Νομοθετικές και θεσμικές παρεμβάσεις και δράσεις του Υπουργείου Εργασίας για την στήριξη των εργαζομένων και τη διεύρυνση των εργασιακών δικαιωμάτων

Νομοθετικές και θεσμικές παρεμβάσεις και δράσεις του Υπουργείου Εργασίας για την στήριξη των εργαζομένων  και τη  διεύρυνση των εργασιακών δικαιωμάτων

 Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές για την εργασία που εφαρμόστηκαν από τις προηγούμενες κυβερνήσεις ,  είχαν στον πυρήνα τους την υποβάθμιση της εργασίας  τη μείωση των μισθών,την περιστολή των εργασιακών δικαιωμάτων, τη μείωση των μισθών, την πλήρη ελαστικοποίηση της εργασίας και την αναγωγή του διευθυντικού δικαιώματος ως απόλυτου ρυθμιστή των εργασιακών σχέσεων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ αγωνίστηκε μέσα σε ιδιαίτερα ασφυκτικές συνθήκες να αλλάξει τις πολιτικές αυτές και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή ενός εναλλακτικού μοντέλου δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης, που θα βασίζεται σε αξιοπρεπείς μισθούς και συνθήκες εργασίας, προστασία των εργαζομένων από την εργοδοτική αυθαιρεσία και καταπολέμηση κάθε μορφής μαύρης και ανασφάλιστης εργασίας:

Ø   Συλλογικές συμβάσεις εργασίας

Eπαναφορά  των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας  (ΣΣΕ)με την επαναφορά από τον Αύγουστο του 2018 των  βασικών αρχών των συλλογικών διαπραγματεύσεων:

• της αρχής της επεκτασιμότητας των κλαδικών ΣΣΕ ( δηλαδή της δυνατότητας να επεκτείνεται μια συλλογική σύμβαση σε όλο τον κλάδο εφόσον οι εργοδότες που συμματέχουν στην εργοδοτική οργάνωση που  υπογράφει τη σύμβαση απασχολούν πάνω από το 50% των εργαζομένων του κλάδου)

• της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης, στην περίπτωση της συρροής περισσοτέρων ΣΣΕ ( δηλαδή σε περίπτωση που κάποιος εργαζόμενος καλύπτεται από 2 συλλογικές συμβάσεις, πχ μία κλαδική και μία επιχειρησιακή, να ισχύει η πλέον ευνοϊκή).

Αποτέλεσμα : μόνο από την  επαναφορά της επεκτασιμότητας έχουν ευνοηθεί περισσότεροι από 250.000 εργαζόμενοι που είχαν σημαντικές αυξήσεις στο μισθό τους από τον Αύγουστο του 2018 με την επέκταση των ΣΣΕ.  Μόνο με την επέκταση της  ΣΣΕ των ξενοδοχουπαλλήλων  υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 50.000 εργαζόμενοι είχαν  αυξήσεις στο  μισθό πάνω από   200 ευρώ.

Ø   Αύξηση του κατώτατου μισθού - κατάργηση του υποκατώτατου

• Με την ΠΥΣ 6/2012 ο κατώτατος μισθός είχε μειωθεί σε μία νύχτα 22% ( από 751 σε 586 ευρώ ) και για τους εργαζόμενους κάτω των 25 ετών 33%  (   511 ευρώ ).

• Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αύξησε από 1-1-2019 τον κατώτατο μισθό κατά 11% ( από 586 στα 650 ευρώ ) ενώ συγχρόνως κατάργησε τον απαράδεκτο και προσβλητικό για τους νέους ανθρώπους υποκατώτατο μισθό ,  ( με αποτέλεσμα η αύξηση για τους εργαζόμενους κάτω των 25 ετών να είναι 27%, από 511 στα 650 ευρώ) 
• Συγχρόνως, με την αύξηση του κατώτατου μισθού αυξήθηκαν τα επιδόματα προϋπηρεσίας καθώς και 24 επιδόματα που σχετίζονται με τον κατώτατο μισθό (μεταξύ των οποίων το επίδομα ανεργίας, επίσχεσης εργασίας, εποχικό επίδομα, μαθητείας, πρακτικής άσκησης, παροχής προστασίας μητρότητας κ.α.)

Ø  Μέτρα  για την προστασία των εργαζομένων από την εργοδοτική αυθαιρεσία

*   Προστασία των εργαζομένων από αυθαίρετες απολύσεις με τη θεσμοθέτηση για πρώτη φορά της υποχρέωσης του εργοδότη για αιτιολόγηση της  απόλυσης: σύμφωνα με άρθρο 48 του ν.4611/2019 η καταγγελία της  σύμβασης εργασίας  είναι έγκυρη μόνο αν οφείλεται σε βάσιμο λόγο κατά την έννοια του άρθρου 24 του αναθεωρημένου Ευρωπαικού Κοινωνικού χάρτη. Σε περίπτωση αμφισβήτησης το βάρος της απόδειξης ότι συντρέχουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις το φέρει ο εργοδότης.

* Υποχρεωτική καταβολή μισθού μέσω τράπεζας.

*  Υποχρέωση ηλεκτρονικής δήλωσης νόμιμης υπερωριακής απασχόλησης πριν από την έναρξή της. ( ιδιαίτερα σημαντικό μέτρο που βοήθησε χιλιάδες εργαζόμενους ώστε να εργάζονται το κανονικό τους ωράριο, είτε να πληρώνονται νόμιμα τις υπερωρίες τους)

*  Υποχρέωση ηλεκτρονικής δήλωσης των κανονικών αδειών των εργαζομένων πριν από την έναρξή τους στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, ώστε να διασφαλίζεται η τήρηση των σχετικών με την κανονική άδεια διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας.

*  Προστασία των εργαζομένων μέσω εργολαβικών εταιρειών, με τη νομοθέτηση της συνευθύνης αρχικού εργοδότη – εργολάβου σε περιπτώσεις ανασφάλιστης εργασίας και μη καταβολής αποδοχών και αποζημίωσης απόλυσης.

*  Αποκλεισμός από δημόσια χρηματοδότηση επιχειρήσεων που παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία

*  Προσωρινή διακοπή λειτουργίας επιχείρησης σε περίπτωση παραβάσεων της εργατικής νομοθεσίας και οριστική διακοπή για σοβαρές περιπτώσεις παραβάσεων.

ü  Κανόνες που προστατεύουν τους εργαζόμενους από  ψευδή αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης εκ μέρους του εργοδότη.

ü  Δυνατότητα να  θεωρείται ότι η μη καταβολή μισθού ισοδυναμεί με απόλυση, και να λαμβάνει αμέσως αποζημίωση και επίδομα ανεργίας.

ü  Δυνατότητα έκδοσης διαταγής πληρωμής για τις μισθολογικές απαιτήσεις των εργαζομένων.

ü  Πρόβλεψη σύντομης προθεσμίας για ταχεία εκδίκαση των εργατικών διαφορών.

ü  Μείωση του κόστους στις δίκες εργατικών διαφορών με την κατάργηση της υποχρεωτικής καταβολής δικαστικού ενσήμου για εργατικές διαφορές για το μέχρι αρμοδιότητας Ειρηνοδικείου ποσό και μειωμένο για το υπόλοιπο.

Αποσύνδεση ασφάλισης από την ιδιότητα για τους αυτοαπασχολούμενους. 

*  Θέσπιση υπερ-προνομίου για τους εργαζόμενους, ώστε να προηγούνται έναντι των άλλων πιστωτών σε περίπτωση πτώχευσης μίας εταιρείας για την πληρωμή των δεδουλευμένων τους.

ü  Υποχρεωτική ηλεκτρονική αναγγελία των δρομολογίων τουριστικών λεωφορείων.

ü  Διανομείς εστίασης και κούριερ: Υποχρέωση εργοδοτών για υποβολή πινακίδων των οχημάτων στα υπουργεία Εργασίας και Μεταφορών, παροχής  των μέσων ατομικής προστασίας, τήρησης βιβλίου σέρβις των οχημάτων καθώς και  πρόσθετης παροχής 15% στον κατώτατο μισθό για τη χρήση και συντήρηση του δικύκλου στις περιπτώσεις που αυτό είναι ιδιοκτησίας του εργαζόμενου.

ü  Περιορισμός της αδήλωτης εργασίας στα οικοδομικά έργα με θέσπιση της ηλεκτρονικής αναγγελίας του απασχολούμενου προσωπικού.

ü  Υποχρεωτική τήρηση πρακτικού από τον εργοδότη στη διαδικασία διαβουλεύσεων με τους εργαζόμενους.

* Δικαίωμα εγγραφής στο μητρώο του ΟΑΕΔ σε άστεγους, μετανάστες, πρόσφυγες και κακοποιημένες γυναίκες. 

ü  Επέκταση των δικαιωμάτων προστασίας της μητρότητας και στις τεκμαιρόμενες μητέρες.

ü  Χορήγηση επιδόματος μητρότητας στις έγκυες αυτοαπασχολούμενες, τεκμαιρόμενες μητέρες και μητέρες που υιοθετούν τέκνο.

ü  Χορήγηση ειδικής γονικής άδειας λόγω σοβαρών νοσημάτων των τέκνων και στους γονείς παιδιών που πάσχουν από σύνδρομο Down ή αυτισμό.

ü  Προστασία από απόλυση για τις μητέρες που υιοθετούν ή εμπλέκονται στη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας.

Ø    Αναβάθμιση του Σώματος  Επιθεώρησης Εργασίας ( ΣΕΠΕ ) 

•   Μείωση της μαύρης και ανασφάλιστης εργασίας από το 20% στο 8% 

•   Εντατικοποίηση των ελέγχων και αύξηση των κυρώσεων ειδικά σε μεγάλες επιχειρήσεις και τράπεζες, με την αποτελεσματικότερη λειτουργία του ΣΕΠΕ αλλά και την ύπαρξη πολιτικής βούλησης για στήριξη των εργαζομένων και  αντιμετώπιση της παραβατικότητας των επιχειρήσεων όπου και αν αυτή εκδηλώνεται. 

•     Ενίσχυση της δομής και της στελέχωσης του ΣΕΠΕ:

Πρόσληψη 39 Επιθεωρητών Εργασιακών Σχέσεων και προγραμματισμός  συνολικά 53 νέων προσλήψεων Επιθεωρητών. Επιπλέον, 154 κενές οργανικές θέσεις του ΣΕΠΕ έχουν ενταχθεί στο β’ κύκλο της κινητικότητας.

Αύξηση οργανικών θέσεων από 829 σε 970 .Υπενθυμίζεται ότι η προηγούμενη κυβέρνηση είχε καταργήσει 209 οργανικές θέσεις.

Δημιουργία  νέων διευθύνσεων και τμημάτων . 

•   Συνολικό σχέδιο δράσης προϋπολογισμού 7.600.000 με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ

-Πιλοτικά προγράμματα ελέγχων.

-Εκπαίδευση επιθεωρητών.

-Αναβάθμιση εξοπλισμού και πληροφοριακών συστημάτων.

-Υπηρεσίες ενημέρωσης και νομικών συμβουλών προς τους εργαζόμενους.

*    Λειτουργία του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ-ΣΕΠΕ), το οποίο δίνει την δυνατότητα για στοχευμένους ελέγχους μέσω του risk-analysis.

*    Διαλειτουργικότητα και ανταλλαγή στοιχειών μεταξύ των ελεγκτικών μηχανισμών.

Ø  Στήριξη  εργαζομένων από το υπουργείο :

Ø  Τριμερείς : Την περίοδο 2015-2018 έχουν διεξαχθεί  τριμερείς συμφιλιωτικές συναντήσεις στο Υπουργείο Εργασίας μεταξύ εργοδοτών, εργαζομένων και υπουργείου με την παρουσία της πολιτικής ηγεσίας για 469 εργατικές υποθέσεις, όταν την προηγούμενη τριετία 2012-2014 είχαν διεξαχθεί μόλις 154.

Ø  Οικονομική ενίσχυση εργαζομένων : Από την πρώτη στιγμή της ανάληψης αυτής της κυβέρνησης και παρά τις περιοριστικές δημοσιονομικές συνθήκες, ενεργοποιήσαμε την εφάπαξ οικονομική ενίσχυση των 1.000 ευρώ σε όσους εργαζόμενους πλήττονται ιδιαίτερα από την οικονομική κρίση και που οι Κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ είχαν σταματήσει να αποδίδουν από το 2012.

Kατά την τριετία 2012-2014, η προηγούμενη κυβέρνηση ενέκρινε μόνο 1 αίτημα σωματείου, ενώ κατά από την περίοδο 2015-2018 εγκρίθηκαν συνολικά 75 αιτήματα που αφορούσαν την οικονομική ενίσχυση με 1000 ευρώ 5.355 εργαζομένων.