Το μετέωρο βήμα της ευρωζώνης και η διαφαινόμενη ελληνική έξοδος.

Grexit, αλλά με στυλ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΕΛΙΟ ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ

Ούτε μέσα, ούτε έξω πάμε καλά. Για την ακρίβεια, έξω δεν πάει κανείς καλά: σαν να πρόκειται για επιδημία, η κρίση της ευρωζώνης εξαπλώνεται σε μικρές χώρες, όπως η Κύπρος, ενώ βαθαίνει στις ήδη μολυσμένες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία. Όσο εξακολουθεί να βγάζει χρήματα από τις κρίσεις των άλλων, αλλά και να επωφελείται πολιτικά απ’ αυτές, η Μέρκελ δεν αλλάζει πολιτική. Οι διαφορές της με τον Ολάντ εκφράζονται πλέον και δημοσίως, αλλά η Γαλλία δεν είναι σε θέση να επιβάλει τη δική της πολιτική στην Ευρώπη.

Ούτε τον Ομπάμα δεν θέλει ν’ ακούσει η Γερμανία, ο οποίος ανησυχεί μήπως η βόμβα σκάσει πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.

«Η κυρία Μέρκελ, που βρισκόταν υπό αυξανόμενη πίεση από τον Ομπάμα και τους Ευρωπαίους εταίρους της, αναθάρρησε από τη νίκη των φιλοευρωπαϊκώνδυνάμεων στην Ελλάδα, επιβεβαιώνοντας τους φόβους μερικών οικονομολόγων, καθώς και Ευρωπαίων και Αμερικανικών αξιωματούχων, ότι τα ελληνικά αποτελέσματα θα απομάκρυναν το αίτημα για αποφασιστική δράση», έγραψαν οι «New York Times». «Οι ΗΠΑ πρώτα να κοιτάξουν να τακτοποιήσουν το σπίτι τους και μετά να δίνουν συμβουλές», απαντά αγέρωχα ένας Σόιμπλε που, όπως όλη η γερμανική ηγεσία, δεν μπορεί να δει πέρα από τη μύτη του (και το ταμπλό του Χρηματιστηρίου της Φρανκφούρτης).

Μικρές είναι οι πιθανότητες οι Γερμανοί και οι σύμμαχοί τους ν’ αλλάξουν πολιτική στη Σύνοδο Κορυφής της ευρωζώνης που διεξάγεται αυτές τις μέρες. Θα ακουστούν φυσικά οι διάφορες προτροπές και ίσως κάποια μέτρα περί ανάπτυξης, χωρίς ν’ αλλάξει ο πυρήνας της πολιτικής που ακολουθείται: αν θέλετε βοήθεια, θα πρέπει να παραδώσετε τον έλεγχο των δημοσιονομικών σας στο Βερολίνο. Μέσω Βρυξελλών, φυσικά, για να κρατιούνται και τα προσχήματα.

«Μέσα» τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα, καθώς η λιγοστή άμμος στην κλεψύδρα της Ελλάδας τελειώνει. Αντί ν’ ασχοληθεί με τα δάνεια της χώρας, ο κ. Σαμαράς σχημάτισε μια κυβέρνηση για να ξεπληρώσει, με υπουργικές θέσεις, τις οφειλές του προς κομματικά στελέχη που τον στήριξαν σε περιόδους εσωκομματικών κρίσεων. Κανείς δεν πιστεύει ότι η κυβέρνηση έχει ζωή παραπάνω από μερικούς μήνες.

Στη διεθνή πολιτική ιστορία δεν υπάρχει προηγούμενο όπου ο βασικότερος υπουργός μιας νέας κυβέρνησης να την κάνει με πλάγια πηδηματάκια, πριν καν ορκιστεί. Η απόφαση του κυρίου Ράπανου να μην αναλάβει τελικώς το υπουργείο Οικονομικών δεν οφείλεται στα υπαρκτά προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει, τα οποία άλλωστε υπήρχαν πριν δεχτεί να αναλάβει τη θέση: στον… συντομότερο Έλληνα υπουργό είχε δοθεί η υπόσχεση ότι θα πλαισιωνόταν από πρόσωπα δικής του εμπιστοσύνης και όχι από στελέχη της ΝΔ, όπως τελικά έγινε. Μία εβδομάδα μετά την ορκωμοσία πήδηξε απ’ το σκάφος και ο υφυπουργός Ναυτιλίας.

H επαγγελία ενός ευέλικτου, ολιγομελούς σχήματος τείνει, για άλλους λόγους, να υλοποιηθεί. Ήταν στραβό το κλίμα, αρρώστησε και ο πρωθυπουργός, λίγο πριν από τη μεγάλη μάχη που θα έδινε στη Σύνοδο Κορυφής. Ακολούθησαν πυρετώδεις συσκέψεις της αντιπροσωπείας, που με επικεφαλής τον κύριο Αβραμόπουλο θα εκπροσωπούσε την περήφανη Ελλάδα, πριν οι Βρυξέλλες κάνουν γνωστό ότι αντιπροσωπεία τέτοιου επιπέδου αντίκειται στις ευρωπαϊκές συνθήκες, τις οποίες προφανώς κανείς αρμόδιος δεν είχε μπει στον κόπο να διαβάσει. Ξαναγυρνάμε στο σημείο της αφετηρίας: δεν μπορεί το πολιτικό σύστημα που χρεοκόπησε τη χώρα να την ανορθώσει.

Την ίδια στιγμή, η οικονομία και η κοινωνία έχουν φτάσει στα όριά τους: οι επιχειρήσεις δεν έχουν ρευστό, οι ασφαλισμένοι δεν έχουν φάρμακα και οι πολίτες που παίρνουν αυτές τις μέρες τα φετινά εκκαθαριστικά της εφορίας, που ήρθαν καθυστερημένα λόγω των εκλογών, είτε παθαίνουν κατάθλιψη είτε είναι έτοιμοι να εκραγούν. Άλλοι δεν έχουν απλώς να πληρώσουν.

Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, και αν δεν αλλάξει κάτι διεθνώς, είναι αδύνατη η παραμονή στη ευρωζώνη, στην περίπτωση που η τελευταία επιζήσει. Η χώρα πρέπει να ετοιμάζεται για μια όσο το δυνατόν πιο ομαλή έξοδο, χωρίς σκηνές Αργεντινής, με αίμα και νεκρούς. Η καλλιέργεια του ανάλογου κλίματος είναι καθήκον όσων πολιτικών δυνάμεων και όσων ανθρώπων είναι ακόμη στα σύγκαλά τους. Grexit ναι, αλλά με στυλ.