Η ατομική σύνταξη και το... αναλογούν ενοίκιο

Η ατομική σύνταξη και το... αναλογούν ενοίκιο

Της Ρούλας Σαλούρου

Όλες οι αποφάσεις των τελευταίων χρόνων εντάσσονται σε ένα ευρύτερο σχέδιο της Τρόικας των δανειστών, που στηρίζεται αφενός στην διαπίστωση ότι το ελληνικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης έχει φτάσει (ή και ξεπεράσει) τα όριά του, αφετέρου στην επιδίωξη επιβολής δομικών αλλαγών, μέσω των οποίων η επάρκεια των συντάξεων θα πρέπει να είναι «ατομική» υπόθεση.

 Το σχέδιο προβλέπει συρρίκνωση της δημόσιας – κοινωνικής ασφάλισης παράλληλα με την ήδη συντελούμενη μείωση της δημόσιας δαπάνης προς αυτή. Την ίδια στιγμή, μπαίνει στο στόχαστρο της Τρόικας η πρώτη κατοικία και συνολικά η ακίνητη περιουσία των συνταξιούχων.

Η αποκάλυψη της πρότασης της Τρόικας για υπολογισμό της σύνταξης βάσει  περιουσιακών στοιχείων, την οποία η Κομισιόν (μέσω διαρροών) αποδίδει στο ΔΝΤ,  μόνο κεραυνό εν αιθρία δεν αποτελεί για τους... παροικούντες την ασφαλιστική Ιερουσαλήμ.

Όχι μόνο έχει ξανατεθεί στις μνημονιακές ελληνικές κυβερνήσεις αλλά αποτελεί... φάρμακο για πάσα ασφαλιστική νόσο. Για την ακρίβεια,  πρόκειται για μια πρόταση που πέφτει πάντα στο τραπέζι, από τεχνοκράτες και διεθνείς οργανισμούς, όταν τα συστήματα «σκάνε».

Αυτό που ίσως παραξένεψε τους γνωρίζοντες, είναι η αλληλουχία των προωθούμενων προτάσεων, αφού προκειμένου να εφαρμοστεί η πρόταση του ΔΝΤ για... σύστημα Αυστραλίας (που ισχύει και σε πολλές άλλες χώρες) θα πρέπει πρώτα να ισχύσει η πρόταση για εφαρμογή τριών πυλώνων ασφάλισης, όπου η δημόσια, η κοινωνική και η υποχρεωτική  ασφάλιση θα ανήκει στον πρώτο από τους τρεις πυλώνες.

Κεντρικό ρόλο στη νέα αυτή δομή του συστήματος θα έχει η «συμπληρωματική σύνταξη», του δεύτερου και τρίτου πυλώνα.

Τόσο Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και οργανισμοί όπως το ΔΝΤ και ο ΟΟΣΑ  ήδη κινούνται σε μια τέτοια κατεύθυνση.

Οι οργανισμοί αυτοί, δεν κρύβουν ότι συνολικά τα δημόσια ασφαλιστικά συστήματα πρέπει να μην φέρουν εξολοκλήρου το βάρος των συνταξιοδοτικών παροχών και να περιορίζονται μόνο στο προνοιακό κομμάτι.

Ο στόχος της επάρκειας των συντάξεων πέφτει στις πλάτες του ίδιου του εργαζόμενου – ασφαλισμένου και θεωρείται «ατομική» υπόθεση.

Πριν από τις προτάσεις του ΔΝΤ και των τεχνοκρατών στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη στο υπουργείο Εργασίας, έχει προηγηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση με τη Λευκή της Βίβλο που εγκρίθηκε το καλοκαίρι και μεταξύ άλλων προβλέπει ότι: «Η βιωσιμότητα και η επάρκεια των συνταξιοδοτικών συστημάτων εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο θα υποστηρίζονται από τις εισφορές, τους φόρους και την αποταμίευση εκ μέρους των ατόμων που βρίσκονται στην αγορά εργασίας».

Σε αυτό το πλαίσιο,  προτρέπει τα κράτη - μέλη να προσανατολιστούν σε ασφαλιστικά συστήματα που στηρίζονται στην ατομική επικουρική αποταμίευση, μέσω της οποίας θα εξασφαλίζεται η επάρκεια των συντάξεων.

Κι εδώ, έρχεται να «κουμπώσει» η  «Λευκή Βίβλος» με την πρόταση του ΔΝΤ για συντάξεις βάσει περιουσιακών στοιχείων...

Συγκεκριμένα, το επίσημο κείμενο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δίνει τον εξής ορισμό στην έννοια «επικουρική συνταξιοδοτική αποταμίευση»: «Η συμπληρωματική αποταμίευση συνταξιοδότησης περιλαμβάνει επαγγελματικές και προσωπικές συντάξεις, ασφάλειες ζωής και άλλες μορφές συσσώρευσης περιουσιακών στοιχείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διατήρηση του βιοτικού επιπέδου μετά τη συνταξιοδότηση. Επιπλέον, υπάρχουν μέσα (π.χ. αντίστροφα ενυπόθηκα δάνεια) που επιτρέπουν τη μετατροπή των περιουσιακών στοιχείων (γενικά, της κατοικίας) σε πρόσθετο εισόδημα συνταξιοδότησης».

Η πρόταση Στόρι

Όταν ο επικεφαλής των τεχνοκρατών του ΔΝΤ Τόμας Στόρι, πρότεινε στο υπουργείο Εργασίας  ως την πλέον ενδεδειγμένη λύση για το πρόβλημα του ασφαλιστικού στην Ελλάδα τη χορήγηση «συντάξεων βάσει εισοδήματος», λίγοι γνώριζαν το σύστημα που εφαρμόζεται στην μακρινή Αυστραλία. Πρόκειται για ένα σύστημα που εφαρμόζεται και σε άλλες χώρες, όπου το κρατικό σύστημα συντάξεων λειτουργεί αποκλειστικά και μόνο ως ένα δίχτυ προστασίας που προβλέπει σύνταξη μόνο για τους μη έχοντες καμία άλλη πηγή εισοδήματος. Όπως εξήγησε στο Capital.gr o αναλογιστής Πάνος Ζαμπέλης, αν ο ηλικιωμένος έχει άλλες (ικανές) πηγές εισοδήματος, είτε δεν δικαιούται να παίρνει το παραμικρό από το κρατικό σύστημα συντάξεων, είτε παίρνει ένα συμβολικό ποσό σύνταξης. Τέτοιες πηγές εισοδήματος μπορεί να είναι έσοδα από προσωπικά περιουσιακά στοιχεία (επενδύσεις, ακίνητα κλπ) ακόμα και ιδιωτικά συστήματα συντάξεων. Μάλιστα, το Αυστραλιανό σύστημα βάζει στο λογαριασμό των εισοδημάτων και τεκμαρτά εισοδήματα που αφορούν ακίνητη περιουσία όταν αυτή δεν αποφέρει έσοδα στον κάτοχο.

Και η έκθεση του ΟΟΣΑ

Την ίδια μέρα που οι τεχνοκράτες της Τρόικας πρότειναν (και μάλιστα επέμειναν) το... Αυστραλιανό σύστημα, ο ΟΟΣΑ δημοσιοποιούσε έκθεσή του για τις συντάξεις, στην οποία  εξετάζει τον «πλούτο των συνταξιούχων», και συγκεκριμένα την κατοχή ιδιόκτητης κατοικίας, ως ένα εργαλείο με το οποίο θα μπορούσε στο μέλλον να εξασφαλιστεί η ανεπάρκεια των συντάξεων που θα αποδίδουν τα δημόσια συστήματα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στην έκθεση με της δυσοίωνες προβλέψεις του ΟΟΣΑ για τη δημογραφική βόμβα, μία από τις δυνητικές λύσεις είναι το αναλογούν ενοίκιο των συνταξιούχων...

Αναλυτικά, στην έκθεση καταγράφονται με έμφαση οι δυνατότητες  που έχει η ακίνητη περιουσία να αποτελέσει μέρος της λύσης στο κόστος τους συνταξιοδοτικού.

Αναφέρει δε χαρακτηριστικά ότι κατά μέσο όρο το 77% των επικεφαλής μιας οικογένειας ηλικίας 55 ετών, είναι ιδιοκτήτες σπιτιού, σε σύγκριση με 60% στις ηλικίες κάτω των 45.

Όταν συνυπολογιστεί στα κριτήρια της φτώχειας στην τρίτη ηλικία αυτή η δυνατότητα διαβίωσης χωρίς ενοίκιο, αυτά τα «αναλογούντα ενοίκια» έχουν τη δυνατότητα αναταξινόμησης ενός τμήματος του γηραιότερου πληθυσμού σε υψηλότερη εισοδηματική κατηγορία.

Και για να αντιληφθεί κανείς ότι τίποτε από αυτά που προτείνει η τρόικα στη χώρα μας δεν είναι τυχαίο, η έκθεση καταλήγει πως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Νορβηγία, η Ισπανία και η Βρετανία ανεβαίνουν σε πολύ υψηλότερες θέσεις όσον αφορά τα εισοδήματα των συνταξιούχων, όταν συνυπολογιστεί αυτό το αναλογούν ενοίκιο...

Πηγή:www.capital.gr