Τρίτη 5 Ιουνίου 2012

Ψυχανάλυση ενός Αλέξη

Ψυχανάλυση ενός Αλέξη

του Δημήτρη Καμπουράκη
Photo: Paren@FlickrΟ Αλέξης Τσίπρας ανέλαβε την αρχηγία του Συνασπισμού υπό την σκέπη του Αλέκου Αλαβάνου. Όταν συγκρούστηκε με τον μέντορα του, όλοι πίστεψαν ότι «ο μικρός» θα κατέρρεε μέσα στις τάσεις, τις αντιθέσεις, τις φιλοδοξίες και τα διαρκή συνέδρια ενός μονίμως αυτό-ταλανιζόμενου και θνησιγενούς πολιτικού σχηματισμού. Αυτός όμως άντεξε και μέσα στα επόμενα χρόνια κατάφερε όσα δεν μπόρεσαν η Δαμανάκη, ο Κωνσταντόπουλος, αλλά και ο ίδιος ο Αλαβάνος.



 

Τη μακρά περίοδο διαδηλώσεων και επεισοδίων στους δρόμους, με αποκορυφώσεις το άρθρο 16, τη δολοφονία Γρηγορόπουλου, τον θάνατο των τριών της Μαρφίν και τις πρόσφατες λεηλασίες του κέντρου, ο Αλέξης Τσίπρας δέχτηκε αφόρητες πιέσεις. Το υπόλοιπο πολιτικό σύστημα και τα μέσα ενημέρωσης τον στρίμωξαν να μεταβάλλει τις θέσεις του, οι οποίες ακροβατούσαν ανάμεσα στην πλήρη πολιτική στήριξη των κινημάτων και τη λεκτική άρνηση της περιστασιακής ακραίας βίας τους. Αν και ήταν ορατός ο κίνδυνος πολιτικής και κοινωνικής απομόνωσης του από τους φοβισμένους «νοικοκυραίους», αυτός αντιστάθηκε. Επέμεινε σε μια φαινομενικά αυτοκαταστροφική γραμμή και τελικά του πέρασε.

Όταν αποχώρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ ο Φώτης Κουβέλης μαζί με τους περισσότερους θεωρούμενους «σοβαρούς» και «ρεαλιστές», ο Αλέξης Τσίπρας κινδύνευσε να απομείνει αρχηγός ενός πολιτικού συνονθυλεύματος ακροαριστερών γκρουπούσκουλων. Αν και η λογική έλεγε ότι θα ‘πρεπε να λειάνει τον πολιτικό του λόγο για να «μαζικοποιήσει» την αποδοχή του, αυτός όχι μόνο δεν το έκανε αλλά τον όξυνε ακόμα περισσότερο. Τελικά, η ΔΗΜΑΡ δεν κατάφερε να καταλάβει τον κοινό πολιτικό τους χώρο και έβαλε πλώρη για τους δυσαρεστημένους οπαδούς του ΠΑΣΟΚ, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ έμεινε αλώβητος.

Μετά την εκτίναξη του στις εκλογές της 6ης Μάη και την ανάδειξη του σε κεντρικό παίκτη, ο Αλέξης Τσίπρας δέχτηκε ξανά σφοδρές πιέσεις να ελαστικοποιήσει τη βασική του θέση για άμεση και μονομερή καταγγελία του μνημονίου, από την οποία υποτίθεται ότι θα προέρθει η επιστροφή στη δραχμή. Οι πιέσεις ήταν από σύσσωμο το υπόλοιπο πολιτικό σύστημα, τα μέσα ενημέρωσης, αλλά και από μερίδα στελεχών στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Η ταλάντευση που εμφανίστηκε στον δημόσιο λόγο του κόμματος τις πρώτες βδομάδες, δεν φάνηκε να επηρεάζει τον αρχηγό του. Τελικά στο κυβερνητικό του πρόγραμμα, ο Αλέξης δεν κούνησε ρούπι από την αρχική του θέση. Επί του παρόντος, η απήχηση αυτής της επιλογής, εκτιμάται ως παραπάνω από θετική.

Σε τι συμπεράσματα οδηγεί αυτή η πορεία; Μήπως ο Αλέξης Τσίπρας ακολουθεί ένα είδος μανιέρας που ως τώρα δεν τον πρόδωσε, η οποία συνοψίζεται στο «χαράζω μια σκληρή γραμμή και την ακολουθώ ως το τέλος, ο κόσμος να χαλάσει»; Μήπως διαθέτει τόσο στέρεα πολιτική και ιδεολογική συγκρότηση, που καμία έξωθεν πίεση δε μπορεί να την κλονίσει; Μήπως έχει την εξαιρετική ικανότητα να αφουγκράζεται τις υπόγειες κοινωνικές μετατοπίσεις, διαπερνώντας την παραμορφωτική κρούστα που φτιάχνουν  οι κυρίαρχοι ιδεολογικοί μηχανισμοί; Μήπως προΐσταται μιας τόσο άρτιας πολιτικής ομάδας που επεξεργάζεται σωστά τα κοινωνικά και πολιτικά δεδομένα και τον τροφοδοτεί με μια αποτελεσματική γραμμή; Ή μήπως όλα τα παραπάνω είναι μπούρδες και όσα πέτυχε ήρθαν τυχαία, απλώς και μόνο επειδή καβάλησε το κύμα της κρίσης; Μήπως βρισκόμαστε μπροστά σε μια συμπαντική συνομωσία εύνοιας του Αλέξη και μετατροπής του σε Μίδα της πολιτικής, που ό,τι πιάνει γίνεται χρυσός;

Κανένας δεν μπορεί ν’ απαντήσει με βεβαιότητα σ’ αυτά τα ερωτήματα. Μόνο να διατυπώσει ακόμα περισσότερα μπορεί, καθώς η σαρωτική πορεία του Αλέξη τον οδηγεί (σ’ έναν μήνα ή σε δυο χρόνια) στην ανάληψη καθοριστικών για τον τόπο αξιωμάτων και ευθυνών. Ασφαλώς έδειξε σημεία πολιτικής ανωριμότητας κατά καιρούς (αυτό με τα πυρηνικά ήταν ατυχέστατο), ήταν όμως σε δευτερεύοντα θέματα που δεν τον επηρέασαν. Αντιθέτως, στα βασικά και καθοριστικά έδειξε θαυμαστή πολιτική διορατικότητα. Η επιλογή της «κυβερνητικής αριστεράς» πριν την 6η Μαΐου, δεν ήταν τόσο απλή όσο μοιάζει εκ’ των υστέρων. Όταν την ξεκίνησε (με την εκλογική αριθμητική εναντίον του) έμοιαζε να την πιστεύει μόνο ο ίδιος και ήταν ορατός ο κίνδυνος να τον πάρουν στο ψιλό λόγω μικρομεγαλισμού. Εν’ ολίγοις, ως σήμερα ο Αλέξης Τσίπρας δεν έκανε το μεγάλο λάθος, αντίθετα όσες φορές έριξε τα ζάρια, έφερε εξάρες.

Όλα τούτα, δεν προδικάζουν υποχρεωτικά μια εξ ίσου επιτυχημένη μελλοντική πορεία του. Αν η συνέπεια του Αλέξη είναι αποτέλεσμα ιδεολογικών εμμονών του και όχι ανάλυσης των δεδομένων, τότε η μεταφορά αυτών των εμμονών στην διακυβέρνηση του τόπου μπορεί πράγματι να καταλήξει άσχημα. Αν όμως  διακρίνει πρώτος αυτά που οι άλλοι θα δουν πολύ αργότερα, τότε μπορεί να κάνει θαύματα. Από την άλλη, όποιος αποδεικνύεται καταφερτζής για τον πολιτικό του χώρο δεν σημαίνει ότι είναι εξ ίσου ικανός να βοηθήσει τη χώρα του, καθώς συχνά η κομματική πολιτική γίνεται σε βάρος της εθνικής πολιτικής. Πλην, η κομματική ικανότητα δεν είναι εκ προοιμίου αρνητική και κατακριτέα. Στο τέλος-τέλος, ποιος θα παραδώσει τη χώρα του σε χέρια που είναι ανίκανα να βοηθήσουν το ίδιο τους το σπίτι;

Έτσι που ήρθαν τα πράγματα, ο Αλέξης Τσίπρας πρέπει να μελετηθεί με ψυχρό μάτι. Διότι υπάρχουν υψηλές πιθανότητες να είναι συμμαχικός πρωθυπουργός στις 18 Ιούνη του 2012, είτε συντριπτικές πιθανότητες να είναι αυτοδύναμος πρωθυπουργός τον Ιούνη του 2013. (Ένα κόμμα που διαθέτει τους μισούς ψηφοφόρους μέχρι 30 χρονών με αντιπάλους να κυνηγάνε τους νέους με το ντουφέκι, είναι καταδικασμένο να κυβερνήσει). Δεν χρειάζονται ούτε δοξαστικοί, ούτε κινδυνολογία, ούτε πανικός. Προσεκτική ανάλυση χρειάζεται, για να αντιληφθούμε τι είδους φάτσα είναι αυτός ο τύπος που εισέβαλε ξαφνικά στο πολιτικό μας προσκήνιο. Και η ανάλυση αυτή να απαντήσει σε ερωτήματα της κοινής λογικής:

Η ως τώρα εμμονή του στις πιο άκαμπτες θέσεις, οφείλεται σε μια υγιή συνέπεια ή σε ιδεολογικές παρωπίδες; Αρνήθηκε να διαπραγματευτεί οτιδήποτε μέχρι σήμερα, διότι δεν χρειάστηκε ή διότι αρνείται τη ίδιας την έννοια της διαπραγμάτευσης;  Η έλλειψη εμπειρίας και η προφανής ρηχότητα των πολιτικών του γνώσεων, συμπληρώνονται από το εξαιρετικά σοβαρό προσόν του πολιτικού ενστίκτου; (Ο Παπανδρέου είχε εμπειρία, αλλά δεν κατάλαβε ούτε τα προφανή. Ο Σαμαράς έχει γνώσεις και εμπειρία, όμως το πολιτικό του ένστικτο τον οδηγεί σε συνεχή λάθη). Έχοντας ξεκινήσει ως εκπρόσωπος των συνιστωσών, ως τώρα εξάγει την άποψη τους προς τον κόσμο. Με εκατομμύρια ψηφοφόρους πίσω του, θα έχει τη δυνατότητα να επιβάλλει τη άποψη του κόσμου στις συνιστώσες ή θα αποδειχθεί αιχμάλωτος τους; Παίρνοντας τη χώρα στην πλάτη του, την κρίσιμη στιγμή θα αποφασίσει άλμα στο κενό (ελπίζοντας ότι ο γκρεμός θα είναι δύο και όχι χίλια δύο μέτρα βάθος) ή θα εγγυηθεί σταθερά την ασφάλεια της, ακόμα κι όταν ακροπατά; Ως χαρακτήρας (δεν τον έχω συναναστραφεί διόλου) είναι δημοκρατικός ή κρυφά αυτοκρατορικός; Θα είναι πρώτα άνθρωπος της χώρας ή πρωτίστως άνθρωπος των συντρόφων του; Σε κάθε καίρια πράξη του, θα σκέφτεται ότι λογοδοτεί στην ελληνική ιστορία ή στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ;

Εδώ σε θέλω κάβουρα, να περπατάς πάνω στα κάρβουνα της κρίσης και της ιστορίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου