Τα τσιγάρα «in transit» της ΣΕΚΑΠ
Τάσος Τέλλογλου
Πριν από την τροπολογία Δημητριάδη για τη ΣΕΚΑΠ, δύο ακόμα ελληνικές κυβερνήσεις είχαν προσπαθήσει να απαλλάξουν την καπνοβιομηχανία της Ξάνθης από τις κατηγορίες για τη λαθρεμπορία, που προκάλεσαν τα επίμαχα πρόστιμα που διέγραψε η κυβέρνηση. Και σχεδόν τα κατάφεραν.
Το inside story αποκαλύπτει σήμερα ότι, ενώ το ΣΔΟΕ Αττικής είχε εκδώσει από το 2010 πόρισμα για την υπόθεση της λαθρεμπορίας τσιγάρων, πέρασαν πέντε ολόκληρα χρόνια απραξίας, κατά τη διάρκεια των οποίων μάλιστα (το 2014 επί κυβέρνησης Σαμαρά) ο φάκελος έφυγε και πήγε στο ΣΔΟΕ Θράκης, που έκανε τελικά τον καταλογισμό τον Φεβρουάριο του 2015. Αυτό είναι το χρονικό μιας δικαστικής διαδρομής.
Μια πολύχρωμη προσωπικότητα
Ο Θ. Καρατζούνης έγινε γνωστός στα Τρίκαλα, όταν στον γάμο του ήρθε ο Σέρβος παραστρατιωτικός Αρκάν με ελικόπτερο. Ο Καρατζούνης είναι ένας “ήρωας” (όχι με τη θετική έννοια) των νεανικών μου χρόνων στη δημοσιογραφία. Τότε που με πλησίαζαν οι ντετέκτιβ ασφαλιστικών εταιρειών που τον υποπτεύονταν ότι έβαλε φωτιά σε φορτηγό της μεταφορικής του εταιρείας, για να πάρει την ασφάλεια. Ο επιχειρηματίας από τα Τρίκαλα πάντα το αρνιόταν, αλλά μια γερμανική ασφαλιστική εταιρεία, η Nordstern Colonia, επέμενε ότι ένα φορτηγό, το οποίο μετέφερε τσιγάρα στη Θεσσαλία και βρέθηκε καμένο στη Βουλγαρία, είχε καεί για να εισπραχθεί η ασφάλεια.
Μία δεκαετία αργότερα, ο Θ. Καρατζούνης αγόρασε μια πτωχευμένη εταιρεία κρέατος, επί κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου το 1996. Την έκλεισε, έδιωξε πολλούς εργαζόμενους και την εκμεταλλεύτηκε«Ελληνική Βιομηχανία Κρέατος (ΕΛΒΙΚ): Η ιστορία μιας ιδιωτικοποίησης», rizispastis.gr με τον τρόπο που θεώρησε σωστό.
Αλλά επειδή άνθρωποι όπως ο Καρατζούνης είναι διαχρονικοί στην Ελλάδα, αυτή τη φορά επί κυβέρνησης Καραμανλή ο επιχειρηματίας από τα Τρίκαλα έγινε πελάτης της ημικρατικής ΣΕΚΑΠ –που ανήκε στην Αγροτική Τράπεζα (50,36%) και στη συνεταιριστικη οργάνωση των καπνοπαραγωγών-ΣΕΚΕΗ ιστοσελίδα (34,18%)– και δημιούργησε ένα χρέος δύο εκατομμυρίων ευρώ προς την εταιρεία. Ακόμα, με βάση έγγραφα δικαστηρίων που έχει στη διάθεσή του το inside story, φέρεται να σύστησε στην τότε διοίκηση της ΣΕΚΑΠ τον άνθρωπο που μερικά χρόνια αργότερα (το 2015) επρόκειτο να θεωρηθεί από τα δικαστήρια υπεύθυνος για τη λαθρεμπορία. Τα τσιγάρα που πούλησε η ΣΕΚΑΠ στον άνθρωπο που σύστησε ο Καρατζούνης προορίζονταν για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, αλλά βρέθηκαν στην Αιδηψό. Εκείνη την εποχή ο Καρατζούνης περιλαμβανόταν (και ακόμα περιλαμβάνεται) στη λίστα με τους μεγαλοοφειλέτες του δημοσίου, καθώς φέρεται Ληξιπρόθεσμες οφειλές φυσικών προσώπων (άντληση στοιχείων 05/07/2016) από τις φορολογικές αρχές να χρωστάει στο δημόσιο 20,7 εκατομμύρια ευρώ.
Πρόεδρος της ΣΕΚΑΠ την περίοδο που έχει συναλλαγές μαζί της ο Καρατζούνης ήταν ο επικεφαλής των ετεροδημοτών της Νέας Δημοκρατίας, «ένα στέλεχος για το οποίο ντρεπόμασταν, καθώς ερχόταν σε συναντήσεις της ΣΕΚΑΠ με πολλές ώρες καθυστέρηση», όπως είπε στο inside story ένα στέλεχος της κυβέρνησης Καραμανλή. Αυτός ο άνθρωπος, ο οποίος προτού αναλάβει ήταν τραυματιοφορέας, είχε γίνει κατά την προσφιλή πρακτική των χρόνων 2004-2009 (αυτήν της τοποθέτησης “ασχέτων” σε άσχετες θέσεις) επικεφαλής της ΣΕΚΑΠ.
Το εργοστάσιο της ΣΕΚΑΠ στην Ξάνθη. [sekap.gr]
Smoking gun
O Kαρατζούνης χρωστούσε ήδη, όπως αναφέραμε, στη ΣΕΚΑΠ δύο εκατομμύρια ευρώ, όταν αποφάσισε να τη διευκολύνει να πάρει μια δουλειά, μεσολαβώντας για να πουληθούν τσιγάρα σε έναν τρίτο. Ο ίδιος δεν θα μπορούσε να εμφανισθεί σαν αγοραστής, καθώς ήταν μεγαλοοφειλέτης του δημοσίου, ένας γνωστός του όμως ονόματι Κώστας Π. –που δεν είχε ξανακάνει δουλειά με τσιγάρα– θα μπορούσε να γίνει ο αγοραστής για όλες τις εξαγωγές της ΣΕΚΑΠ in transit (δηλαδή τις προορισμένες για εξαγωγή από την ΕΕ). Μπροστά μπήκε μια κατασκευή υπεράκτιων εταιρειών, όπως δείχνει η απόφαση του δικαστηρίου της Θράκης που αθώωσε λόγω μη ύπαρξης δόλου τη διοίκηση της ΣΕΚΑΠ του 2009, αλλά όχι και τον αγοραστή Κώστα Π.
Έτσι λοιπόν το 2009 η ΣΕΚΑΠ, σύμφωνα με τα πρακτικά του δικαστηρίου της Ξάνθης, πούλησε στη ρωσική εταιρεία Velma του Κώστα Π. τσιγάρα που η τελευταία είχε δικαίωμα να διακινεί μόνο σε χώρους τράνζιτ, π.χ. στις λιμενικές ζώνες, όσο βρίσκονταν μέσα στην ΕΕ. Όταν τα τσιγάρα πωλούνται σε αυτές τις ζώνες δεν εισπράττονται δασμοί, καθώς δεν προορίζονται για να διακινηθούν στην εσωτερική αγορά της χώρας, εκτός αν αλλάξει ο προορισμός τους μετά από κάποιες διαδικασίες. Αν όμως δηλωθεί ότι θα πωλούνται τράνζιτ και πουληθούν σε μία αγορά κανονική της ΕΕ και μάλιστα ακριβή, όπως π.χ. η αγγλική, τότε το κέρδος του διακινητή εμπόρου μπορεί να είναι 4 και 5 φορές η αξία των τσιγάρων. Τα σχετικά συμβόλαια προέβλεπαν ότι αν τα καπνά δεν πωλούνταν στις ζώνες τράνζιτ, τότε η αγοράστρια εταιρεία θα επιβαρυνόταν με ποινική ρήτρα 2 εκατομμυρίων ευρώ.
Η κοιλάδα του Νέστου, όπου καλλιεργούνται τα καπνά της ΣΕΚΑΠ. [sekap.gr]
Επειδή η πρώτη εξαγωγή φαίνεται ότι ήταν πετυχημένη, ακολούθησαν άλλες πέντε, όλες με τον ίδιο προορισμό.
Έναν χρόνο αργότερα όμως, το 2010, το λιμεναρχείο της Αιδηψού πιάνει το πλοίο MITRIDAT («Μιθριδάτης», με σημαία Τόγκο), στο οποίο βρίσκονται οκτώ κοντέινερ τσιγάρων, μεταξύ των οποίων τα 950.000 είναι Cooper, μία από τις δημοφιλέστερες μάρκες της ΣΕΚΑΠ. Μάλιστα τα εμπορευματοκιβώτια, όπως αναφέρεται στην απόφαση του δικαστηρίου της Ξάνθης, «ήταν ήδη φορτωμένα σε τράκτορες, έτοιμους προς αποβίβαση μόλις το πλοίο έφτανε στη στεριά», γεγονός που κατά το σκεπτικό του δικαστηρίου επιβεβαιώνει ότι «επρόκειτο για προϊόντα με σκοπό τη λαθρεμπορία».
Τα τσιγάρα αυτά ήταν μέρος της αρχικής παρτίδας, που είχε δηλωθεί ότι θα πουλιόταν στην Αλεξάνδρεια. Είχαν φορτωθεί στη Θεσσαλονίκη για το ιταλικό λιμάνι Λα Σπέτσια και από εκεί φαίνεται ότι πήγαν στη Αλεξάνδρεια, και μετά Αιδηψό.
Η διαδρομή των τσιγάρων.
Πώς από την Αλεξάνδρεια τα τσιγάρα βρέθηκαν στην Εύβοια, ούτε οι κατηγορούμενοι, ούτε οι αρχές μπόρεσαν να το διαλευκάνουν. Όπως φαίνεται, αυτά που βρέθηκαν στην Αιδηψό δεν ήταν όλα (4 εκατομμύρια πακέτα), αλλά μόνο το 1/4 από αυτά που αρχικά είχαν φορτωθεί στη Θεσσαλονίκη. Τα υπόλοιπα; Οι αρχές υπέθεσαν ότι ξεφορτώθηκαν στην Ελλάδα ή ότι κατευθύνθηκαν σε ακριβότερες αγορές της βόρειας Ευρώπης. Τα κουτιά δεν είχαν την ειδική ταινία φόρου, θα ήταν λαθραία αν πουλιούνταν σε εσωτερική αγορά.
Το ΣΔΟΕ Αττικής ετοιμάζει την πορισματική αναφορά, όμως το θέμα “παγώνει”.
Το 2013 ο Ιβάν Σαββίδης αγοράζει«Η καπνοβιομηχανία ΣΕΚΑΠ εισέρχεται δυναμικά στη νέα της ιστορική εποχή», sekap.gr με την εταιρεία του «Ντανσκόη Ταμπάκ» τη ΣΕΚΑΠ, έναντι 13 εκατομμυρίων ευρώ. Δύο χρόνια αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2015, οι αρχές επιβάλλουν στην εταιρεία πρόστιμο για την υπόθεση της Αιδηψού, για διαφυγόντες φόρους και δασμούς 10 εκατομμυρίων και προσαυξήσεις 28 εκατομμυρίων. Δηλαδή το πρόστιμο που επέβαλε –δύο χρόνια μετά– το υπουργείο Οικονομικών ήταν τρεις φορές η τιμή στην οποίαν είχε αγοραστεί η επιχείρηση.
Γιατί καθυστέρησε τόσο να επιβληθεί το πρόστιμο; Ίσως γιατί κάποιοι –επί κυβέρνησης Σαμαρά– είχαν υποσχεθεί ότι δεν θα καταλογιζόταν ποτέ.
Η συνέντευξη τύπου κατά την οποίαν ανακοινώθηκε η εξαγορά από τον Ιβάν Σαββίδη. [sekap.gr]
Πάντως, στη λογιστική κατάσταση του 2015 (δημοσιεύεται στις 9 Ιουνίου 2016) το πρόστιμο εμφανίζεται, με τη σημείωση «εφιστούμε την προσοχή σας στη σημείωση 6.27 των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, στην οποία γίνεται αναφορά στο γεγονός ότι σύμφωνα με τη σχετική καταλογιστική πράξη του τελωνείου Ξάνθης στη χρήση 2016, καταλογίστηκαν σε βάρος της εταιρείας πρόσθετοι φόροι και πολλαπλά τέλη ποσού 38,23 εκατομμύρια ευρώ ως αστικά συνυπεύθυνης για τελωνειακές παραβάσεις του Ν 29660/2001 που αφορούν εξαγωγές που έλαβαν χώρα το έτος 2009».
Στην εν λόγω σημείωση αναφέρονται και οι λόγοι βάσει των οποίων δεν έχει σχηματισθεί οποιαδήποτε πρόβλεψη στις χρηματοοικονομικές καταστάσειςΣΕΚΑΠ, Ετήσιες Ενοποιημένες και Εταιρικές Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις της 31ης Δεκεμβρίου 2015 της εταιρείας σε σχέση με αυτήν την υπόθεση...
Η ΣΕΚΑΠ με μία λέξη δεν είχε την πρόθεση να πληρώσει γι’ αυτήν την ιστορία. Γιατί όμως;
Αγοραστές και πωλητές
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στην διάθεσή του το inside story –των δύο από τις τρεις δίκες που έγιναν για το λαθρεμπόριο, η πρώτη σε πλημμελειοδικείο στην Ξάνθη και η δεύτερη στο εφετείο στην Κομοτηνή– o εμπορικός διευθυντής της ΣΕΚΑΠ συναντήθηκε με τον αγοραστή των τσιγάρων παρουσία του Καρατζούνη στα Τρίκαλα, σε μία έκθεση για το… υγραέριο.
Ο αγοραστής είπε στο δικαστήριο ότι, παρά το γεγονός ότι η εταιρεία Velma που αγόρασε τα τσιγάρα ανήκε στον ίδιο, στην πραγματικότητα τα τσιγάρα τα αγόρασε κάποιος Γιάννης Κ. (μέσω της εταιρείας με το όνομα «Κέρμιτ») που του είχε συστηθεί ως Άκερμαν! Και το πρώτο και το δεύτερο δικαστήριο (εφετείο) αρνήθηκαν να το πιστέψουν και καταδίκασαν τον αγοραστή σε 4 και 3 χρόνια φυλάκιση αντίστοιχα. Ο δε πρώην πρόεδρος της ΣΕΚΑΠ αθωώθηκε πρωτοδίκως για την λαθρεμπορία, ενώ ο εμπορικός του διευθυντής καταδικάστηκε σε φυλάκιση 4 ετών και δικάστηκε σε δεύτερο βαθμό στη Χαλκίδα.
Ένα ερώτημα είναι γιατί ο εμπορικός διευθυντής δικάσθηκε σε δεύτερο βαθμό στην Χαλκίδα, ενώ είχε δικασθεί σε πρώτο στην Θράκη; Και μάλλον, γιατί δικάστηκε σε πρώτο βαθμό στη Θράκη, αφού το πλοίο πιάστηκε στην Εύβοια; Μήπως για τον ίδιο λόγο που η έρευνα του ΣΔΟΕ Αττικής δόθηκε τελικά στο ΣΔΟΕ της Θράκης; Γι’ αυτά δεν έχουμε ευθεία απάντηση, γεγονός όμως είναι ότι το εφετείο στη Θράκη που αθώωσε την πρώην διοίκηση της εταιρείας έγινε τον Μάιο του 2016, λίγο πριν η ΣΕΚΑΠ γράψει στις λογιστικές της καταστάσεις ότι δεν... χρειαζόταν να λάβει πρόβλεψη για την υπόθεση της λαθρεμπορίας του 2009-2010.
Εδώ να προσθέσουμε ότι στο πιο πρόσφατο από όλα τα δικαστήρια, το διοικητικό, που έγινε στις 6 Απριλίου 2017 για το σβήσιμο του προστίμου, η σημερινή διοίκηση της ΣΕΚΑΠ στις προτάσεις της κατά του ελληνικού δημοσίου (το οποίο στην ουσία “άδειασε” η κυβέρνηση Τσίπρα με την τροπολογία της) υπερασπίζεται την παλιά διοίκηση, με τον ισχυρισμό ότι αφού τα τσιγάρα φορτώθηκαν κανονικά στη Θεσσαλονίκη, δεν είχε πλέον ευθύνη για το πού κατέληξαν. Ίσως όμως αυτοί οι ισχυρισμοί να της ήταν απαραίτητοι για να μην πληρώσει το πρόστιμο των 38 εκατομμυρίων ευρώ.
Οι ποινικές δίκες
Η δίκη σε πρώτο βαθμό έγινε στην Ξάνθη (πλημμελειοδικείοΈνα μέρος της συγκεκριμένης απόφασης), τον Φεβρουάριο του 2015. Σε αυτήν, δύο από τους τρεις δικαστές και ο εισαγγελέας κωλύονταν και στη θέση τους ορίστηκαν άλλοι δικαστές. Κατηγορούμενοι, ο πρώην πρόεδρος της ΣΕΚΑΠ Νίκος Π., ο πρώην εμπορικός διευθυντής Ιωάννης Ζ. και ο αγοραστής Κώστας Π. Μαζί τους βρέθηκε στο δικαστήριο και ο εκτελωνιστής της Θεσσαλονίκης. Το δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Κώστας Π. είχε ευθύνη για την ποσότητα των τσιγάρων Cooper που βρέθηκαν πάνω στο πλοίο, αλλά όχι και για τα 4 εκατομμύρια πακέτα που εξήχθησαν από τη Θεσσαλονίκη στην Αλεξάνδρεια.
Το δημόσιο (ο αντίδικος δηλαδή, που ήταν το υπουργείο Οικονομικών) ήθελε να αποδείξει ότι αφού βρέθηκε μία ποσότητα, αυτό σημαίνει ότι το σύνολο των ποσοτήτων που εξήχθησαν από την Θράκη στη Θεσσαλονίκη και από εκεί στην Αλεξάνδρεια θα πρέπει να εξάχθηκαν λαθραία στην Ευρώπη ή να διατέθηκαν στην Ελλάδα ατελώνιστα. Τα δικαστήρια όμως δεν πείσθηκαν, καθώς η διωκτική υπηρεσία του ΣΔΟΕ δεν έκανε την αντίστοιχη δουλειά, προσκομίζοντας τα κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία.
Το ποινικό δικαστήριο της Θράκης, σε πρώτο βαθμό, ελάχιστα εξέτασε το ρόλο των στελεχών της ΣΕΚΑΠ και την προηγούμενη σχέση του πρώην προέδρου της εταιρείας με τους ανθρώπους που ανέλαβαν τη διακίνηση των φορτίων της. Ιδιαίτερα το ποια σχέση είχε εκείνος και ο διευθυντής εξαγωγών του με τους πραγματικούς ιδιοκτήτες της Velma. Αρκέσθηκε απλά στη διαπίστωση ότι ο αγοραστής Κώστας Π. δεν είχε ξανακάνει δουλειά με τα τσιγάρα.
Σύμφωνα με όσα κατατέθηκαν, η αγοράστρια εταιρεία Velma συστήθηκε στη ΣΕΚΑΠ «από τον Καρατζούνη». Τι ήταν η Velma; Εταιρεία Λιβερίας με εδρα στη Ρωσία, που όμως είχε φτιαχτεί –όπως αποκάλυψε ο Κώστας Π.– από το ίντερνετ.
Πάντως το δικαστήριο στην πρωτόδικη απόφασή του υποστηρίζει ότι η ΣΕΚΑΠ δέχθηκε τη συνεργασία με τον Κώστα Π. προκειμένου να εξασφαλίσει ότι ο Θανάσης Καρατζούνης θα της εξοφλούσε τα οφειλόμενα και για να απαλλαγεί από τις απειλές που οι δύο κατηγορούμενοι της ΣΕΚΑΠ είπαν ότι εκτόξευε εναντίον τους.
Οι δικαστές είπαν ακόμα ότι δεν αποδεικνύεται η ύπαρξη του δήθεν «Άκερμαν», τον οποίον δεν είχε αναφέρει ο αγοραστής των καπνών στην προδικασία αλλά “ανακάλυψε” στη δίκη. Και ότι η διοίκηση της εταιρείας είχε ευθύνες, διότι ο πρόεδρός της γνώριζε ποιος είχε συστήσει τον αγοραστή.
Το φινάλε
Το καλοκαίρι θα γίνει (πρωτόδικα) η δίκη του Θανάση Καρατζούνη, στη Χαλκίδα. Το γιατί ο Καρατζούνης δικάζεται χωριστά από όλους τους άλλους για την ίδια υπόθεση, είναι κάτι που μόνο οι προϊστάμενοι της ελληνικής δικαιοσύνης μπορούν να μας εξηγήσουν. Οι πριν και οι νυν.
Πάντως, στη δίκη δεν θα έχει αντίπαλο τους υπαλλήλους του ΣΔΟΕ της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, αλλά τη θρυλική Μαρία Πόγκα, μία από τις πιο έμπειρες υπαλλήλους της διωκτικής υπηρεσίας του υπουργείου Οικονομικών.
Είναι ο άνθρωπος που συνέταξε τον φάκελο του ΣΔΟΕ Αττικής για την υπόθεση. Ήταν διακοπές στην Εύβοια, όταν ο τότε προϊστάμενός της Γιώργος Παπαδόπουλος την πήρε τηλέφωνο και της ζήτησε να κάνει την έρευνα για τα καπνά από τη Θράκη. Έπειτα όμως κάποιο “αόρατο” χέρι ανέθεσε την έρευνα στη Θράκη, ενώ υπήρχε ήδη φάκελος στην Αττική και τη Χαλκίδα.
Σύμφωνα με τα έγγραφα που κατατέθηκαν στο πρώτο δικαστήριο της Θράκης, το ΣΔΟΕ Αττικής είχε κάνει πορισματική αναφορά το φθινόπωρο του 2010, αλλά η “αόρατη χειρ” έβαλε τη Θράκη να κάνει νέα πορισματική αναφορά στις 14 Μαΐου του 2014. Ο στόχος προφανώς ήταν να απαλλαγεί η ΣΕΚΑΠ μέσω των θεσμών από την λαθρεμπορία. Τελικά φρόντισε η βουλευτική τροπολογία που υιοθετήθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου