Τεχνολογία Γυμνασίου για την τεχνολογική εκπαίδευση στο σχολείο του 21ου αιώνα!

Τεχνολογία Γυμνασίου για την τεχνολογική εκπαίδευση στο σχολείο του 21ου αιώνα!

 Σταμπολίδης Νικόλαος-Σαρηγιαννίδης Αλέξανδρος 

Ο κεντρικός στόχος της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης ήταν η «προετοιμασία για τη ζωή». Μια από τις σημαντικότερες καινοτομίες, πέρα από την εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, ήταν η εισαγωγή του μαθήματος της Τεχνολογίας στην Α΄, Β΄ και Γ΄ Γυμνασίου (Το μάθημα της Τεχνολογίας εφαρμόσθηκε πειραματικά σε σχολεία και αξιολογήθηκε. Τα αποτελέσματα της έρευνας περιγράφονται στο τεύχος: Αξιολόγηση του μαθήματος της Τεχνολογίας στα Γυμνάσια κατά την πειραματική εφαρμογή, της Κούλας Κασιμάτη, ΥΠΕΠΘ, Κέντρο Εκπαιδευτικών Μελετών και Επιμόρφωσης, Αθήνα 1980). Οι βασικοί στόχοι του μαθήματος είναι να βοηθήσουν τους μαθητές να αποκτήσουν:

i) Επιδεξιότητα στα χέρια, σύμμετρη με νοητική ανάπτυξη, η οποία έρχεται ως αποτέλεσμα της εσωτερικής παρορμήσεως του ατόμου για επινόηση και χρήση υλικών και κατασκευών που ανταποκρίνονται στις πρακτικές, καθημερινές ανάγκες του,

ii) Άμεση από πρώτο χέρι αντίληψη του τεχνολογικού σχεδιασμού, των βιομηχανικών μεθόδων, καθώς και των περιοριστικών και ανταγωνιστικών παραγόντων που υπεισέρχονται στην αντιμετώπιση κάθε πρακτικού προβλήματος,

iii) Επίγνωση των επιπτώσεων της τεχνολογικής και βιομηχανικής προόδου πάνω στη ζωή του ατόμου, την οικογένεια και το περιβάλλον, αλλά και την κοινωνική αντίληψη των κοινωνικών δεξιοτήτων (συμπεριφορά – επικοινωνία) που συνεπάγεται η πρόοδος,

iv) Γνώση και κατανόηση της τεχνολογίας και των διαδικασιών παραγωγής ως αναπόσπαστων μερών της πολιτιστικής κληρονομιάς του ανθρώπου,

v) Έξεις και συνήθειες που σχετίζονται με τη συστηματική μεθόδευση και την ασφαλή εκτέλεση μιας εργασίας (Από την εισήγηση του Σ. Παλαιοκρασσά, Αντιπροέδρου του ΚΕΜΕ).

Από τους παραπάνω στόχους φαίνεται ότι το μάθημα της τεχνολογίας είναι μοναδικό και δεν σχετίζεται ή επικαλύπτεται από κανένα άλλο μάθημα του Γυμνασίου ή του Λυκείου μέχρι και σήμερα!

Άρχισε να εφαρμόζεται από το 1985, στην Α τάξη των Ενιαίων Πολυκλαδικών Λυκείων της χώρας, με εργαστηριακές υποδομές και 5 ώρες την εβδομάδα. Επιπλέον, από το 1993 μέχρι και σήμερα, εφαρμόζεται στην Α΄ και Β΄ Γυμνασίου. Μετά την κατάργηση των Πολυκλαδικών Λυκείων, εφαρμόστηκε στην Α΄ τάξη του Λυκείου, όπου και καταργήθηκε το 2011, αυθαίρετα, χωρίς απολύτως καμία αξιολόγηση!

Το μάθημα της Τεχνολογίας, έχει στέρεο και βιώσιμο σχεδιασμό, δανείστηκε στοιχεία από αντίστοιχα προγράμματα των Ηνωμένων Πολιτειών (Maryland Plan). Ακολούθησε καινοτόμους μεθόδους διδασκαλίας, μέσα από την «Ατομική» και «Ομαδική» εργασία. Περιλαμβάνει διαδικασίες που αφήνουν ελεύθερο το μαθητή να επιλέξει την περιοχή, στην οποία θέλει να εργαστεί, να αυτενεργήσει και να εκδηλώσει έτσι τις ειδικές προτιμήσεις, κλίσεις και ικανότητες που έχει με την καθοδήγηση των καθηγητών του. Είναι τα ζητούμενα από τα Νέα Προγράμματα Σπουδών του Γυμνασίου(Learning by Design). Όμως, η Τεχνολογία είναι ο φτωχός συγγενής σε ένα καθαρά ακαδημαϊκό περιβάλλον που επικρατεί μόνο η επιστημονική σκέψη και απαξιώνεται η τεχνολογική, δηλαδή τα αποτελέσματα της επιστήμης, τα οποία είναι κοντά στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων τόσο στο σπίτι όσο και στην εργασία!

Έτσι, στη χώρα μας, ενώ έπρεπε να υπάρχουν εργαστήρια Τεχνολογίας στο Γυμνάσιο, δεν διατέθηκαν ποτέ! Από μια ώρα, μόνο, διδασκαλίας στην Α και Β τάξη Γυμνασίου, αντίστοιχα, από το φιλότιμο και το μεράκι των Καθηγητών, τη συνδρομή των Διευθυντών, των Συλλόγων Διδασκόντων και Γονέων, δημιουργήθηκαν μικρά ή μεγάλα εργαστήρια με υποδομές για το μάθημα της Τεχνολογίας! Πολλές οι αδυναμίες, πολλές κατασκευές στο σπίτι, αλλά ποιος μπορεί να αμφισβητήσει την προσπάθεια για το συνδυασμό χεριών, νου και καρδιάς;

Το μάθημα της Τεχνολογίας διδάσκεται στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, στην κυριολεξία, σε όλες τις Χώρες και Ηπείρους (Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ασία, Αυστραλία, Αφρική, Κύπρο, Τουρκία, κλπ). Πώς μπορούμε, σήμερα, στην περίοδο οικονομικής κρίσης της πατρίδας μας, της ανεργίας, της απογοήτευσης, να θέλουμε να μειώσουμε την τεχνολογική εκπαίδευση, που αποτελεί πλέον το άλλο μισό του πολιτισμού μας;

Εμείς, εβδομήντα έξι (76) Εκπαιδευτικοί που διδάσκουμε Τεχνολογία στο Νομό Θεσσαλονίκης, λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές συγκυρίες, οργανώσαμε δίκτυο συνεργασίας και εκπονήσαμε σχέδιο δράσης στα πλαίσια των μαθημάτων Τεχνολογίας, με επιμορφώσεις (136 ώρες) και τέσσερα μαθητικά συνεδρία (Έγκριση από Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, με αριθμό πρωτοκόλλου 38213/Γ2/20-03-2013), με θέμα: « Ελληνικά Προϊόντα, με τον κόπο μας!». Στόχος μας είναι η ευαισθητοποίηση των μαθητών μας στο τεχνολογικό τους περιβάλλον έτσι ώστε να αξιολογούν υλικά, εργαλεία, κόστος, προϊόντα, παραγωγή και εργασία για να στηρίξουμε τα ελληνικά προϊόντα και να συνδράμουμε στην αντιμετώπιση της κρίσης και της ανεργίας! Και θα συνεχίσουμε, μέσα από τα μαθήματα της Τεχνολογίας!

Αν η Πολιτεία επιθυμεί την εφαρμογή νέων Αναλυτικών και Ωρολογίων Προγραμμάτων Σπουδών στο Γυμνάσιο από το σχολικό Έτος 2013-2014, προτείνουμε την εφαρμογή αυτών που υλοποιήθηκαν επί μια διετία στα πιλοτικά σχολεία, με την Απόφαση με αριθμό πρωτοκόλλου: 104868/Γ2/ 13-09-2011 (ΦΕΚ Β’ 2240) και ΑΔΑ: 45Ο09-ΟΞΩ. Πώς είναι δυνατό να τροποποιηθούν, βίαια, αυτά τα ωρολόγια προγράμματα όταν προέκυψαν από έρευνα, επιμορφώσεις, σχεδίων μαθημάτων και δημιουργία ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού; Πού είναι η αξιοπιστία, η εγκυρότητα και η συστηματική έρευνα;

Εκφράζουμε, λοιπόν, την αγωνία μας, ως δάσκαλοι που δουλέψαμε, εμπνευστήκαμε, ταξιδέψαμε, αγαπήσαμε και βρήκαμε την παιδαγωγική μας, μέσα από τις καινοτόμες δράσεις της Τεχνολογίας του Πολυκλαδικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου!

Νικόλαος Σταμπολίδης, Σχολικός Σύμβουλος Φυσικών/ Ραδιοηλεκτρολόγων με έδρα τη Θεσσαλονίκη

Σαρηγιαννίδης Αλέξανδρος, Καθηγητής Τεχνολογίας, Φυσικός / Ραδιοηλεκτρολόγος