στα business plans. Πάντως στην περίπτωση ΕΤΕ - Eurobank οι συνέργιες αυτές αμφισβητήθηκαν έντονα από την Τρόϊκα.

Ο Τραπεζικός τομέας στην Ελλάδα δεν ήταν άρρωστος, κόλλησε από την αρρώστια του δημόσιου χρέους και της τεράστιας ύφεσης που τον έχει βαρύνει αφόρητα με επισφαλείς απαιτήσεις. Είναι μεγάλη ευθύνη για ένα τόσο σοβαρό τομέα της οικονομίας, και η πολιτεία, και η εποπτεία και οι διοικήσεις των Τραπεζών να εξηγήσουν με απλά λόγια στους πολίτες την στρατηγική πάνω στην οποία ο Τραπεζικός τομέας θα χαράξει τη νέα του πορεία ώστε α) να αισθάνονται ασφαλείς όσοι του εμπιστεύονται τα χρήματά τους και β) να καταλάβουν πως θα παίξει το βασικό του ρόλο στην χρηματοδότηση και την ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας. Με απλά και καθαρά λόγια να εξηγήσουν τις μεταρρυθμίσεις που θα γίνουν μετά την ανακεφαλαιοποίηση ώστε να εμπεδωθεί η σιγουριά ότι τα βάρη των πολιτών για την εξυγίανσή του θα επιστρέψουν στους ίδιους. Όσο προστίθενται σκιές στην προοπτική του Τραπεζικού τομέα, τόσο θα γίνεται δυσκολότερη η επιστροφή του στην θεμελιώδη αρχή της πίστης που έχει ήδη πληγεί.

  tvxs.gr/node/125761