Η «Αθηνά» ήταν γυμνή

Της Θεανώς Φωτίου*

Δεν χρειάστηκαν παραπάνω από τρεις εβδομάδες  για να αποδειχθεί ότι το περιβόητο  σχέδιο «Αθηνά» του υπουργού Παιδείας  ήταν μια απλή και ξεκάθαρη προβολή της μνημονιακής πολιτικής στο χώρο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, στερούμενη κάθε έννοιας ακαδημαϊκής στοχοθεσίας και επιστημονικού εξορθολογισμού
Την Πέμπτη 14.2.2013 η κυβέρνηση έφερε στη μόνιμη Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής το επικαιροποιημένο μεσοπρόθεσμο 2013-2016.




Πρόκειται για τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνει η κυβέρνηση ως προς τα ανώτατα όρια κρατικών δαπανών που θα υλοποιήσει την επόμενη τετραετία. Δηλαδή με το επικαιροποιημένο μεσοπρόθεσμο  βάζει πλαφόν  για τις δημοσιονομικές δαπάνες των  τεσσάρων  επόμενων προϋπολογισμών του κράτους, επομένως δεν χρειάζεται εφεξής να ψηφίζει η Βουλή κάθε χρόνο τον ετήσιο προϋπολογισμό. Τόσο απλά.

Από που εξοικονομούνται οι δαπάνες για την παιδεία;

Τι αποκαλύπτεται όμως με το επικαιροποιημένο μεσοπρόθεσμο ως προς την εκπαίδευση; Ότι δεσμευόμαστε να μειώσουμε τις δαπάνες για την εκπαίδευση την επόμενη τετραετία κατά 800 εκατομμύρια. Με εκκίνηση το 2013 τα 5, 82 δισ. και κατάληξη το 2016 τα 5,039 δισ. Δηλαδή μειώσεις της τάξης του 14%. Έτσι, οι δαπάνες για την παιδεία μετά βίας φτάνουν το 2,5% του ΑΕΠ συγκρινόμενες μόνο με τις αντίστοιχες των χωρών του πρώην ανατολικού μπλοκ.
Ας δούμε, όμως, αναλυτικά από πού εξοικονομεί αυτά τα χρήματα ο υπουργός Παιδείας:
• από το  σχέδιο «Αθηνά» 90,5  εκατ.
• από μειώσεις συμβασιούχων σε Πανεπιστήμια  και ΤΕΙ 22 εκατ.
• από μειώσεις αναπληρωτών καθηγητών  103 εκατ.
• από τη δραματική μείωση του φοιτητικού πληθυσμού, μέσω δύο ταξικών δικλείδων, 25% μείωση του αριθμού εισακτέων το 2013 και τη μείωση λόγω διδάκτρων που θα επιβληθούν στο δεύτερο κύκλο σπουδών μέσω των σχολών του «Αθηνά».
• Από απολύσεις, διαθεσιμότητες του προσωπικού κ.τ.λ.
Αυτός είναι  ο «επιστημονικός», «αναπτυξιακός», «ορθολογικός» στόχος του «Αθηνά»: η συρρίκνωση της δημόσιας εκπαίδευσης για να δημιουργηθεί  «χώρος» για την ιδιωτική αφού το αντισυνταγματικό άρθρο 30 του 4111/2013 επιτραπεί στα δημόσια Πανεπιστήμια και ΤΕΙ να ιδρύουν ιδιωτικά ΙΕΚ, ΚΕΚ και κολέγια, ακόμα και μέσα στις εγκαταστάσεις των δημόσιων ΑΕΙ.

Δεν  υπολόγισε την κοινωνική αναταραχή

Το σχέδιο «Αθηνά» έχει ξεσηκώσει μεγάλη κοινωνική αναταραχή σε όλη την Ελλάδα. Αυτό ο υπουργός Παιδείας δεν το είχε υπολογίσει. Θεωρούσε ότι η κοπτοραπτική στα ΤΕΙ θα ήταν ανώδυνη, διότι όλες οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ χρησιμοποιούσαν τα ΤΕΙ για τις ρουσφετολογικές τους πολιτικές εύκολα, χωρίς αντιδράσεις. Διότι  οι ίδιοι απαξίωσαν τα ΤΕΙ όλ’ αυτά τα χρόνια εγκαταλείποντάς τα στην τύχη τους.  Με ελάχιστο μόνιμο προσωπικό, τα λειτουργούσαν κυρίως  με τους συμβασιούχους . Χωρίς  σαφή επαγγελματικά δικαιώματα στους πτυχιούχους τους, επέτρεπαν πτυχία χωρίς ανταλλαξιμότητα ή πτυχία που προσομοίαζαν με αντίστοιχα των  Πανεπιστημίων χωρίς διακριτή επαγγελματική προοπτική ήθελαν να τα καταδικάσουν σε ρόλους β΄ κατηγορίας. Όμως, τα ΤΕΙ αντιστέκονταν στην υποβάθμιση και την απαξίωση. Πολλοί πτυχιούχοι τους ήταν περιζήτητοι στην αγορά εργασίας πριν από την κρίση, το προσωπικό τους ήταν υψηλού επιπέδου με προσόντα ανάλογα του ΔΕΠ των Πανεπιστημίων και με πάθος και επιμονή να διδάξουν, να ερευνήσουν, να δημιουργήσουν την Ανώτατη Τεχνολογική Εκπαίδευση της χώρας.
Απομονωμένα, διεσπαρμένα τα ΤΕΙ σε όλη τη χώρα, εγκαταλελειμμένα στην τύχη τους ρίζωσαν μέσα στις τοπικές κοινωνίες  σε πείσμα του δικομματισμού. Αποτελούν σήμερα  ένα οργανικό τους κομμάτι αναπόσπαστα δεμένο με την  καθημερινότητα και τον πολιτισμό της πόλης. Αυτό κανείς δεν μπορεί να το αγνοεί.
Ο υπουργός Παιδείας έκανε το μεγάλο λάθος και θα το χρεωθεί. Η δική μας, όμως, Αριστερά οφείλει στα ΤΕΙ την αναβάθμιση και τον διάλογο που τόσα χρόνια δεν έγινε για το περιεχόμενο και τον ουσιαστικό τους ρόλο. Οφείλει να κατανοήσει και να προτείνει τη σημαντική ιδιαίτερη θέση τους μέσα στον ενιαίο χώρο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που σχεδιάζει και οραματίζεται. Αυτό είναι το δικό μας άμεσο καθήκον για μια ηχηρή απάντηση στο σχέδιο «Αθηνά» που πρέπει εδώ και τώρα να αποσυρθεί.

* Η Θεανώ Φωτίου είναι πανεπιστημιακός, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ. http://www.epohi.gr/