Αφιέρωμα
Μάνος Χατζιδάκις: Ετών 90
Ο Χατζιδάκις απεχθανόταν την αναμνησιολογία. Όπως ο ίδιος έγραφε «... Πρέπει να πω ότι δε μ’ αρέσει η αναμνησιολογία, την απεχθάνομαι. Είναι χειρότερη κι από μνημόσυνο…»
(περιοδικό «Λέξη», τεύχος 62, Φεβρουάριος - Μάρτιος 1987).
Ο Μάνος Χατζιδάκις είδε το φως του κόσμου σαν σήμερα, στις 23 Οκτωβρίου 1925, στην Ξάνθη.
Ήταν ο γιος του δικηγόρου Γεωργίου Χατζιδάκι από τον Μύρθιο Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου και της Αλίκης Αρβανιτίδου από την Αδριανούπολη.
Τα υπόλοιπα είναι γνωστά.
Εάν ζούσε, θα ήταν 90 χρονών.
Εάν ζούσε, τι θα έλεγε, άραγε;
Τι θα σκεφτόταν;
Το tvxs ακουμπάει, εξ αφορμής της ημέρας, με την καρδιά και το νου, στα ίχνη από τα λόγια του Μάνου.
Γιατί, τις μουσικές του, τις έχει πάντα εδώ. Μαζί του.
Για το τραγούδι
«Το τραγούδι είναι μια μαγική στιγμή κι εγώ ένας πανηγυριώτης μάγος εκπρόσωπος σας -αφού γεννήθηκα τον ίδιον καιρό με σας και μες τον ίδιο χώρο-, που θα φωτίσω τις κρυφές κι αθέατες γωνιές σας, θα σας εκπλήξω, θα σας γεμίσω ερωτήματα και μελωδίες που ίσως γεννούν δικές σας και θα μεταφερθούν στο σπίτι σας, έτσι που να κοπεί ο ύπνος σας και να χαθεί για πάντα -αν είναι δυνατόν- ο εφησυχασμός σας.
Κι ας μην μπορείτε να με τραγουδήσετε.
Μήπως τάχα μπορείτε να εξαφανίσετε ένα πουλί ή να το φανερώσετε μέσ’ απ’ το φόρεμα ή από το μαντήλι σας;…»
(Για το τραγούδι, σημείωμα στο πρόγραμμα συναυλιών του 1984)
Η λιποθυμία των λέξεων πάνω σε πέντε γραμμές
«… Μια και η λέξη, όταν την πολιορκεί η Μουσική, λούζεται την παρθενική της χάρη και δίχως δική της ρυθμική αγωγή μένει γυμνή, έτσι καθώς ξαπλώνει στο κρεβάτι των «πέντε γραμμών» για να την κάνει δική του ο μουσικός.
Απορρίπτει τη σκόνη από την καθημερινή της χρήση και ξαναπαίρνει την αρχική της πρόθεση, τη δύναμη της καταγωγής της.
Για να συζευχθεί η λέξη με τη Μουσική, οφείλει να περάσει μέσ’ απ’ την κάθαρση της ποιητικής θεραπείας.
Να αποκτήσει ποιητική υπόσταση -που σημαίνει να ξαναβρεί αυτήν την προαναφερθείσα «παρθενική χάρη» και ν’ αποκαλυφθεί καινούρια, απρόοπτη, έτσι καθώς θα τοποθετηθεί πλάι σε άλλες καινούριες κι απρόοπτες αναγεννημένες λέξεις.
Γιατί -ο Ζιντ λέει- δεν υπάρχει μεγαλύτερο εμπόδιο στην ευτυχία απ’ την ανάμνηση της.
Το ίδιο και με τη λέξη.
Τίποτα πιο άχρηστο κι οδυνηρό για μια καινούρια της παρουσία απ’ την ανάμνηση των χρήσεων της…»
(περιοδικό «Τέταρτο», τεύχος 9, Ιανουάριος 1986. Επίσης, ομιλία στην Εθνική Πινακοθήκη, στις 2 Νοεμβρίου 1986, που αναμεταδόθηκε από το Α Πρόγραμμα της ΕΡΤ).
«Η εποχή της Μελισσάνθης τελείωσε….»
«Η εποχή της Μελισσάνθης τελείωσε.
Σήμερα ζω για πάντα τον χαμό της.
Και ο κόσμος μας δεν πάει να γίνει καλύτερος.
Με όλα όμως αυτά δεν θέλω να δώσω ιστορικές διαστάσεις στη Μελισσάνθη και την εποχή της.
Επιθυμώ να καταγράψω μόνο την προσωπική περιπέτεια και συμμετοχή στην πρόσφατη ιστορία του κόσμου, έτσι καθώς την έζησα μέσα από το σπίτι μου και μέσα από την πόλη που εξακολουθώ να ζω».
Μάνος Χατζιδάκις, Δεκέμβριος 1980
(Η Καντάτα «Η εποχή της Μελισσάνθης« αποτελεί τη μοναδική αυτοβιογραφική δημιουργία του συνθέτη.
Bασίζεται σε δικά του ποιήματα και αναφέρεται στη σπουδαιότερη ιστορική στιγμή της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας, στον Μεγάλο Πόλεμο και την Απελευθέρωση).
Στην «Αθανασία»
…. «Οδός Ονείρων», «Στέλλα», «Ματωμένος Γάμος», «Το χαμόγελο της Τζοκόντας», «Reflections», «Αθανασία», «Πορνογραφία», «Ρωμαϊκή Αγορά», «Η εποχή της Μελισσάνθης», «Οι Μπαλάντες της Οδού Αθηνάς», «Μεγάλος Ερωτικός», «America America», «Για την Ελένη», «Τα Παράλογα», «Χειμωνιάτικος Ήλιος», «Σκοτεινή Μητέρα», «Όρνιθες», «Για μια μικρή λευκή αχιβάδα»…
Σημείωση:
Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2015 τα μεσάνυχτα, στο Μεταδεύτερο. Πώς γιορτάζεις κάποιον που λείπει κι όμως είναι εδώ;… Σαν να είναι εδώ.
Μάνος Χατζιδάκις - ετών 90.
Μια νύχτα με συνεργάτες και φίλους, με ιστορίες όπως τις έζησαν μαζί του και με σπάνιο ανέκδοτο υλικό.
Το στούντιο του Μεταδεύτερου ανοίγει τα μεσάνυχτα για τους Θόδωρο Αντωνίου, Δημήτρη Βερνίκο, Σπύρο Σακκά και Γιώργο Μητρόπουλο
Συντονισμός-παραγωγή: Κώστας Αδαμόπουλος- Θενη Αξιοτοπούλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου