Η κυβέρνηση και η νέα Ρώμη

Τάσος Παππάς

«Για να κλείσουμε με την εκλογολογία: μία περίπτωση υπάρχει να πάμε σε πρόωρες εκλογές με απόφαση της κυβέρνησης. Να προκύψει σύγκρουση εφ’ όλης της ύλης με τους δανειστές. Είναι το σενάριο της αποφασισμένης απόγνωσης ή με άλλα λόγια της "ηρωικής εξόδου"».

Ετσι κατέληγε το άρθρο στις 5-11-2016 με τον τίτλο «Θέλει ο Τσίπρας να δραπετεύσει;». Από τότε έχουν περάσει λίγες μέρες και στο διάστημα που μεσολάβησε συνέβησαν ορισμένα πράγματα που μπορεί να δικαιολογήσουν την εκτίμηση ότι οι πρόωρες εκλογές δεν είναι εκτός ατζέντας.

► Στο θέμα της δεύτερης αξιολόγησης η υπόθεση έχει κολλήσει κυρίως στα εργασιακά. Το ΔΝΤ επιμένει φορτικά σε ρυθμίσεις τις οποίες καμία κυβέρνηση που θέλει να λέγεται αριστερή και ισχυρίζεται ότι ακολουθεί ταξικά μεροληπτική πολιτική υπέρ των αδυνάτων, μέσα στις δύσκολες συνθήκες επιτροπείας που βρίσκεται η χώρα, δεν μπορεί να δεχθεί.

Γνωρίζει πως αν το κάνει, οι συνέπειες θα είναι μεγάλες, ίσως και καταστροφικές για την ίδια, αφού έχει επενδύσει στο ζήτημα αυτό.

Θα καταρρεύσει με πάταγο ό,τι έχει χτίσει στο επίπεδο των εντυπώσεων και το ήδη συρρικνωμένο ακροατήριό της θα υποστεί ακόμη ένα πλήγμα, πολύ βαρύτερο από τα προηγούμενα. Ολη η φιλολογία περί σθεναρής αντίστασης στις ιταμές αξιώσεις των δανειστών θα περιπέσει στην κατηγορία του ανεκδότου.

► Σ’ ό,τι αφορά το χρέος, η γερμανική κυβέρνηση δεν φαίνεται να κάμπτεται. Δεν είναι μόνο οι εκλογές που την εμποδίζουν να υιοθετήσει διαλλακτικότερες θέσεις, είναι η αντίληψη που δεσπόζει στο εσωτερικό των πολιτικών και οικονομικών ελίτ της χώρας ότι «αν χαλαρώσεις τα δεσμά στους υποτελείς, αυτοί θα ξεσαλώσουν».

Θα μπορούσε να το εξετάσει αν οι όποιες ευνοϊκές παρεμβάσεις για το ελληνικό χρέος συνοδευτούν από σκληρά μέτρα, σαν κι αυτά που προτείνει το ΔΝΤ και στα εργασιακά και σε άλλους τομείς (π.χ. ασφαλιστικό). Μόνον έτσι θα το περάσει στο ακροατήριό της, το οποίο πλαγιοκοπείται από το ξενοφοβικό και αντιευρωπαϊκό κόμμα.

Προς επίρρωσιν, να πούμε πως πριν από λίγες μέρες ο Β. Σόιμπλε επανέφερε τη θεωρία ότι η Ελλάδα ζει πάνω από τις δυνάμεις της και ότι δίνει για συντάξεις και κοινωνική πολιτική περισσότερα απ’ όσα αντέχει με βάση το ΑΕΠ της.

Με δυο λέξεις, η αποκωδικοποίηση της παραπάνω συλλογιστικής είναι: τέταρτο μνημόνιο. Αυτή η κυβέρνηση όμως δεν είναι σε θέση να σηκώσει το βάρος τέταρτου μνημονίου.

Οπως κι αν το περιγράψει, όσους ευφημισμούς κι αν επινοήσει για να το καλλωπίσει, η ουσία δεν θα αλλάξει. Θα πρόκειται για τέταρτο μνημόνιο, το οποίο θα κληθεί να υπογράψει ένας πρωθυπουργός που έχει υποστηρίξει ότι με την ολοκλήρωση του προγράμματος το 2018 τα μνημόνια τελειώνουν και η χώρα βγαίνει από το καθεστώς της επιτροπείας.

Αν πάει σε τέταρτο μνημόνιο, θα είναι σαν να υπογράφει τη θανατική καταδίκη του. Δικαίως η Νέα Δημοκρατία θα πανηγυρίζει. Δικαίως τα στελέχη και ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ θα εξεγερθούν.

Αν ισχύσουν τα παραπάνω, είναι απολύτως λογικό να σκέφτονται στην κυβέρνηση το σενάριο των πρόωρων εκλογών, έστω κι αν οι πιθανότητες είναι εναντίον της.

Θα πρόκειται για αναγκαστική επιλογή και ο στόχος δεν θα είναι η νίκη αλλά μια αξιοπρεπής επίδοση που θα κρατήσει τον ΣΥΡΙΖΑ στο παιχνίδι. Δεν μπορεί να είναι τυχαίος ο υπαινιγμός (αρκετά θολός πάντως) του ίδιου του πρωθυπουργού στην εισήγησή του στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ.

Δεν μπορεί να είναι άσχετες οι δηλώσεις υψηλόβαθμων κυβερνητικών αξιωματούχων. Για παράδειγμα: Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, στη συνέντευξή του στη «Wall Street Journal», είπε ότι «υπό την αίρεση ότι δεν θα προκύψει το χειρότερο σενάριο για το χρέος και την ανάκαμψη, δεν μπορώ να δω τον ΣΥΡΙΖΑ να πηγαίνει σε εκλογές το 2017».

Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, σε ομιλία του την Τετάρτη στη Θεσσαλονίκη, ανέφερε ότι «η Ε.Ε. δεν βλέπει πέρα από τη μύτη της, είναι υποταγμένη στα νεοφιλελεύθερα δόγματα και δεν έχει την ικανότητα να διαχειρίζεται κρίσεις. Δεν έχει ούτε όραμα ούτε προσανατολισμό. Η νέα Ρώμη που πάει να διαμορφωθεί (το Βερολίνο) δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των καιρών και όλης της Ευρώπης».

Δικαιούται κάποιος να υποθέσει ότι η κυβέρνηση στέλνει στους δανειστές το μήνυμα «αν με πιέσετε να υποχωρήσω σε θέματα που ανήκουν στον στενό πυρήνα της πολιτικής μου, θα υποχρεωθώ να προσφύγω στις κάλπες, προσθέτοντας σε σας ένα ακόμη πρόβλημα τώρα που έχετε πολλά μέτωπα ανοικτά».

Είναι η συνήθης στις διεθνείς σχέσεις τακτική του αδύναμου, που προσπαθεί να πουλήσει ακριβά το τομάρι του και να εκμεταλλευτεί το γεγονός ότι βρίσκεται σε χρήσιμο για τους ισχυρούς οικόπεδο (γεωστρατηγικά). Ωστόσο, δεν πρέπει να αποκλείσουμε και την εκδοχή της προετοιμασίας της κοινωνίας για κάθε ενδεχόμενο.

Πρέπει όμως η κυβέρνηση, εφόσον βεβαίως επιλέξει την ηρωική έξοδο, να ξέρει πως, είτε το θέλει είτε όχι, θα μπει στη δημόσια συζήτηση όχι πια από το παράθυρο αλλά από την πόρτα και το μείζον ερώτημα: έχει νόημα να παραμένει η χώρα στην ευρωζώνη αφού η κατάσταση δεν μεταβάλλεται, όποιο κόμμα κι αν είναι στην κυβέρνηση; Γι’ αυτό το ενδεχόμενο έχει προετοιμαστεί;

http://www.efsyn.gr/