Euro 2016: Το τουρνουά του εθνικισμού
Κατσάκος Πέτρος
Από τις πρώτες κιόλας ημέρες της διοργάνωσης, η μεγάλη ποδοσφαιρική γιορτή της Ευρώπης βλέπουμε με φρίκη και αποτροπιασμό να εξελίσσεται σε ένα τουρνουά εθνικισμού με Ευρωπαίους να δέρνουν Ευρωπαίους, Ευρωπαίους να μαχαιρώνουν Ευρωπαίους και Ευρωπαίους να κατηγορούν άλλους Ευρωπαίους για γενοκτονίες και εθνοκαθάρσεις. Σε μια εποχή έντονης αμφισβήτησης του ευρωπαϊκού ιδεώδους, σε μια εποχή έξαρσης του εθνικιστικού ευρωσκεπτικισμού, το να συζητάς για μπάλα και ποδόσφαιρο μάλλον μοιάζει πολυτέλεια. Σε μια εποχή που τα στοιχήματα για την παραμονή της Βρετανίας στην Ε.Ε. δίνουν ελκυστικότερες αποδόσεις από αυτές για την ομάδα των λιονταριών, το να συζητάς για τη μη χρησιμοποίηση στη βασική εντεκάδα του Τζέιμι Βάρντι μοιάζει εντελώς εκτός τόπου και χρόνου. Το ποδόσφαιρο είναι απλά μια αφορμή.
Σε μια ποδοσφαιρική Ευρώπη, που ακόμη και σε συλλογικό τουλάχιστον επίπεδο έδειχνε να αφήνει πίσω της μια αιματοβαμμένη και πολύνεκρη παράδοση δεκαετιών, βλέπουμε τη φετινή διοργάνωση να μετατρέπεται σε πεδίο εξωαγωνιστικής μάχης ανάμεσα σε φιλάθλους χωρών με μηδενικά προηγούμενα βίας και συγκρούσεων χουλιγκανικού χαρακτήρα. Κι όλα αυτά στην ποδοσφαιρική έδρα μιας χώρας ήδη φορτισμένης από τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις και την αστυνομική καταστολή των τελευταίων εβδομάδων, που λίγο έλειψε να τινάξουν στον αέρα την ποδοσφαιρική διοργάνωση, των ομάδων και των χορηγών τους, με το μάρκετινγκ των δισεκατομμυρίων που τη συνοδεύει.
Οι δρόμοι της Νίκαιας και της Μασσαλίας μετατράπηκαν σε πεδία τυφλών συγκρούσεων ανάμεσα σε μεθυσμένους αλλά και νηφάλιους φιλάθλους που αγωνίζονται να ανοίξουν όσο το δυνατόν περισσότερα κεφάλια με μοναδικό κριτήριο την εθνικότητα του αντιπάλου. Εικόνες και σκηνές που είχαμε σχεδόν ξεχάσει σε τέτοιου επιπέδου διοργανώσεις τείνουν να πάρουν τη μορφή επιδημίας που απειλεί να εξαπλωθεί στο σύνολο των γαλλικών πόλεων που φιλοξενούν το Euro, συμπαρασύροντας ακόμα και όσους εξ αποστάσεως τις παρακολουθούν.
Σε μια Ευρώπη βαθιά τραυματισμένη από τις κοινωνικές εκρήξεις που ακολούθησαν την οικονομική κρίση και εξακολουθούν μέχρι τις μέρες μας, είναι γεγονός πως η πρόταξη αιτημάτων εθνικής αναδίπλωσης ως διέξοδο στον μαρασμό των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων κερδίζει συνεχώς έδαφος. Ακροδεξιά ή ξενοφοβικά, υπερσυντηρητικά εθνικιστικά κόμματα βρίσκονται εδώ και χρόνια σε άνοδο, από τα Βαλκάνια μέχρι τον σκανδιναβικό Βορρά κι από τη Βρετανία μέχρι τα ρωσικά σύνορα και η τάση μιας ευρύτερης «λεπενοποίησης» τής πολιτικής δεν αποτελεί πια γαλλικό φαινόμενο, αλλά εστία κινδύνου για ολόκληρη της Ευρώπη.
Με την μπάλα να παίζεται στο πάντα φιλόξενο σε αυτές τις περιπτώσεις γήπεδο των εθνικιστών, τμήματα των ευρωπαϊκών κοινωνιών ακολουθούν τη λογική της διαίρεσης σε ανταγωνιστικές ομάδες, που αντιμετωπίζει η μία την άλλη με υποψία και μίσος που αναζητούν ακόμη και ιστορικές αφορμές του μακρινού ή κοντινού παρελθόντος για την επιστροφή στο κλειστό σύμπαν των εθνικών συνόρων. Και το ποδόσφαιρο είναι κι αυτό απλά μια αφορμή για να βρεθούν αντιμέτωπες οι ομάδες αυτές, όχι έντεκα εναντίον έντεκα, αλλά όλοι εναντίον όλων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου