Το ευνοϊκό καθεστώς για εκπαιδευτικούς

Κ. ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ - Γ. ΦΩΣΚΟΛΟΣ

Eυνοϊκές ρυθμίσεις ισχύουν για τους εκπαιδευτικούς που πρόλαβαν να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2012. Από τις ανατροπές στα όρια ηλικίας διασώζονται όσοι έχουν προσληφθεί πριν από το 1983 αλλά και ένα μεγάλο μέρος όσων ασφαλίστηκαν από το 1983 έως και το 1992.

Ουσιαστικά τα όρια συνταξιοδότησης είναι σε άμεση συνάρτηση με το πότε έγινε η πρόσληψη, ενώ ειδικά για όσους μπήκαν στην αγορά εργασίας μετά την 1η Ιανουαρίου 1993 ισχύουν ενιαίες ρυθμίσεις στο Δημόσιο και σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία.

Ωστόσο, όπως τονίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, που είναι ειδικός σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, αρκεί έστω και μία ημέρα ασφάλισης -ακόμη και στον ιδιωτικό τομέα- πριν από το 1993 για να ανήκει κάποιος στους παλιούς ασφαλισμένους.

Δύο περιπτώσεις
Οπως ήδη αναφέρθηκε, για τους παλιούς ασφαλισμένους διακρίνουμε δύο περιπτώσεις: όσους απασχολήθηκαν για πρώτη φορά στο Δημόσιο μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 1982 και εκείνους που απασχολήθηκαν αντίστοιχα στο Δημόσιο μετά την ημερομηνία αυτή.

Οταν αναφερόμαστε σε απασχόληση στο Δημόσιο δεν εννοούμε σε κάθε περίπτωση πρόσληψη, αλλά αρκεί απασχόληση με οποιαδήποτε σχέση εργασίας σε φορέα του Δημοσίου ή ΝΠΔΔ για να χαρακτηριστεί κάποιος ως ασφαλισμένος πριν από το 1983.

Αντίστοιχα ανήκει στους μεταξύ 1983-1992 κάποιος που έχει ασφάλιση στον ιδιωτικό τομέα και προσλαμβάνεται στο Δημόσιο ακόμη και μετά το 1993.

Εξοδος χωρίς όριο για προσληφθέντες πριν από το 1982

Μεγάλοι κερδισμένοι είναι οι εκπαιδευτικοί, που έχουν προσληφθεί στο Δημόσιο μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1982. Μία σειρά ευνοϊκών διατάξεων επιτρέπει σε μεγάλες ομάδες ασφαλισμένων την «έξοδο» ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας ακόμα και με λιγότερα από 35 χρόνια.

Ενδεικτικά αναφέρεται πως οι μητέρες ανηλίκων που συμπληρώνουν 17 έτη και 6 μήνες μετά το 1998 παίρνουν σύνταξη στα 50, ενώ εναλλακτικά συνταξιοδοτούνται χωρίς όριο ηλικίας με 24 έτη και 6 μήνες. Οσον αφορά τους άντρες -ανάλογα με το έτος θεμελίωσης- απαιτούνται από 32 έως 35 έτη ασφάλισης για έξοδο στη σύνταξη ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας. Για τους ασφαλισμένους σε αυτή την κατηγορία οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και τα όρια ηλικίας εξαρτώνται από το έτος συμπλήρωσης των απαιτούμενων για θεμελίωση ετών. Ειδικά για τις γυναίκες λαμβάνεται υπόψη και η οικογενειακή κατάσταση.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως οι «παλαιοί» ασφαλισμένοι δεν επηρεάζονται από τις αλλαγές που έχουν επέλθει με το ν. 3865/2010 και διατηρούν μία σειρά ευνοϊκών διατάξεων. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως για όσους προσλήφθηκαν πριν το 1983 όταν εκτός του χρόνου του δημοσίου υπάρχει και χρόνος ασφάλισης στον ιδιωτικό τομέα, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης. Κατά συνέπεια θα πρέπει ο ασφαλισμένος να προβεί στην εξαγορά του χρόνου αυτού εφόσον επιθυμεί να συμπεριληφθεί στον συνολικό συντάξιμο χρόνο του και να προσαυξήσει το ποσό της σύνταξής του.

Τυχεροί οι άνδρες με 25ετία τη διετία 2011-2012

«Κερδισμένους» και «χαμένους» έχουν δημιουργήσει οι αλλαγές στο ασφαλιστικό για όσους εκπαιδευτικούς έχουν προσληφθεί στο Δημόσιο από το 1983 έως και το 1992. Στους μεγάλους τυχερούς είναι οι άντρες που συμπληρώνουν 25ετία τη διετία 2011-2012 αλλά και οι γυναίκες που θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010.

Αντιθέτως χαμένοι είναι όσοι εκπαιδευτικοί θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1ης Ιανουαρίου 2013 και μετά, καθώς δικαιούνται πλήρη σύνταξη στα 67 ή μειωμένη στα 62 με 25ετία. Εναλλακτικά μπορούν να αποχωρήσουν με πλήρη σύνταξη στα 62, αλλά με 40 έτη ασφάλισης.

Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής:

• Αντρες. Για τη θεμελίωση δικαιώματος απαιτείται η συμπλήρωση 25ετίας και πλέον με βάση το έτος συμπλήρωσής της μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με το αντίστοιχο όριο ηλικίας. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη συμπλήρωση των 25 ετών τόσο ο χρόνος που διανύεται στο Δημόσιο όσο και ο χρόνος του ιδιωτικού τομέα με βάση τις διατάξεις για τη διαδοχική ασφάλιση.

Καμία αλλαγή δεν υπάρχει στα όρια ηλικίας για όσους θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010. Στους κερδισμένους είναι όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα τη διετία 2011-2012, καθώς προβλέπονται μειωμένα όρια συνταξιοδότησης. Μάλιστα για να «κλειδώσει» το συνταξιοδοτικό δικαίωμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και πλασματικοί χρόνοι.

Με τη θεμελίωση του σχετικού δικαιώματος μέχρι το τέλος του 2010 ο ασφαλισμένος που επιλέγει τη μειωμένη σύνταξη θα έχει «πέναλτι» 4,5% . Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα όμως μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 η μείωση είναι 6% για κάθε έτος.

• Γυναίκες. Η θεμελίωση δικαιώματος επέρχεται με τη συμπλήρωση 25ετίας. Οσες γυναίκες πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010 δεν έχουν καμία αλλαγή στα όρια ηλικίας, ενώ μεταβατικές διατάξεις ισχύουν τη διετία 2011-2012 (με σταδιακή αύξηση).

Με τη θεμελίωση του σχετικού δικαιώματος και οι γυναίκες μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη. Η μείωση για όσες ασφαλισμένες θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010 είναι 4,5% για κάθε έτος πριν τα 60. Για όσες γυναίκες θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 η μείωση είναι 6% για κάθε έτος πριν από τη συμπλήρωση του έτους χορήγησης πλήρους σύνταξης.

Ανδρες εκπαιδευτικοί
Κατηγορία	Απαιτούμενα για θεμελίωση συντάξιμα έτη	Ετος συμπλήρωσης	Συντάξιμα έτη για συνταξιοδότηση	Οριο ηλικίας
Ανδρες (πρόσληψη μετά την 1/1/83)	15	2013	15	67
	25	Εως το 2010	25	65
	25	2011	25	61
	25	2012	25	63
	25	2013	25	67
	25	Εως το 2010	30	60*
	25	Οποτεδήποτε	37	XOH**
	25	Εως το 2010	35	58
	25	2011	36	58
	25	2012	37	59
	25	2013	40	62
* Νόμος 3075/2002 καταργήθηκε. Ισχύει για όσους θεμελίωσαν μέχρι 31-12-2010.
** Η δυνατότητα συνταξιοδότησης με 37 έτη χωρίς όριο ηλικίας καταργήθηκε από την 1-1-2011 για όσους δεν είχαν θεμελιώσει δικαίωμα.
Ανδρες εκπαιδευτικοί - μειωμένη
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΣΥΝΤΑΞΙΜΑ ΕΤΗ	ΕΤΟΣ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ		ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ
25	2010		60
25	2011		56
25	2012		58
25	2013		62
* Από την 1/1/2011 η μείωση για κάθε έτος ανέρχεται στο 6%.
Γυναίκες εκπαιδευτικοί
Κατηγορία	Απαιτούμενα για θεμελίωση συντάξιμα έτη	Ετος συμπλήρωσης	Συντάξιμα έτη για συνταξιοδότηση	Οριο ηλικίας
Γυναίκες (πρόσληψη μετά την 1/1/83)	15	2013	15	67
	25	Εως το 2010	25	60
	25	2011	25	61
	25	2012	25	63
	25	2013	25	67
	25	2010	30	60*
	25	2010	35	58
	25	2011	36	58
	25	2012	37	59
	25	2013	40	62
* Νόμος 3075/2002 καταργήθηκε. Ισχύει για όσους θεμελίωσαν μέχρι 31-12-2010.
** Η δυνατότητα συνταξιοδότησης με 37 έτη χωρίς όριο ηλικίας καταργήθηκε από την 1-1-2011 για όσους δεν είχαν θεμελιώσει δικαίωμα.
Γυναίκες εκπαιδευτικοί - μειωμένη
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΣΥΝΤΑΞΙΜΑ ΕΤΗ	ΕΤΟΣ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ		ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ
25	μέχρι 31/12/2010		55
25	2011		56
25	2012		58
25	2013		62
* Από την 1/1/2011 η μείωση για κάθε έτος ανέρχεται στο 6%.

ΠΑΛΑΙΟΙ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ
Ανδρες (πρόσληψη μέχρι 31/12/82)
Απαιτούμενα έτη	Ετος Συμπλήρωσης	Συντάξιμα έτη	Οριο Ηλικίας
15	Οποτεδήποτε	15	65
25	Μέχρι 31/12/97	25	55
25	Μέχρι 31/12/97	32	ΧΟΗ
25	1998	25	60,5
25	1998	32,5	ΧΟΗ
25	1999	25	61
25	1999	33	ΧΟΗ
25	2000	25	61,5
25	2000	33,5	ΧΟΗ
25	2001	25	62
25	2001	34	ΧΟΗ
25	2002	25	62,5
25	2002	34,5	ΧΟΗ
25	2003	25	63
25	2003	35	ΧΟΗ
25	2004	25	63,5
25	2004	35	ΧΟΗ
25	2005	25	64
25	2005	35	ΧΟΗ
25	2006	25	64,5
25	2006	35	ΧΟΗ
25	Μετά την 1/1/2007	25	65
25	Μετά την 1/1/2007	35	ΧΟΗ
25	Οποτεδήποτε	30	55*
Γυναίκες παντρεμένες χωρίς παιδιά ή με ενήλικα ή με άγαμα παιδιά και διαζευγμένες ή χήρες
Απαιτούμενα έτη	Ετος Συμπλήρωσης	Συντάξιμα έτη	Οριο Ηλικίας
17,5	1997	17,5	53
17,5	1997	24,5	ΧΟΗ
17,5	1998	17,5	58,5
17,5	1998	24,5	ΧΟΗ
17,5	1999	17,5	59
17,5	1999	24,5	ΧΟΗ
17,5	2000	17,5	59,5
17,5	2000	24,5	ΧΟΗ
17,5	2001	17,5	60
17,5	2001	24,5	ΧΟΗ
25	Οποτεδήποτε	30	55*
Μητέρες Ανηλίκων
Απαιτούμενα έτη	Ετος Συμπλήρωσης	Συντάξιμα έτη	Οριο Ηλικίας
15	Οποτεδήποτε	15	60
15,5	1993	15,5	42,5
15,5	1993	22,5	ΧΟΗ
16	1994	16	43
16	1994	23	ΧΟΗ
16,5	1995	16,5	43,5
16,5	1995	23,5	ΧΟΗ
17	1996	17	44
17	1996	24	ΧΟΗ
17,5	1997	17,5	44,5
17,5	1997	24,5	ΧΟΗ
17,5	Από 1/1/1998	17,5	50
17,5	Από 1/1/1998		ΧΟΗ
Γυναίκες άγαμες χωρίς παιδιά (πρόσληψη μέχρι 31/12/82)
Απαιτούμενα έτη	Ετος Συμπλήρωσης	Συντάξιμα έτη	Οριο Ηλικίας
15	Οποτεδήποτε	15	60
25	2000	25	59,5
25	2000	33,5	ΧΟΗ
25	2001	25	60
25	2001	34	ΧΟΗ
25	2002	25	60
25	2002	34,5	ΧΟΗ
25	Μετά την 1/1/2003	35	Χ.Ο.Η
25	Οποτεδήποτε	30	55*

http://www.ethnos.gr/