Ρωσική ρουλέτα με το «περίστροφο» των CDS

 του Χρ. Κίτσιου

Σε ρωσική ρουλέτα, με το περίστροφο της ενεργοποίησης ή μη των ασφαλίστρων κινδύνου (CDS), εξελίσσονται οι διαβουλεύσεις για την οικειοθελή συμμετοχή των ιδιωτών στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους (PSI), καθώς η κάθε πλευρά εκβιάζει την άλλη με την απειλή του υποχρεωτικού κουρέματος.

Την περασμένη Παρασκευή, η Ελλάδα και το IIF παραδέχθηκαν το αδιέξοδο στις συζητήσεις, συμφωνώντας σε διάλειμμα έως την προσεχή Τετάρτη 18 Ιανουαρίου, ώστε, όπως διπλωματικά ανέφερε η ανακοίνωση του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου, «να υπάρξουν διαβουλεύσεις σχετικά με τα οφέλη της εθελοντικής προσέγγισης».

Την εμπλοκή επιβεβαίωσε και ο υπουργός Οικονομικών και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευάγγ. Βενιζέλος, σημειώνοντας στην ομιλία του στο Εθνικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ ότι την περασμένη Παρασκευή υπήρξε πολύ σοβαρή ένταση στις διαβουλεύσεις, προσθέτοντας πως «βρεθήκαμε αντιμέτωποι με τον πυρήνα του προβλήματος του PSI, της συμμετοχής δηλαδή του ιδιωτικού τομέα».

 

Αυτή η ένταση, με βάση κυβερνητικές πηγές, έχει να κάνει με το ύψος των επιτοκίων που θα φέρουν τα νέα ομόλογα, σε συνάρτηση με τη συμμετοχή των ομολογιούχων στο πρόγραμμα και αιφνιδίασε την κυβέρνηση, η οποία ετοιμαζόταν να καταθέσει στη Βουλή τη νομοθετική διάταξη για τη θέσπιση της ρήτρας συλλογικής ευθύνης (Collective Action Clauses). 

 Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το IIF ζητά υψηλότερα επιτόκια, από το εύρος του 4% - 5%, στο οποίο συνέκλιναν οι δύο πλευρές, απειλώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση θα υπάρξει χαμηλή συμμετοχή και επομένως αποτυχία του PSI.

Όπως έχει γράψει το Euro2day, οι ομολογιούχοι επιδιώκουν να προστεθεί στη συμφωνία ρήτρα αναπροσαρμογής επιτοκίων. Ζητούν, δηλαδή, να αυξάνεται το επιτόκιο των νέων ομολόγων κατά το 10% της διαφοράς μεταξύ του υφιστάμενου ΑΕΠ και αυτού που θα δείξει η Ελλάδα μετά το 2015. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το επιτόκιο που θα φέρουν τα νέα ομόλογα 20ετούς ή 30ετούς διάρκειας θα ξεπεράσει το 5%.

Αυτό το αίτημα η Ελλάδα και κυρίως οι θεσμικοί εταίροι και δανειστές της (Ε.Ε. και ΔΝΤ) δεν το αποδέχονται γιατί τινάζει στον αέρα τον στόχο βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. «Για να βγει η αριθμητική της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου το επιτόκιο των νέων ομολόγων δεν μπορεί να ξεπεράσει το μεσοσταθμικό κόστος δανεισμού της Ελλάδας που σήμερα ανέρχεται σε 4,5%», σημειώνει κυβερνητικό στέλεχος.

Το δε Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έθεσε ξεκάθαρα ως απαραίτητες προϋπόθεσεις για να επιτευχθεί ο στόχος της 26ης Οκτωβρίου τη διαγραφή χρέους που έχουν στα χέρια τους οι ιδιώτες κατά 50%, την ανταλλαγή του υπόλοιπου με νέα ομόλογα που θα έχουν επιτόκιο γύρω στο 4% και την εξασφάλιση συμμετοχής κατά 100%.

Nα σημειωθεί ότι την Τετάρτη θα μεταβούν στην Ουάσιγκτον οι κ. Ζανιάς και Χριστοδούλου για να ενημερώσουν τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του ΔΝΤ για την πορεία των συζητήσεων με τους ιδιώτες πιστωτές για το PSI.

Τα «διπλά κέρδη» για τα hedge funds

H σφαίρα στη θαλάμη που βάζει το IIF έχει να κάνει με τη στάση των hedge funds και δευτερευόντως των υπόλοιπων ομολογιούχων. Αν η ζημία σε επίπεδο καθαρής παρούσας αξίας με το PSI ξεπεράσει το 60% - 65%, τότε τα hedge funds και ίσως κάποιες τράπεζες δεν θα συμμετάσχουν, προτιμώντας τη συντεταγμένη ή ασύντακτη χρεοκοπία.

Το τελευταίο διάστημα, τα hedge funds αγοράζουν ελληνικά κρατικά ομόλογα στο 19% - 45% (λήξη Μαρτίου) της ονομαστικής αξίας, λαμβάνοντας μηδαμινό ρίσκο καθώς, ακόμη και αν η Ελλάδα προχωρούσε σε υποχρεωτικό κούρεμα, το ύψος του δεν θα ξεπερνούσε το 80% της ονομαστικής αξίας των ομολόγων.

Ταυτόχρονα, τα περισσότερα εξ αυτών διαθέτουν θέση σε ασφάλιστρα κινδύνου (CDS). Είναι επομένως ασφαλισμένα έναντι πιστωτικού κινδύνου (credit event) που συνεπάγεται τακτική χρεοκοπία η οποία θα επέλθει με υποχρεωτικό κούρεμα ή άτακτη αν υπάρξει στάση πληρωμών.

Τα κέρδη τους επίσης θα είναι διπλά αν υπάρξει συμφωνία για το PSI, με διαγραφή του 50% της ονομαστικής αξίας του ελληνικού χρέους, αλλά δεν επιτευχθεί μεγάλη συμμετοχή. Σε αυτήν την περίπτωση, η Ελλάδα θα υποχρεωθεί να ενεργοποιήσει τα Collective Action Clauses, τις ρήτρες δηλαδή συλλογικής δράσης που επιβάλλουν υποχρεωτική συμμετοχή της μειοψηφίας των ομολογιούχων.

Έτσι, και νέα ομόλογα θα λάβουν με ονομαστική αξία υψηλότερη αυτής όπου αγόρασαν τα παλαιά και θα πληρωθούν από τα CDSs.

Σύμφωνα με έρευνα της JP Morgan, ελληνικά ομόλογα ονομαστικής αξίας 80 δισ. ευρώ ανήκουν σε ανεξάρτητους επενδυτές, όπως hedge funds, ιδιώτες και κρατικά επενδυτικά κεφάλαια (sovereign funds).

Απειλεί με υποχρεωτικό κούρεμα και εθνικό δίκαιο η Ελλάδα

Την ίδια απειλή με διαφορετικό τρόπο κραδαίνουν από την πλευρά τους η Ελλάδα, η Ευρώπη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Με δεδομένο ότι το 93% των υπό διαπραγμάτευση ομολόγων που κατέχουν οι ιδιώτες ομολογιούχοι διέπεται από το Ελληνικό Δίκαιο, η Ελλάδα, με τη συμπαράσταση των θεσμικών εταίρων και δανειστών της, απειλεί ότι θα προχωρήσει σε υποχρεωτικό κούρεμα των ομολόγων, διατηρώντας τα νέα ομόλογα υπό Ελληνικό Δίκαιο.

«Πρόκειται για δύο σφαίρες στη θαλάμη», σημειώνει στέλεχος ελεγκτικής εταιρίας, καθώς το υποχρεωτικό κούρεμα θα είναι μεγαλύτερο του 50% που προβλέπει η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου και τα νέα ομόλογα θα είναι υπό Ελληνικό Δίκαιο, το οποίο διασφαλίζει ελάχιστα τους πιστωτές σε σχέση με το Βρετανικό.

Για παράδειγμα, αν η Ελλάδα εξέλθει του ευρώ, και τα νέα ομόλογα διέπονται από εθνικό δίκαιο, μπορεί να αποφασίσει την αυτόματη μετατροπή τους σε δραχμές και επομένως το χρέος να υποτιμηθεί αμέσως ανάλογα με την υποτίμηση της δραχμής έναντι του ευρώ.

Οι μπλόφες και το ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα Τραπεζίτες, πάντως, θεωρούν ότι θα υπάρξει κοινός τόπος στην επόμενη συνάντηση των δύο πλευρών, μεθαύριο, ερμηνεύοντας τις κινήσεις της περασμένης Παρασκευής ως μπλόφες, καθώς καμία από τις δύο πλευρές δεν έχει πραγματικά διάθεση να παίξει όλα τα χαρτιά που έχει στα χέρια της.

Οι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες δεν θέλουν, σύμφωνα με τους ίδιους, να υπάρξει υποχρεωτικό κούρεμα καθώς σε αυτήν την περίπτωση η ζημία τους θα ξεπεράσει το 65%, και είναι πρόθυμες να συζητήσουν τρόπους ώστε να ενταχθούν και τα «ανυπάκουα» hedge funds στο PSI.

Το χρονικό πλαίσιο άλλωστε είναι ασφυκτικό καθώς, όπως αποκάλυψε ο Ευάγγ. Βενιζέλος, στόχος είναι το γενικό σχήμα συμφωνίας για το PSI να έχει συμφωνηθεί πριν από το επόμενο Eurogroup, στις 23 Ιανουαρίου.

Το καυτό παρασκήνιο της Πέμπτης και της Παρασκευής

O υπουργός Οικονομικών αποκάλυψε επίσης ότι στο Βερολίνο, στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες εξελίχθηκαν κρισιμότατες διαπραγματεύσεις, την περασμένη εβδομάδα, με αντικείμενο το PSI, φωτογραφίζοντας τις συναντήσεις της επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ με την Άν. Μέρκελ και τον Ν. Σαρκοζί.

Ο Ευάγγ. Βενιζέλος σημείωσε ότι το βράδυ της περασμένης Πέμπτης, στη συνάντηση των εκπροσώπων των υπουργών Οικονομικών στις Βρυξέλλες, όλα ξαναπαίχτηκαν και όλα ξανακερδήθηκαν για την Ελλάδα.

 http://www.euro2day.gr/news/economy/124/articles/675516/Article.aspx