Ρόμπερτ Φισκ για Συρία: "Ο αντάρτικος στρατός; Είναι απλώς μια συμμορία ξένων"

Ο βετεράνος ανταποκριτής στη Μέση Ανατολή παρουσιάζει την εκδοχή των κυβερνητικών δυνάμεων για τη μάχη που καταστρέφει το Χαλέπι, μια από τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου 

 

 

Ρόμπερτ Φισκ για Συρία: "Ο αντάρτικος στρατός; Είναι απλώς μια συμμορία ξένων"

 
Δημοσιευμένο στον Independent στις 23.8.2012
(Μετάφραση: Αναστασία Γιάμαλη)

Ο νικηφόρος στρατός; Υπήρχαν ίχνη από σφαίρες σε όλα τα αρχαία πέτρινα σοκάκια, σπασμένα παράθυρα και τρύπες από σφαίρες στη μία πλευρά του τζαμιού Sharaf όπου κάποιος πυροβολούσε από τον μιναρέ. Ένας ελεύθερος σκοπευτής ακόμη πυροβολούσε 150 μέτρα μακριά ό,τι απέμεινε από περισσότερους από 100 αντάρτες που είχαν σχεδόν περικυκλώσει την 4.000 ετών ακρόπολη στο Χαλέπι.

"Δεν θα το πιστέψεις" μου είπε όλο ενθουσιασμό ο ταγματάρχης Σομάρ. "Ένας από τους αιχμαλώτους μας μου είπε: 'Δεν είχα συνειδητοποιήσει πως η Παλαιστίνη ήταν τόσο όμορφη'. Νόμιζε πως βρισκόταν στην Παλαιστίνη για να πολεμήσει τους Ισραηλινούς!".

Αν το πιστεύω αυτό; Είναι βέβαιο πως οι μαχητές που μπούκαραν στους υπέροχους παλιούς δρόμους δυτικά της μεγάλης ακρόπολης ήταν από κάθε πλευρά ένα ετερόκλητο πλήθος. Τα συνθήματα "Είμαστε οι Ταξιαρχίες του 1980", της χρονιάς δηλαδή που η ανάδειξη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας απείλησε την αυτοκρατορία του πατέρα του Σύρου προέδρου Μπασάρ Αλ Άσαντ, του Χάφεζ, είναι ακόμη στους τοίχους των ξενοδοχείων και των καταστημάτων ασημικών των Σύρων - Αρμενίων.

Ένας 51χρονος γαλονάς μου έδωσε μία από τις αυτοσχέδιες χειροβομβίδες που κατέστρεψαν το δάπεδο του τζαμιού Sharaf. Πρόκειται για μια αφράτη ασφάλεια που προεξέχει στην κορφή ενός όγκου από θραύσματα περιτυλιγμένα σε άσπρο πλαστικό και καλυμμένα από μαύρη κολλητική ταινία.

Μέσα στο τζαμί υπήρχαν σφαίρες, άδεια κουτιά από τυρί, γόπες από τσιγάρα και τα χαλιά του τζαμιού σε ντάνες για να κοιμούνται οι αντάρτες. Η μάχη μέχρι τότε είχε διαρκέσει 24 ώρες. Ένα βλήμα είχε σφηνωθεί στη βοσνιακού τύπου ταφόπλακα που ήταν θαμμένος ένας μουσουλμάνος ιμάμης, χαραγμένο πάνω στην ταφόπλακα ήταν ένα όμορφο τουρμπάν.

Τα αρχεία του τζαμιού -λίστες πιστών, παράπονα, το Κοράνι και λογιστικά έγγραφα- ήταν πεταμένα σε ένα δωμάτιο που φαίνεται πως είχε αποτελέσει τον τελευταίο οχυρό αρκετών ανδρών. Υπήρχε λίγο αίμα. Περίπου 10 με 15 από τους υπερασπιστές -όλοι Σύροι- παραδόθηκαν αφού τους προσφέρθηκε έλεος αν άφηναν τα όπλα τους. Το είδος του ελέους δεν μας αποκαλύφθηκε βέβαια.

Οι Σύροι στρατιώτες ήταν συνεπαρμένοι αλλά παραδέχτηκαν την τρομερή λύπη τους για την καταστροφή μιας πόλης της οποίας η ιστορία είναι παγκόσμια κληρονομιά και τώρα έχει καταστραφεί από ρουκέτες και βλήματα. Οι υψηλόβαθμοι κουνούσαν τα κεφάλια τους όταν μας οδήγησαν στα κλονισμένα πια τείχη της ακρόπολης. "Οι τρομοκράτες προσπάθησαν να πάρουν τον έλεγχο της ακρόπολης πριν από 20 ημέρες από τους στρατιώτες μας που την υπερασπίζονταν" είπε ο ταγματάρχης Σομάρ. "Γέμισαν φιάλες οξυγόνου με εκρηκτικά -300 κιλά- και τους πυροδότησαν στην πρώτη είσοδο πάνω από την τάφρο".

Αλίμονο, το έκαναν. Η τεράστια μεσαιωνική πύλη από σίδερο και ξύλο, διακοσμημένη με μεντεσέδες και στηρίγματα -ένα αμυντικό έργο 700 ετών- έχει κυριολεκτικά γίνει κομμάτια. Σκαρφάλωσαν πάνω σε καρβουνιασμένα ξύλα και κομμάτια πέτρας που είχαν σκαλισμένα λόγια από το Κοράνι. Εκατοντάδες τρύπες από σφαίρες έχουν σημαδέψει τη σκαλισμένη πέτρα της εσωτερικής πύλης. Από κάτω βρήκα ένα τανκ Τ72, η κάνη του οποίου είχε λυγίσει από τη σφαίρα ενός ελεύθερου σκοπευτή. "Ήμουν μέσα εκείνη την ώρα" είπε ο οδηγός του άρματος μάχης. "Μπαμ! Κι όμως το άρμα μου ακόμη δούλευε".

Να λοιπόν η επίσημη κάρτα αποτελεσμάτων της μάχης για την κατάληψη της ανατολικής πλευράς της παλιάς πόλης του Χαλεπιού, μιας σύγκρουσης που έλαβε χώρα σε στενά δρομάκια και χλομούς πέτρινους τοίχους που μαινόταν μέχρι χθες το απόγευμα, η ρωγμή κάθε αντάρτικης σφαίρας απαντιόταν από πυρά διαρκείας από τα αυτόματα των στρατιωτών του ταγματάρχη Σομάρ.

Όσο ο κλοιός έσφιγγε γύρω από τους αντάρτες από δύο μεριές -30 αντάρτες ή μέλη του "Ελεύθερου Συριακού Στρατού" ή "ξένοι μαχητές"- σκοτώθηκαν, ενώ υπήρξε και ένας αδιευκρίνιστος αριθμός τραυματιών. Σύμφωνα με τον στρατηγό του ταγματάρχη Σομάρ, τον Σαμπέρ, οι συριακές κυβερνητικές δυνάμεις είχαν μόνο οκτώ τραυματίες. Συνάντησα τους τρεις από αυτούς, ο ένας εκ των οποίων ήταν ένας 51χρονος ο οποίος αρνήθηκε να μεταφερθεί σε νοσοκομείο.

Μεγάλο μέρος του οπλισμού των ανταρτών το είχαν μαζέψει οι άντρες της υπηρεσίας πληροφοριών, της Mukhbarat, πριν φτάσουμε: μας είπαν ότι ανάμεσα στα όπλα υπήρχαν τρία τυφέκια ελεύθερου σκοπευτή σε ΝΑΤΟϊκό διαμέτρημα, ένας όλμος, οκτώ αυστριακά αυτόματα αλλά και διάφορα καλάσνικοφ, τα οποία θα μπορούσαν να έχουν κλαπεί από αυτομολήσαντες στρατιώτες.

Αλλά το σοκ από την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τώρα τα πεδία μάχης, οι σφυροκοπημένοι δρόμοι σε ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς ξεπερνά το θέμα του εξοπλισμού της κάθε πλευράς. Το να πατάς πάνω σε σπασμένες πέτρες και γυαλιά με τον συριακό στρατό να έχει περικυκλώσει κάθε μίλι της παλιάς πόλης, ενός τόπου όλο μουσεία και τζαμιά -με τους υπέροχους μιναρέδες της Germaya Omayadd να υψώνονται δίπλα στο χθεσινό πεδίο μάχης- αποτελεί θέμα απεριόριστης θλίψης.

Πολλοί από τους στρατιώτες, που ενθαρρύνθηκαν να μου μιλήσουν ακόμη και αν έπρεπε να γονατίζουν στα στενά δρομάκια με τις σφαίρες να ξεφτίζουν τους τοίχους, έκαναν λόγο για το πόσο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι τόσοι "ξένοι μαχητές" βρίσκονται στο Χαλέπι. "Το Χαλέπι έχει πέντε εκατομμύρια κατοίκους" μου είπε κάποιος. "Αν ο εχθρός είναι τόσο σίγουρος πως θα νικήσει σε αυτή τη μάχη, τότε σίγουρα δεν υπάρχει λόγος να φέρουν αυτούς τους ξένους να συμμετέχουν, θα χάσουν".

Ο ταγματάρχης Σομάρ, που μιλούσε άριστα αγγλικά, καταλάβαινε πολύ καλά και την πολιτική διάσταση. "Τα σύνορά μας με την Τουρκία είναι μεγάλο πρόβλημα" παραδέχθηκε. "Τα σύνορα πρέπει να κλείσουν. Το κλείσιμο των συνόρων θα πρέπει να οργανωθεί από τις δύο κυβερνήσεις. Η τουρκική κυβέρνηση όμως είναι από την μεριά του εχθρού. Ο Ερντογάν είναι εναντίον της Συρίας". Βέβαια, τον ρώτησα για τη θρησκεία του, ένα ερώτημα που αυτές τις μέρες στη θρησκεία κρύβει δηλητήριο και αθωότητα. Ο Σομάρ, του οποίου ο πατέρας ήταν general και η μητέρα του δασκάλα και που εξασκεί τα αγγλικά του διαβάζοντας μυθιστορήματα του Dan Brown είναι τόσο εύστροφος σαν ξυράφι. "Δεν έχει σημασία του πού γεννιέσαι ή το πού πιστεύεις" είπε. "Σημασία έχει τι έχεις στο κεφάλι σου. Το Ισλάμ προέρχεται από αυτή την περιοχή, οι Χριστιανοί το ίδιο, οι Εβραίοι επίσης. Γι' αυτό και είναι καθήκον μας να την προστατεύσουμε".

Αρκετοί στρατιώτες πίστευαν πως οι αντάρτες προσπαθούσαν να αλλαξοπιστήσουν τους χριστιανούς του Χαλεπιού -τους "ήσυχους ανθρώπους", όλο τους αποκαλούσαν- και υπάρχει και μια πολύ δημοφιλής ιστορία ενός χριστιανού μαγαζάτορα τον οποίο υποχρέωσαν να φορέσει μουσουλμανική περιβολή και να ανακοινώσει τη μετατροπή του σε μουσουλμάνο μπροστά σε μια κάμερα. Αλλά στις εμπόλεμες πόλεις βρίσκεις και ομιλητικούς στρατιώτες.

Ένας από τους άνδρες που ανακατέλαβαν της είσοδο της ακρόπολης ήταν ο Αμπούλ Φιντάρ, περιβόητος γιατί περπάτησε στο Χαλέπι, την Παλμύρα και τη Δαμασκό επί δέκα μέρες στο ξεκίνημα της σύγκρουσης πέρυσι για να μιλήσει για την αναγκαιότητα της ειρήνης. Ο πρόεδρος, περιττό να το πούμε, τον χαιρέτισε ένθερμα στον τελικό προορισμό του.

Και μετά ήταν ο λοχίας Μαχμούντ Νταβούντ από τη Χάμα, που συμμετείχε στις μάχες της Χάμα, της Χομς, της Τζεμπέλ Ζαουί και της Ιντλίμπ. "Θέλω να μου πάρει ένας δημοσιογράφος συνέντευξη" ανακοίνωσε -και βέβαια έγινε. "Είμαστε πολύ στενοχωρημένοι για τους αμάχους της περιοχής" είπε. "Ζούσαν ειρηνικά πριν. Τους υποσχόμαστε ως στρατιώτες πως θα διασφαλίσουμε την επιστροφή στην καλή ζωή που είχαν ακόμη κι αν χάσουμε τη δική μας".

Δεν αναφέρει όλους όσοι σκοτώθηκαν από τα πυρά των στρατιωτών ή από τη "shabiha" (παρακρατικοί) ή τις χιλιάδες που έχουν βασανιστεί στην περιοχή. Ο Νταβούντ έχει μια αρραβωνιαστικιά που τη λένε Χανάν και σπουδάζει Γαλλική Φιλολογία στη Λαττάκεια, ο πατέρας του είναι δάσκαλος και λέει πως θέλει "να υπηρετήσει την πατρίδα του".

Όμως δεν μπορούμε να διώξουμε την σκέψη πως ο πρωταρχικός σκοπός ανδρών όπως ο λοχίας Νταβούντ -και όλων των στρατιωτών εδώ- δεν ήταν, βέβαια, να απελευθερώσουν το Χαλέπι, αλλά τα κατειλημμένα ύψη του Γκολάν, δίπλα στο χώμα που οι "τζιχάντ" προφανώς θεωρούσαν πως απελευθέρωναν χθες -μέχρι που ανακάλυψαν πως το Χαλέπι δεν είναι η Ιερουσαλήμ.

http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=709384