Χωρίς κόκκινο δεν υπάρχει μαυροκόκκινο

Χωρίς κόκκινο δεν υπάρχει μαυροκόκκινο

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ*

Οι συλλήψεις αντιεξουσιαστών στη διάρκεια της αντιφασιστικής μοτοπορείας της 30ης Σεπτεμβρίου 2012, που κατέληξαν σε βασανισμούς εντός αστυνομικού τμήματος, καθώς και η κυβερνητική επίθεση στις αντιεξουσιαστικές καταλήψεις τρεις μήνες μετά είχαν ως αποτέλεσμα να περιορίσει δραστικά τη συγκρουσιακότητα του αντιεξουσιαστικού χώρου. Η δυνατότητα σύγκρουσης, άλλωστε, στηριζόταν σε κρίσιμο βαθμό στη φυσική προστασία και την πολιτική ανοχή της μάζας των κινητοποιούμενων, ειδικά των αριστερών. Κοντολογίς, οι πολιτικές ευκαιρίες μειώθηκαν για τους αναρχικούς στο ελάχιστο, γεγονός που εξηγεί ευθέως την πτώση της μαχητικότητάς τους στη συνέχεια.

Η δυναμική επανεμφάνιση των αναρχικών στην περίπτωση της απεργίας πείνας του Νίκου Ρωμανού εντάσσεται στη γενικότερη κινηματική ανάκαμψη που σηματοδότησε η συγκεκριμένη καμπάνια. Η προοπτική της πτώσης της κυβέρνησης Σαμαρά έθεσε το πλαίσιο μέσα στο οποίο πολιτεύτηκαν τόσο τα κόμματα όσο και οι κινηματικές δυνάμεις και η ευτυχής κατάληξη της υπόθεσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη συγκεκριμένη πολιτική ευκαιρία. Οι νέες απεργίες πείνας πολιτικών κρατουμένων επανενεργοποίησαν τον αναρχικό χώρο ύστερα από λήθαργο ουσιαστικά δύο ετών. Η αλλαγή αυτή είναι αποτέλεσμα του εκ νέου ανοίγματος των πολιτικών ευκαιριών. Χωρίς την άνοδο στην εξουσία ενός αριστερού κόμματος, που είχε δεσμευτεί προεκλογικά ότι θα φέρει σημαντικές αλλαγές στο σωφρονιστικό σύστημα και στην απονομή δικαιοσύνης, χωρίς να έχουν προηγηθεί κυβερνητικά δείγματα γραφής σε σχέση με τη (μη) χρήση των ΜΑΤ για την καταστολή των κινητοποιήσεων, χωρίς τη γνώση ότι η δημοκρατικότητα των εργαζομένων στον ρ/σ "105,5 Στο Κόκκινο" θα είναι εγγύηση για την επιτυχή κατάληψη και χρήση του ραδιοσταθμού, χωρίς τη γνώση ότι οι αριστεροί ακροατές του ραδιοσταθμού είναι το πλέον ευεπίφορο ακροατήριο για το αλληλέγγυο μήνυμά τους, είναι μάλλον βέβαιο ότι οι αναρχικοί δεν θα είχαν προβεί στη συγκεκριμένη ενέργεια και μάλλον οι πολιτικοί κρατούμενοι δεν θα είχαν ξεκινήσει απεργία πείνας.

Η ίδια η δράση των αναρχικών που αναλήφθηκε για να αποδειχτεί ότι τίποτα δεν άλλαξε είναι δυνατή ακριβώς γιατί πράγματι κάτι έχει αλλάξει. Εάν δεν είχε αλλάξει, η δράση αυτή πιθανότατα (αν λάβουμε υπόψη τη δίχρονη αδράνειά τους) δεν θα είχε αναληφθεί. Εκείνο που όντως δεν άλλαξε -και όντως το αποδεικνύει η δράση των αναρχικών- είναι ότι η δράση τους παραμένει σε κρίσιμο βαθμό εξαρτημένη από τις πολιτικές ευκαιρίες που τους παρέχει η Αριστερά, είτε ως φυσική παρουσία στον δρόμο παλιότερα είτε ως αριστερή κυβέρνηση και ευμενές προς το μήνυμά τους ακροατήριο τώρα.

Ως εκ τούτου, η κυβέρνηση της Αριστεράς καλείται να αντιμετωπίσει τις προσδοκίες που εξαπέλυσε και το κινηματικό δυναμικό που συσσωρεύθηκε την περίοδο που η ίδια (μεταξύ άλλων δυνάμεων) πρωταγωνιστούσε. Η αναρχική αμφισβήτηση μάλλον δεν απειλεί την αριστερή κυβέρνηση ως πολιτικός και προγραμματικός λόγος, καθώς δεν αναγνωρίζει επαρκώς τις μέριμνες, τις πειθαρχίες και τα κόστη που έχει η πολιτική και η οργανωμένη κοινωνική ζωή σε μεγάλη κλίμακα, ενώ εκφέρεται από ένα συλλογικό υποκείμενο που ευαγγελίζεται τη δημοκρατία των ανθρώπων του ελεύθερου χρόνου και αδυνατεί να επικοινωνήσει με τον ευρύτερο κόσμο της εργασίας. Ωστόσο, είναι αρκετά ικανή να υπενθυμίζει αυτό που ένας φυλακισμένος από τον Μουμπάρακ δικηγόρος μού είχε πει πέριξ της Ταχρίρ: "Στην πολιτική μπορείς να κάνεις συμβιβασμούς, στα ανθρώπινα δικαιώματα δεν μπορείς".

* Ο Δημήτρης Παπανικολόπουλος είναι δρ. Πολιτικής Επιστήμης, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης

http://www.avgi.gr/