ΕΚΘΕΣΗ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ: ΑΣΥΜΦΟΡΗ Η ΕΞΟΔΟΣ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ!
Και κούρεμα χρέους και νέο δάνειο
Σε κρίσιμο σημείο βρίσκεται η ελληνική οικονομία, σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή.
Γιατί παρά τις σημαντικές προόδους που έχει κάνει με τη μείωση των ελλειμμάτων και της αβεβαιότητας, τη δημοσιονομική σταθεροποίηση, τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος και την εδραίωση της χώρας στην Ευρωζώνη, οι μεταρρυθμίσεις προχωρούν αργά, επιλεκτικά, με ανακολουθίες κι αμφιταλαντεύσεις και χωρίς σαφή κριτήρια στην κατανομή των βαρών, με συνέπεια την αύξηση της φτώχειας, της ανεργίας και των ανισοτήτων και την εξασθένηση των μακροχρόνιων προοπτικών ανάκαμψης. Προβλήματα που μπορούν να εξελιχθούν σε κινδύνους αποσταθεροποίησης τελικά της οικονομίας, μιας και δεν υπάρχει ιστορικά οικονομική χωρίς πολιτική σταθερότητα.
Με τη λογική αυτή η έκθεση υιοθετεί τις ανησυχίες της Τραπέζης της Ελλάδος για μία πιθανή πολιτική πόλωση κι εξασθένηση της κοινωνικής συνοχής, την ώρα που χρειάζονται ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές συναινέσεις στο εσωτερικό.
Θεωρεί, δε, πως πολλά θα κριθούν από την ικανότητα τόσο της κυβέρνησης να προτείνει αλλαγές στην τρέχουσα πολιτική -χωρίς ν' αλλάζει η γενική της κατεύθυνση-, που να ικανοποιούν την αξιωματική αντιπολίτευση, όσο και της τελευταίας να αποδεχθεί συγκλίσεις εντός Ευρωζώνης.
Η έκθεση θεωρεί πως η επιδιωκόμενη άμεση έξοδος στις αγορές για νέα δάνεια έχει μεν κάποια λογική, πλην όμως θα επιβαρύνει τη δημοσιονομική προσαρμογή τα επόμενα χρόνια επειδή τα επιτόκια και οι περίοδοι ωρίμανσης θα είναι πολύ υψηλότερα και μεγαλύτερες αντίστοιχα από εκείνα που θα μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ).
Η εσωτερική υποτίμηση
Αναφέρει ως παράδειγμα αποτυχημένης μεταρρύθμισης το στόχο της εσωτερικής υποτίμησης, που επιδιώχθηκε σχεδόν αποκλειστικά μέσω των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας, ενώ αγνοήθηκε η ταυτόχρονη μεταρρύθμιση στην αγορά αγαθών.
Ετσι οι τιμές δεν έπεσαν επαρκώς, ένα μικρό μέρος της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας διαβρώθηκε από την ανατίμηση του ευρώ και το βιοτικό επίπεδο των καταναλωτών μειώθηκε δραματικά.
Ακόμη εκτιμά πως η διαπραγμάτευση της κυβέρνησης με την τρόικα για την εκπλήρωση των προϋποθέσεων που απαιτούνται για την εκταμίευση των δόσεων δεν πήγε καλά, αφού κρατά ήδη έξι μήνες, ενώ η ελληνική κυβέρνηση ήλπιζε να ολοκληρώσει τη διαπραγμάτευση ώς το τέλος του 2013. Υπογραμμίζει επίσης πως δεν είναι λίγοι όσοι εκτιμούν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2013 δεν είναι διατηρήσιμο.
Θεωρεί ως βάση κριτικής στην τρόικα και στο μοντέλο προσαρμογής την πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Ε.Κ.) που αναδεικνύει σημαντικά προβλήματα σε σχέση με την κατάσταση στην αφετηρία (το 2010), τον τρόπο λειτουργίας της τρόικας και τις επιλογές της μέχρι σήμερα, ενώ προβάλλει ως πιο ανησυχητική την προειδοποίηση του Ε.Κ. ότι, παρά τα όσα συνέβησαν, «δεν υπάρχει εγγύηση ότι θα αποφευχθεί μακροχρόνια η αναγκαστική έξοδος από τη Ζώνη του ευρώ κρατών-μελών της Ευρωζώνης». Τονίζει, δε, πως η μάχη για παραμονή στη Ζώνη του ευρώ θα εξαρτηθεί από: τις μεταρρυθμίσεις, την πολιτική σταθερότητα και την γενικότερη επανεξέταση της «συνταγής» στην Ε.Ε.
Η έκθεση του Ε.Κ.
1.Αναγνωρίζει ότι σε όλες τις χώρες, που εφαρμόζεται το πρόγραμμα, το δημόσιο χρέος έχει αυξηθεί και οι υποθέσεις της τρόικας για την ανάπτυξη ήταν υπερβολικά αισιόδοξες.
2Αναγνωρίζει λάθη, δυσλειτουργίες και σοβαρές αστοχίες, όπως η βαθιά ύφεση, η μεγάλη άνοδος της ανεργίας και η αύξηση του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ.
3Αναγνωρίζει ότι από το 2008 η κατανομή του εισοδήματος έχει χειροτερεύσει και η φτώχεια έχει αυξηθεί σε όλες τις χώρες της προσαρμογής.
4Προτείνει αλλαγή των δημοσιονομικών στόχων και λιγότερη λιτότητα για τις χώρες σε Μνημόνιο, επειδή η ύφεση αποδείχθηκε πολύ μεγαλύτερη απ' όσο αρχικά είχε εκτιμηθεί.
Λυπάται που τα προγράμματα για την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία περιλαμβάνουν έναν αριθμό σημαντικών περικοπών και αναθεωρήσεων των συστημάτων υγείας και δεν δεσμεύονται από το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Η εμπειρική έρευνα πρόσθεσε ότι τα μοντέλα είχαν υποτιμήσει τις επιπτώσεις της δημοσιονομικής προσαρμογής στο ΑΕΠ και την ανεργία. Ομως, σημαντικότερη ήταν η διαπίστωση ότι η γενικευμένη πολιτική λιτότητας, όπως εφαρμόστηκε, προκαλεί ζητήματα αποδοχής από την κοινωνία, αναθερμαίνει το λαϊκισμό παντού και απειλεί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Σαν αποτέλεσμα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θεωρεί πως η τρόικα «πρέπει να εξετάσει την αναθεώρηση των πολιτικών που εμπεριείχε το Μνημόνιο»!
Μονόδρομος η ανάπτυξη
Η έκθεση επισημαίνει πως το ζητούμενο εφεξής είναι η ανάπτυξη της οικονομίας που θα εμποδίζεται όσο αυτή εξακολουθεί να είναι παγιδευμένη σε ένα ξεπερασμένο παραγωγικό πρότυπο, όσο δεν έχουν εξασφαλιστεί ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές συναινέσεις για τη μελλοντική πορεία και τις στρατηγικές επιλογές της και όσο δεν υπάρχει επαρκής ρευστότητα. Οι εγχώριες και διεθνείς επενδύσεις προϋποθέτουν την ικανοποίηση όλων αυτών των συνθηκών, ενώ οι εξαγωγές από μόνες τους δεν έχουν το κρίσιμο μέγεθος ώστε να βοηθήσουν με την αύξησή τους την αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Από πλευράς εγχώριας ζήτησης, ο σημαντικός παράγων είναι η αγοραστική δύναμη των πολιτών, γεγονός που απαιτεί τερματισμό της λήψης νέων μέτρων λιτότητας.
Τέλος, ξεκαθαρίζει πως η Ελλάδα, από μόνη της, δεν δύναται να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, δηλαδή να πληρώσει τόκους και ληξιπρόθεσμα δάνεια ώς το 2020-2022 χωρίς μια διεθνή-ευρωπαϊκή ρύθμιση αντιμετώπισης του χρέους. Η εξυπηρέτησή του, ώστε να γίνει βιώσιμο μόνο με τις δικές μας δυνάμεις, προϋποθέτει ένα συνδυασμό υψηλών ρυθμών μεγέθυνσης και εξ ίσου μεγάλων πρωτογενών πλεονασμάτων για πολλά χρόνια, που είναι πολύ δύσκολη. Η πιστοποίηση, ωστόσο, του όποιου πρωτογενούς πλεονάσματος τον Απρίλιο, θα ανοίξει το δρόμο για τη μείωση του τεράστιου χρέους (π.χ. αμοιβαιοποίηση μέρους του, μείωση επιτοκίων κ.λπ.).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου