«Με βάση τον νόμο της 2ας Ιουνίου [...] η ημερήσια εργασία δεν επιτρεπόταν να ξεπερνά τις 11,5 ώρες, στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνονταν οι ώρες των διαλειμμάτων. [...] Αλλά, όπως είναι αυτονόητο, αυτοί οι κανόνες συχνά παραβιάζονταν και δεν ήταν σπάνιο ένας εργάτης να εργάζεται δεκατρείς η δεκατέσσερις ώρες ημερησίως».

Δεν πρόκειται για μια μελλοντική ιστορική αποτίμηση των συνθηκών εργασίας που προέκυψαν από τα νομοσχέδια των μνημονιακών κυβερνήσεων της τελευταίας τριετίας. Είναι ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Γάλλου ακαδημαϊκού Henry Troyat «Η καθημερινή ζωή στη Ρωσία την εποχή του τελευταίου Τσάρου» (εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 1992) και η ημερομηνία που λείπει είναι το 1897!


Σε τέτοια κατάσταση φιλοδοξεί να φέρει τους εργαζόμενους ο κυβερνητικός συνεταιρισμός της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ. Το ερώτημα, που πιθανόν να θέσει ένας ανυποψίαστος πολίτης, είναι ένα πελώριο γιατί.

Την απάντηση δίνει ξεκάθαρα ο ίδιος ο Μαρξ μέσα από το «Κεφάλαιο»: «Το κεφάλαιο, όμως, με το απεριόριστο τυφλό πάθος του και με την πείνα δράκου για υπερεργασία, σπάει όχι μόνο τα ηθικά, μα και τα φυσικά ανώτατα όρια της εργάσιμης ημέρας. [...] Το κεφάλαιο δεν ρωτάει πόσο διαρκεί η ζωή της εργατικής δύναμης. Αυτό που το ενδιαφέρει είναι αποκλειστικά και μόνο το ανώτατο όριο εργατικής δύναμης που μπορεί να ρευστοποιηθεί σε μια εργάσιμη ημέρα». Η εξυπηρέτηση του κεφαλαίου λοιπόν και η ικανοποίηση της δρακόντειας πείνας του για υπερεργασία είναι το κίνητρο των κυβερνώντων για τέτοιες νομοθετικές και εργασιακές ρυθμίσεις.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ανάλογης «μεταρρύθμισης», αποτελεί η κατάσταση που περιγράφουν στον χώρο της ξενόγλωσσης εκπαίδευσης είκοσι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ με την ερώτηση που κατέθεσαν προς τους κ.κ. υπουργούς Παιδείας και Οικονομικών. Επεσήμαναν ότι η «συλλογική σύμβαση εργασίας, που υπεγράφη μεταξύ των ιδιοκτητών του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ιδιοκτητών Κέντρων Ξένων Γλωσσών - ΕUROPALSO και του εργοδοτικού ψευδο-σωματείου με τίτλο 'Σωματείο Εργαζομένων στα Κέντρα Ξένων Γλωσσών Νομού Αττικής', αποτελεί μνημείο εργασιακού μεσαίωνα και διαλύει όχι μόνο το βιοτικό επίπεδο, αλλά και την αξιοπρέπεια των απασχολουμένων πτυχιούχων».

Η εν λόγω σύμβαση συγκεκριμένα προβλέπει για τους ξενόγλωσσους καθηγητές της Αττικής: α) δύο βασικούς μισθούς (!), ο ένας μάλιστα εξ αυτών αφορά σε ωρομίσθιο 3,52 ευρώ μεικτά, β) πλήρη απελευθέρωση του εκπαιδευτικού-εργάσιμου ωραρίου, εφόσον απαλείφεται η πρόβλεψη για την πλήρη απασχόληση των 18 ωρών εβδομαδιαίως, γ) τουλάχιστον διπλασιασμό του απαιτούμενου εργάσιμου χρόνου για τη συμπλήρωση των τριετιών, δ) κατάργηση όλων των επί μακρόν κατοχυρωμένων επιδομάτων και μάλιστα ακόμη και εκείνων που σχετίζονται άρρηκτα με την ίδια τη φύση του επαγγέλματος (επιδόματα σπουδών κ.λπ.), ε) καθορισμό ως εργάσιμων ακόμη και των ημερών που ιστορικά αντιστοιχούν στις εκπαιδευτικές διακοπές των Χριστουγέννων και του Πάσχα, στ) κατάργηση ρυθμίσεων που προστατεύουν τη μητρότητα και την εγκυμοσύνη.

Αυτό το εργασιακό καθεστώς φαίνεται ότι θα συνεχιστεί, αφού μέσα στο καλοκαίρι λήγει η συγκεκριμένη σύμβαση και η εργοδοτική πλευρά -σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα- θα προχωρήσει, πάλι εν κρυπτώ, στην υπογραφή νέας, παρόμοιας συλλογικής σύμβασης.

Σε αντίστοιχες καταστάσεις βρίσκονται οι περισσότεροι από όσους ακόμα εργάζονται σε αυτήν τη χώρα. Οι Σαμαράς και Βενιζέλος θυμούνται και τηρούν μέχρι κεραίας τις δεσμεύσεις που έχουν συνυπογράψει με τους δανειστές, εφαρμόζοντας με ευλάβεια τους επαχθείς για την κοινωνία όρους. Επικαλούνται μάλιστα χωρίς αιδώ το πρόσχημα της σωτηρίας της πατρίδας, τη στιγμή που ακόμα και το ΔΝΤ ομολογεί πλέον με κυνισμό πως με την πολιτική του κατέστρεψε την Ελλάδα για να δώσει «στην ευρωζώνη χρόνο να χτίσει τείχος προστασίας για να προστατεύσει άλλα ευάλωτα μέλη της και να αποτρέψει δυνητικά σοβαρές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία». (ΕΔΏ)


Αυτό όμως που φαίνεται να ξεχνούν τόσο οι κυβερνώντες όσο και οι αλλοδαποί καθοδηγητές τους είναι πως ο Τσάρος, που εισηγήθηκε το 1897 εκείνες τις ρυθμίσεις για το εργασιακό καθεστώς των Ρώσων προλεταρίων, ήταν και ο τελευταίος στην ιστορία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας.

 

* Ο Γ. Μπουγελέκας είναι εκπαιδευτικός, μέλος του Δ.Σ. της ΟΙΕΛΕ.