Σκασμός? δάσκαλε
του Λευτέρη Παπαθανάση
Χθες,
με τις ευλογίες της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδας, ξεκίνησε και
επίσημα η σχολική χρονιά για τους μαθητές και τις μαθήτριές μας. Σαν
ομοσπονδία που προχωρά σε αγωνιστικές κινητοποιήσεις διάρκειας πράξαμε
το αυτονόητο: απευθυνθήκαμε με δύο ξεχωριστές επιστολές στις άλλες δύο
ζωντανές δυνάμεις του Σχολείου, τα παιδιά μας και τους κηδεμόνες τους,
για να ζητήσουμε συμπαράσταση και συμπόρευσή. Οι δύο αυτές επιστολές
προκάλεσαν έναν απίστευτο σάλο.
Ξαφνικά, κάποιοι γύρω μας παρουσιάζουν
την εντελώς παράλογη απαίτηση να «βγάλουμε το σκασμό», να αφήσουμε τη
λάσπη που δεχόμαστε αναπάντητη, ν’αφήσουμε την κοινωνία να
«ενημερώνεται» αποκλειστικά από τα πιστοποιημένα ΜΜΕ και τους πολιτικούς
που υπερψήφισαν τα Μνημόνια. Αυτό συνοδεύεται από μια θεωρητικοποίηση,
σύμφωνα με την οποία ο εκπαιδευτικός πρέπει «να κάνει το μάθημά του και
τίποτε άλλο». Πέραν του ότι αυτό το σχήμα παρουσιάζει μια ολότελα
αγράμματη και κρετίνικη άποψη για το τι ακριβώς σημαίνει «κάνω το μάθημά
μου», εισάγει τον απίστευτο παραλογισμό να απαιτεί από έναν ουσιαστικά
διανοούμενο να κουτσουρέψει το αποτέλεσμα της διανοητικής του εργασίας
προκειμένου να του επιτραπεί να σταθεί μπροστά στους κατ’εξοχήν
αποδέκτες του, δηλαδή τους μαθητές και τις μαθήτριές του.
Όσο όμως και να διαφωνώ με τις απόψεις αυτές, ακόμη και με τον έντονο
τρόπο που εκφράστηκαν σαν σχόλια στις ιστοσελίδες που ανήρτησαν τις
επιστολές της ΟΛΜΕ (κι εγώ έντονα μιλάω στο κάτω-κάτω, ζωντανοί άνθρωποι
είμαστε!), δεν μπορώ να πω ότι μου προκάλεσαν κάποια ιδιαίτερη έκπληξη.
Δεν θέλω να επεκταθώ στο γιατί, θα σου θυμίσω μόνο τον αφορισμό του
μπάρμπα-Τσάρλυ «οι κυρίαρχες ιδέες σε μια κοινωνία είναι εκείνες της
κυρίαρχης τάξης».
Εκείνο που με προβλημάτισε ήταν το απίστευτο μίσος κάποιων σχολίων
που ζητούσαν από την απόλυσή μας μέχρι και τη φυσική μας εξαφάνιση με
ένα σωρό γαρνιτούρες και διακοσμητικά. Αυτοί οι κοινωνικά πρωτόγονοι
άνθρωποι ζητούν από την κυβέρνηση να «μην δείξει κανένα έλεος» απέναντι
στους δασκάλους των παιδιών τους, τους οποίους και εξύβρισαν με τους πιο
χυδαίους τρόπους. Το μένος κάποιων ήταν τέτοιο που πραγματικά
αναρωτιέμαι πώς τόσα χρόνια άφηναν τα παιδιά τους στα χέρια ημών των
απεχθών τεράτων. Θα μπορούσαμε εύκολα να ξεχάσουμε το όλο θέμα,
αναλογιζόμενοι ότι οι περισσότεροι απ’αυτούς ανήκουν σε κείνη την
ανερχόμενη επαγγελματική ομάδα των επί πληρωμή διαδικτυακών υποστηρικτών
πολιτικών (το επάγγελμα κάνει θραύση. Προβλέπω ότι στις επόμενες
αυτοδιοικητικές εκλογές θα είναι σε πρώτη ζήτηση). Δεν θα’θελα όμως να
ξεμπερδέψουμε τόσο εύκολα γιατί κάτι σκέφτομαι και θέλω να σου το πω.
Οι αντιλήψεις αυτές δεν είναι μια ανωμαλία, μια ακρότητα, ένα
παραπροϊόν της κυρίαρχης κουλτούρας. Αντίθετα, σε περιόδους σαν αυτή που
ζούμε γίνονται η εμπροσθοφυλακή της. Αν θες λοιπόν πραγματικά να
μιλήσουμε για το τι σημαίνει «κάνω το μάθημά μου», αυτό δεν μπορεί παρά
να περιλαμβάνει και τη μάχη ενάντια σ’αυτόν τον κανιβαλισμό. Δεν υπάρχει
κανένα στοιχείο που μπορεί να «διδαχθεί» στο Σχολείο, από τις Φυσικές
μέχρι τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες, που να μην στέκεται ουσιωδώς ενάντια
στην οπισθοδρόμηση, την κοινωνική μνησικακία, την προκατάληψη, την
απουσία κριτικής σκέψης. Μ’αυτή την έννοια ο Δάσκαλος μπαίνει στη
σχολική αίθουσα όχι μόνο γνωρίζοντας ότι η Γνώση (κι εδώ έχουμε ένα
πρόβλημα ορισμού, αλλά το αφήνω για τώρα) δεν είναι κοινωνικά ουδέτερη,
αλλά και γνωρίζοντας πως δίνει έναν αγώνα άνισο, έναν αγώνα υπονομευμένο
από την κυρίαρχη κουλτούρα.
Η διδακτική πράξη λοιπόν δεν μπορεί παρά να
ειδωθεί και σαν ένας αγώνας ενάντια στη μοιρολατρία. Σε έναν κόσμο όπου
τα πάντα φαίνονται σταθερά και αναλλοίωτα, όπου όλα τα κοινωνικά
μηνύματα σου λένε «κάτσε στ’αυγά σου, τίποτα δεν γίνεται», ο δάσκαλος
(ξαναλέω, όποιο αντικείμενο για αν διδάσκει) δεν μπορεί παρά να φέρει
τις παρακαταθήκες του «όλα αλλάζουν, τα πάντα μπορούν να γίνουν». Αυτό
είναι το μόνο σταθερό σημείο πάνω στο οποίο μπορεί να κινηθεί ο μοχλός
της Παιδείας. Στο έχω ξαναπεί: μοιρολάτρης δάσκαλος είναι κακός
δάσκαλος. Εκείνοι που βλέπουν ένα δάσκαλο που θα περιορίζεται στο ρόλο
του εκφωνητή-προπονητή-αξιολογητή είναι εκείνοι που δεν θέλουν να
καταλάβουν ότι η Παιδεία είναι συνεχής αγώνας ενάντια στην αμάθεια, την
πνευματική φτώχεια και υποταγή και την αστική μοιρολατρία.
Η απεργία που ξεκινάμε εμείς οι «βολεμένοι» εκπαιδευτικοί
συγκεντρώνει αυτή τη στιγμή όλα τα βλέμματα της κοινωνίας, φιλικά,
σκεπτικά και εχθρικά. Κι αυτό γιατί ο αγώνας μας είναι έξω από τη λογική
των «όρων και προϋποθέσεων». Λογοδοτώντας αποκλειστικά
σ’αυτό-που-πρέπει-να-γίνει, η απεργία μας μπορεί να γίνει εκείνη η πηγή
αγωνιστικής έμπνευσης που θα πυροδοτήσει τη συγκρότηση του πανεργατικού
μετώπου για την ανατροπή της κυβέρνησης και των πολιτικών του Κεφαλαίου.
Σε θέλω εκεί δίπλα μας. Με τις προτάσεις σου, τους συναδέλφους σου
και τους αγαπημένους σου, με τις αγωνίες σου και τις ελπίδες. Σε θέλω
εκεί γιατί κάθε φορά που σωπαίνεις, η φωνή ενός κανίβαλου γίνεται πιο
δυνατή. Σε θέλω εκεί δίπλα για τη νίκη.
Καλή δύναμη!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου