Η αυταπάτη του τέλους της ύφεσης
Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΛΛΩΝΙΑΤΗ
Στην οικονομία υπάρχουν πάντα διακυμάνσεις μέσα στο χρόνο που καθιστούν δύσκολες τις προβλέψεις, ιδίως σε περιόδους ανώμαλες όπως αυτή της κρίσης. Η μείωση του ΑΕΠ της χώρας κατά 4,6% το β' τρίμηνο (έναντι 5,6% το α' τρίμηνο και προβλέψεων για κάμψη 5% στο β') αποτελεί μία ένδειξη βεβαίως πως η ύφεση έχει αρχίσει να ξεθυμαίνει και ίσως το 2014 να έλθει η πολυπόθητη ανάκαμψη, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις κυβέρνησης και τρόικας.
Πόσο ρεαλιστική είναι, όμως, μία παρόμοια προσδοκία;
Πρώτα απ' όλα, η πρόβλεψη σταδιακής εκτόνωσης της ύφεσης και δυνητικής επιστροφής στην ανάκαμψη βασίζεται σε μία γραμμική αντίληψη της εξέλιξης και προϋποθέτει την ανάκαμψη της ίδιας της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας οικονομίας. Τίποτα πιο αβέβαιο από αυτά δεν υπάρχει. Για παράδειγμα, η ιαπωνική οικονομία, που με την υποτίμηση του γεν είχε κατορθώσει να ανακάμψει το α' τρίμηνο κατά 3,8%, στο β' τρίμηνο περιορίστηκε σε άνοδο 2,6%. Επίσης, η κινεζική οικονομία δοκιμάζεται από μια σταθερή επιβράδυνση της ανάπτυξής της, σε σημείο που ορισμένοι να προβλέπουν επέκταση μόλις 4%-5%, δηλαδή το μισό των προηγούμενων ρυθμών της. Αν όμως η δυναμικότερη περιοχή του κόσμου δυσκολεύεται να αναπτυχθεί, τι να περιμένει κανείς από τη Δύση; Η αλήθεια είναι πως οι ΗΠΑ επεκτείνονται με 1,4% φέτος, αλλά το ποσοστό των Αμερικανών που δηλώνουν ικανοποιημένοι από την απόδοση της οικονομίας τους υποχωρεί (ήταν 28% τον Ιούλιο και μόλις 22% τον Αύγουστο), ενώ επικρέμαται πάντα ο φόβος διακοπής της νομισματικής τόνωσης της οικονομίας από τη Fed. Οικονομίες όπως οι Καναδάς, Αυστραλία, Αργεντινή που είναι παραγωγοί και εξαγωγείς πρώτων υλών θα υποφέρουν από την αναπτυξιακή αναδίπλωση της Κίνας και από την ύφεση της Ευρώπης. Η τελευταία, αν και εμφανίζει ενδείξεις εξόδου από την ύφεση (αύξηση βιομηχανικής παραγωγής τον Ιούνιο), κυρίως από πλευράς προσδοκιών και οικονομικού κλίματος, ωστόσο επενδυτικά παραμένει σε ύφεση (-6% το α' τρίμηνο) κι εξαγωγικά εμποδίζεται από την υψηλή ισοτιμία του ευρώ (1,33 δολ. περίπου).
Την παραπάνω δυσμενή εικόνα συμπληρώνουν τα κλιμακούμενα επιτόκια δανεισμού, το ακριβό πετρέλαιο, η καθυστέρηση των διαρθρωτικών αλλαγών στην Ευρωζώνη μπροστά στην κρίση του χρέους, η πολιτική κρίση στον ευρωπαϊκό Νότο και οι βεβαρημένοι ισολογισμοί των ευρωπαϊκών τραπεζών (εκτιμάται πως απαιτούνται διαγραφές ενεργητικού 3,2 τρισ. για να εναρμονιστούν με τις απαιτήσεις της Βασιλείας ΙΙΙ).
Το σημαντικότερο, εντούτοις, ανασταλτικό στοιχείο σε μια μελλοντική ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας είναι η καταστροφή της εγχώριας ζήτησης (-46% το διαθέσιμο εισόδημα από το 2008), για να μην αναφερθούμε στις αβέβαιες εξαγωγές που υποχώρησαν 7% τον Ιούνιο. Το β' εξάμηνο του 2013 αναμένεται να βάλουν λουκέτο 45.000-50.000 επιχειρήσεις και να οδηγηθούν στην ανεργία 150.000 άτομα (βλ. έρευνα του ΙΜΕ-ΓΣΒΕΕ) πέραν των απολύσεων του Δημοσίου. Αιτία οι νέες περικοπές μισθών, η καταιγίδα φορολογιών, οι κατασχέσεις και πλειστηριασμοί που αναμένεται να συνθέσουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ εις βάρος της ζήτησης και της ανάκαμψης της οικονομίας.
Με την ακολουθούμενη καταστροφική πολιτική πρώτα θα πεθάνει η κοινωνία και μετά θα αναστηθεί η οικονομία. Προς όφελος τίνος άραγε;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου