Η ταπεινωτική 3η Σεπτέμβρη του Βενιζέλου και οι φρούδες κεντροαριστερές ελπίδες
Του Θ. Τζήμα
Μόνο θλίψη σε όσους υπήρξαν ΠΑΣΟΚ μπορεί να προκαλέσει -και- ο εφετινός “εορτασμός” της 3ης Σεπτέμβρη από το Βενιζέλο, την ομάδα του και τους συνενόχους του μνημονίου, που κινούνται μεταξύ χάρτινων λεονταρισμών από τη μια και αναφανδόν προσχωρήσεων στη μνημονιακή γραμμή από την άλλη.
Οι εκδηλώσεις που έχουν προγραμματιστεί, γεμάτες από κατεξοχήν “αντί- ΠΑΣΟΚ” στοιχεία και από ορισμένα στελέχη που έχουν ακυρωθεί προ πολλού,λόγω της υποστήριξής τους στα μνημόνια θυμίζουν μνημόσυνο στο οποίο συμμετέχουν μόνο οι εχθροί του “τεθνεώτος”. Ακόμα και οι πλέον αλλοτριωμένες εκδοχές ΠΑΣΟΚ φαντάζουν ονειρικές μπροστά στη χορεία των συνενόχων που συναποτελούν το κόμμα Βενιζέλου και που καπηλεύονται τη σφραγίδα του ΠΑΣΟΚ.
Αν είχαν το ελάχιστο συναισθηματικό δέσιμο με όσα το κόμμα αυτό σηματοδότησε και δεν ενδιαφέρονταν μόνο για τις έστω λίγες ψήφους που ακόμα τους προσπορίζει το παρελθόν του ονόματος ΠΑΣΟΚ, χάρη στις οποίες μπορούν να παίζουν κυβερνητικό ρόλο ως δεκανίκια της ακροδεξιάς ομάδας Σαμαρά, θα είχαν διαλέξει ένα άλλο όνομα για το κόμμα τους.
Αυτό που έχει όμως ένα γενικότερο ενδιαφέρον είναι η ενδό- δεξιά σύγκρουση Βενιζέλου- Κουβέλη για την ανύπαρκτη κεντροαριστερά. Είναι μια σύγκρουση απολύτως ενδεικτική του πλήρους αδιεξόδου και των δύο. Του αδιεξόδου που θα έπρεπε να είχαν αντιληφθεί νωρίτερα αλλά που εθισμένοι στις συστημικές αναγνώσεις των πολιτικών εξελίξεων, βλέπουν μόνο όταν οι δημοσκοπήσεις τους το δείχνουν κατάμουτρα.
Ο μεν Βενιζέλος, έτοιμος να υποστηρίξει τα πάντα για να διατηρηθεί αυτός και η ομάδα του κοντά στην εξουσία οδεύει από ήττα σε ήττα. Γίνεται το μεγάλο βαρίδι ακόμα και για τους υποστηρικτές του. Μέχρι και σε φιλοπόλεμο γεράκι αναδείχτηκε, καθιστώντας τη χώρα σύμμαχο των νέο- οθωμανικών επιδιώξεων Ερντογάν, ελπίζοντας ότι θα απολαύσει της στήριξης ξένων κέντρων, μόνο και μόνο για να εκτεθεί με εκκωφαντικό τρόπο αμέσως μετά.
Ακόμα και αν το μνημονιακό ΠΑΣΟΚ είχε μια κάποια ελάχιστη ελπίδα ανασύνταξης διά της εκκαθάρισης όσων στήριξαν τα μνημόνια και της πραγματικής επανίδρυσης- πράγμα σχεδόν απίθανο- με το Βενιζέλο πρόεδρο και με την ομάδα που τον περιστοιχίζει, είναι βέβαιο ότι οδεύει στην εξαφάνιση. Η πρόσκαιρη ανακοπή της δημοσκοπικής του πτώσης έχει ήδη δώσει τη θέση της σε περαιτέρω συρρίκνωση.
Αλλά και ο Φώτης Κουβέλης δίνει μια απελπισμένη μάχη με τον εαυτό του, να ανασυγκροτήσει τα συντρίμια της χαμένης αξιοπρέπειας της ΔΗΜΑΡίτικης κατ' όνομα ανανεωτικής αριστεράς και δεξιάς, μνημονιακής σοσιαλδημοκρατίας στην πραγματικότητα- αν και αυτά τα δύο ρεύματα δεν απέχουν και τόσο πολύ. Το πρόβλημα δεν είναι οι προσχωρήσεις στελεχών από το ΠΑΣΟΚ όπως κάποιοι επικαλούνται. Μάλιστα κάποιες εξ αυτών μπορεί και να ωφελήσουν εκλογικά τη ΔΗΜΑΡ.
Το ζήτημα είναι ότι το κόμμα της ΔΗΜΑΡ συγκροτήθηκε με ένα στόχο που αποδείχτηκε περίτρανα: να αποτελέσει- για όσο θα άντεχε- αναγκαίο συμπλήρωμα και άλλοθι της μνημονιακής στρατηγικής. Και σε αντίθεση με ό,τι ελπίζει το κατεστημένο της χώρας, στην ελληνική κοινωνία, παρά το σοκ και τον αποπροσανατολισμό της που το ίδιο προωθεί, υπάρχει ένα σαφές σημείο τομής μεταξύ εκείνων που στήριξαν μνημονιακές πολιτικές και εκείνων που τις αντιπάλεψαν.
Οι πρώτοι μάλιστα δεν κάνουν καν κάποια αυτοκριτική ώστε να επικαλεστούν ότι άλλαξαν θέση και να γίνουν πιστευτοί. Προσπαθούν αντίθετα να παρακάμψουν το ζήτημα σα να είναι η υποστήριξη της εν λόγω πολιτικής ένα δευτερεύον ή πολιτικά ουδέτερο ζήτημα.
Δεν καταλαβαίνουν ή δε θέλουν να καταλάβουν ότι οι πολιτικές εξελίξεις δεν ορίζονται με βάση συμβολικούς και γεωγραφικούς προσδιορισμούς αλλά ότι οι τελευταίοι εν μέρει και με ελάχιστη πλέον ακρίβεια αποτυπώνουν ταξικούς συσχετισμούς στη βάση. Με άλλα λόγια δεν υπάρχει καμία κεντροαριστερά για να τη διεκδικήσουν οι Βενιζέλος και Κουβέλης ή ο οποιοσδήποτε άλλος. Στην πραγματικότητα δεν υπήρχε ποτέ.
Υπήρχε ένα μπλοκ δυνάμεων που συναποτελούνταν από εργατικά, ανερχόμενα μικροαστικά και μεσοαστικά στρώματα, τα οποία ταύτισαν την άνοδο του βιοτικού τους επιπέδου και μια σειρά κοινωνικών κατακτήσεων με το ΠΑΣΟΚ του '80 και του '90, γι' αυτό και το στήριζαν. Ελάχιστη πραγματική απήχηση είχε ούτως ή άλλως η παρελκυστική συζήτηση περί κεντροαριστεράς που δεν άρμοζε ποτέ σε ένα κόμμα το οποίο δεν αυτοπροσδιοριζόταν ούτε ως εν γένει αριστερό- χρήσιμο μάθημα αυτό για το ΣΥΡΙΖΑ παρεμπιπτόντως- ούτε ως κεντροαριστερό πολύ περισσότερο, ούτε ως σοσιαλδημοκρατικό αλλά ως σοσιαλιστικό.
Αυτό το μπλοκ δυνάμεων θρυμματίστηκε εξαιτίας των μνημονιακών πολιτικών που έχουν ονοματεπώνυμα ως προς αυτούς που τις συνέλαβαν, που τις ψήφισαν και που τις υλοποίησαν. Όποιος λοιπόν επιδιώκει να έχει συνεπή πολιτική παρουσία πρώτον ξεκαθαρίζει αν είναι με τα μνημόνια, δηλαδή με το νεοφιλελευθερισμό ή εναντίον τους. Αριστερά πάντως οποιουδήποτε είδους και προσδιορισμού και νεοφιλελευθερισμός δεν πάνε μαζί.
Έπειτα αν έχει αναθεωρήσει και έχει αλλάξει τοποθέτηση ασκεί έντιμα την αυτοκριτική του. Και κατόπιν ασχολείται με τη βάση και όχι με ανύπαρκτα γεωγραφικά πολιτικά σχήματα, που βολεύουν τους λογής “διαμορφωτές κοινής γνώμης” και συστημικούς πολιτικούς αναλυτές.Φωτογραφία: Φίλιππος Μεσσίνης/ FosPhotos
Αν είχαν το ελάχιστο συναισθηματικό δέσιμο με όσα το κόμμα αυτό σηματοδότησε και δεν ενδιαφέρονταν μόνο για τις έστω λίγες ψήφους που ακόμα τους προσπορίζει το παρελθόν του ονόματος ΠΑΣΟΚ, χάρη στις οποίες μπορούν να παίζουν κυβερνητικό ρόλο ως δεκανίκια της ακροδεξιάς ομάδας Σαμαρά, θα είχαν διαλέξει ένα άλλο όνομα για το κόμμα τους.
Αυτό που έχει όμως ένα γενικότερο ενδιαφέρον είναι η ενδό- δεξιά σύγκρουση Βενιζέλου- Κουβέλη για την ανύπαρκτη κεντροαριστερά. Είναι μια σύγκρουση απολύτως ενδεικτική του πλήρους αδιεξόδου και των δύο. Του αδιεξόδου που θα έπρεπε να είχαν αντιληφθεί νωρίτερα αλλά που εθισμένοι στις συστημικές αναγνώσεις των πολιτικών εξελίξεων, βλέπουν μόνο όταν οι δημοσκοπήσεις τους το δείχνουν κατάμουτρα.
Ο μεν Βενιζέλος, έτοιμος να υποστηρίξει τα πάντα για να διατηρηθεί αυτός και η ομάδα του κοντά στην εξουσία οδεύει από ήττα σε ήττα. Γίνεται το μεγάλο βαρίδι ακόμα και για τους υποστηρικτές του. Μέχρι και σε φιλοπόλεμο γεράκι αναδείχτηκε, καθιστώντας τη χώρα σύμμαχο των νέο- οθωμανικών επιδιώξεων Ερντογάν, ελπίζοντας ότι θα απολαύσει της στήριξης ξένων κέντρων, μόνο και μόνο για να εκτεθεί με εκκωφαντικό τρόπο αμέσως μετά.
Ακόμα και αν το μνημονιακό ΠΑΣΟΚ είχε μια κάποια ελάχιστη ελπίδα ανασύνταξης διά της εκκαθάρισης όσων στήριξαν τα μνημόνια και της πραγματικής επανίδρυσης- πράγμα σχεδόν απίθανο- με το Βενιζέλο πρόεδρο και με την ομάδα που τον περιστοιχίζει, είναι βέβαιο ότι οδεύει στην εξαφάνιση. Η πρόσκαιρη ανακοπή της δημοσκοπικής του πτώσης έχει ήδη δώσει τη θέση της σε περαιτέρω συρρίκνωση.
Αλλά και ο Φώτης Κουβέλης δίνει μια απελπισμένη μάχη με τον εαυτό του, να ανασυγκροτήσει τα συντρίμια της χαμένης αξιοπρέπειας της ΔΗΜΑΡίτικης κατ' όνομα ανανεωτικής αριστεράς και δεξιάς, μνημονιακής σοσιαλδημοκρατίας στην πραγματικότητα- αν και αυτά τα δύο ρεύματα δεν απέχουν και τόσο πολύ. Το πρόβλημα δεν είναι οι προσχωρήσεις στελεχών από το ΠΑΣΟΚ όπως κάποιοι επικαλούνται. Μάλιστα κάποιες εξ αυτών μπορεί και να ωφελήσουν εκλογικά τη ΔΗΜΑΡ.
Το ζήτημα είναι ότι το κόμμα της ΔΗΜΑΡ συγκροτήθηκε με ένα στόχο που αποδείχτηκε περίτρανα: να αποτελέσει- για όσο θα άντεχε- αναγκαίο συμπλήρωμα και άλλοθι της μνημονιακής στρατηγικής. Και σε αντίθεση με ό,τι ελπίζει το κατεστημένο της χώρας, στην ελληνική κοινωνία, παρά το σοκ και τον αποπροσανατολισμό της που το ίδιο προωθεί, υπάρχει ένα σαφές σημείο τομής μεταξύ εκείνων που στήριξαν μνημονιακές πολιτικές και εκείνων που τις αντιπάλεψαν.
Οι πρώτοι μάλιστα δεν κάνουν καν κάποια αυτοκριτική ώστε να επικαλεστούν ότι άλλαξαν θέση και να γίνουν πιστευτοί. Προσπαθούν αντίθετα να παρακάμψουν το ζήτημα σα να είναι η υποστήριξη της εν λόγω πολιτικής ένα δευτερεύον ή πολιτικά ουδέτερο ζήτημα.
Δεν καταλαβαίνουν ή δε θέλουν να καταλάβουν ότι οι πολιτικές εξελίξεις δεν ορίζονται με βάση συμβολικούς και γεωγραφικούς προσδιορισμούς αλλά ότι οι τελευταίοι εν μέρει και με ελάχιστη πλέον ακρίβεια αποτυπώνουν ταξικούς συσχετισμούς στη βάση. Με άλλα λόγια δεν υπάρχει καμία κεντροαριστερά για να τη διεκδικήσουν οι Βενιζέλος και Κουβέλης ή ο οποιοσδήποτε άλλος. Στην πραγματικότητα δεν υπήρχε ποτέ.
Υπήρχε ένα μπλοκ δυνάμεων που συναποτελούνταν από εργατικά, ανερχόμενα μικροαστικά και μεσοαστικά στρώματα, τα οποία ταύτισαν την άνοδο του βιοτικού τους επιπέδου και μια σειρά κοινωνικών κατακτήσεων με το ΠΑΣΟΚ του '80 και του '90, γι' αυτό και το στήριζαν. Ελάχιστη πραγματική απήχηση είχε ούτως ή άλλως η παρελκυστική συζήτηση περί κεντροαριστεράς που δεν άρμοζε ποτέ σε ένα κόμμα το οποίο δεν αυτοπροσδιοριζόταν ούτε ως εν γένει αριστερό- χρήσιμο μάθημα αυτό για το ΣΥΡΙΖΑ παρεμπιπτόντως- ούτε ως κεντροαριστερό πολύ περισσότερο, ούτε ως σοσιαλδημοκρατικό αλλά ως σοσιαλιστικό.
Αυτό το μπλοκ δυνάμεων θρυμματίστηκε εξαιτίας των μνημονιακών πολιτικών που έχουν ονοματεπώνυμα ως προς αυτούς που τις συνέλαβαν, που τις ψήφισαν και που τις υλοποίησαν. Όποιος λοιπόν επιδιώκει να έχει συνεπή πολιτική παρουσία πρώτον ξεκαθαρίζει αν είναι με τα μνημόνια, δηλαδή με το νεοφιλελευθερισμό ή εναντίον τους. Αριστερά πάντως οποιουδήποτε είδους και προσδιορισμού και νεοφιλελευθερισμός δεν πάνε μαζί.
Έπειτα αν έχει αναθεωρήσει και έχει αλλάξει τοποθέτηση ασκεί έντιμα την αυτοκριτική του. Και κατόπιν ασχολείται με τη βάση και όχι με ανύπαρκτα γεωγραφικά πολιτικά σχήματα, που βολεύουν τους λογής “διαμορφωτές κοινής γνώμης” και συστημικούς πολιτικούς αναλυτές.Φωτογραφία: Φίλιππος Μεσσίνης/ FosPhotos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου