STANLEY MILGRAM: ΑΥΘΕΝΤΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ

STANLEY MILGRAM: ΑΥΘΕΝΤΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ

Στο πανεπιστημιο Yale, γυρω στα 1963, ο Milgram εκανε μια σειρα πειραματων κοινωνικης ψυχολογιας. Υπο καποιο ‘‘επιστημονικο’’ προσχημα, σε μια σκηνοθετημενη κατασταση, το υποκειμενο του πειραματος νομιζε οτι προκαλουσε πραγματικο ηλεκτροσοκ σε καποιον τριτο, υπο την καθοδηγηση ενος ‘‘επιστημονα’’.
.

«…Ειναι ισως το σημαντικοτερο ευρημα της ερευνας μας: απλοι ανθρωποι που απλως κανουν τη δουλεια τους, χωρις να εχουν ιδιαιτερη προδιαθεση εχθροτητας, μπορουν να γινουν ενεργουμενα μιας τρομακτικης καταστρεπτικης διαδικασιας. Ακομα κι οταν τα καταστρεπτικα αποτελεσματα του εργου τους γινουν προφανη, και προσταζονται να εκτελεσουν πραξεις αντιθετες προς θεμελιωδεις ηθικες αρχες, ελαχιστοι ανθρωποι εχουν την ψυχικη δυναμη να αντισταθουν στην αυθεντια. [...]

…Η ουσια της υπακοης ειναι οτι ενα προσωπο καταληγει να θεωρει τον εαυτο του οργανο εφαρμογης της θελησης καποιου αλλου [της αυθεντιας], συνεπως παυει να θεωρει τον εαυτο του υπευθυνο για τις πραξεις του. Μολις γινει αυτη η κρισιμη μεταθεση της ευθυνης, ακολουθουν ολα τα χαρακτηριστικα της υπακοης. Η ισχυροτερη συνεπεια ειναι οτι το προσωπο αισθανεται υπευθυνο εναντι της αυθεντιας που τον προσταζει, αλλα δεν αισθανεται καμμια ευθυνη για το περιεχομενο των επιτασσομενων πραξεων. Η ηθικη δεν εξαφανιζεται― η ηθικη εστιαση ειναι εντελως διαφορετικη: ο υποτελης αισθανεται ντροπη ή υπερηφανεια με κριτηριο την αποτελεσματικοτητα της ανταποκρισης του στις προσταγες της αυθεντιας…

…Αφοσιωση, καθηκον, πειθαρχια ειναι οροι κορεσμενοι με ηθικο νοημα, και αναφερονται στο βαθμο που το ατομο εκπληρωνει τις υποχρεωσεις του εναντι της αυθεντιας. Δεν αναφερονται στην ‘‘καλωσυνη’’ του ατομου καθαυτη, αλλα στην αποτελεσματικοτητα με την οποια ο υποτελης εκπληρωνει τον κοινωνικα καθορισμενο ρολο του. Η πιο συνηθης δικαιολογια- αμυνα του ατομου που διεπραξε μια αθλιοτητα κατ’ εντολην της αυθεντιας, ειναι οτι απλως εκανε το καθηκον του. Δεν ειναι ενα προσχημα που επινοει ως αμυνα για την περισταση, αλλα το ατομο αναφερεται ειλικρινα στην ψυχολογικη σταση που ειναι αποτελεσμα της υποταγης του στην αυθεντια…»

S. Milgram: The Perils of Obedience
goo.gl/LGxkL

http://isotita.wordpress.com