Σταματάμε να ερωτευόμαστε όταν η ζωή μας εξασφαλίζει κάρτα απεριορίστων διαδρομών μεταξύ τρέλας και λογικής
BadArts
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Εάν περνάμε πιο καλά όταν είμαστε σε παρέα και τρώμε και πίνουμε και γλεντάμε παρά μόνοι μας σε μια σπηλιά στο βουνό, τότε μας επιτρέπεται να παρατηρήσουμε ότι η ελευθερία είναι εξάρτηση. Η επισήμανση αυτή μας επιτρέπει να παρατηρήσουμε επίσης ότι δεν υπάρχει ελευθερία, όπως την εννοούμε, ως απουσία δεσμεύσεων και περιορισμών, για την κρυστάλλωση της οποίας την ευθύνη φέρνει ο αγγλικός κτητικός ατομικισμός (του Χομπς εννοώ, με τη θεωρία του για την ελευθερία των κινήσεων του ατόμου)· η ελευθερία είναι μια έννοια που περιγράφει μια μετάβαση από μια εξάρτηση στην άλλη – ακόμα κι αν το δούμε το θέμα ετυμολογικά: η ελευθερία, που σημαίνει ερχομός (ελεύσομαι, Ελευσίνα, Ειλήθυια, η θεά του τοκετού) είναι η γέννα, η γέννηση, η οποία ασφαλώς είναι μετάβαση από μια εξάρτηση στην άλλη, από την ενδομήτρια ζωή στη ζωή στην κοινωνία.
Ο έρωτας είναι εξάρτηση, σε εξωφρενικό βαθμό μάλιστα. Εννοώ ότι δεν μπορούμε να συγχωρέσουμε στον άλλον ότι αυτός ευθύνεται για την μεγάλη ευτυχία που βιώνουμε, χωρίς τον οποίο θα είμαστε πολύ δυστυχισμένοι. Άρα ο έρωτας είναι ελευθερία, σε εξωφρενικό βαθμό μάλιστα. Ο έρωτας είναι η ελάχιστη εξάρτηση, άρα η ελάχιστη ελευθερία. Η πολλή εξάρτηση, δηλαδή η πολλή ελευθερία, μας κουράζει, μας εξουθενώνει κι ο έρωτας μας ενθουσιάζει ακριβώς γι αυτό: περιορίζει στο ελάχιστο την εξάρτηση, άρα και την ελευθερία. Ό,τι όμως χάνουμε σε έκταση και σε ποσότητα, το έχουμε σε ένταση και σε ποιότητα.
Τα παιδιά δεν ερωτεὐονται διότι δεν είναι άνθρωποι, είναι προάνθρωποι που προσπαθούμε να τα κάνουμε ανθρώπους, να εξαρτηθούν για να γίνουν ελεύθερα, να μάθουν δηλαδή να βάζουν όρια στην ελευθερία τους και την επιθυμία τους. Οι ερωτευμένοι είναι ένας συνδυασμός παιδικότητας και κοινωνικότητας. Είναι προφανής αταβισμός, επιστροφή στην κατάσταση της ανθρωπογένεσης. Οι ερωτευμένοι γίνονται προάνθρωποι και κάνουν ένα ταξίδι για να γίνουν άνθρωποι. Μόλις γίνουν, ο έρωτας εξαφανίζεται – ή θα χωρίσουν ή θα κάνουν παιδιά. Η τρίτη κατάσταση, η παράταση, είναι πολύ νοσηρή και αποτρόπαια.
Το να είσαι όμως προάνθρωπος, πέρα από το ότι είναι άκρως γοητευτικό, ενέχει πολλούς, πάρα πολλούς κινδύνους. Αυτό το γνωρίζει ήδη ο γύφτος που πουλάει καρπούζια: όλα τα σφάζει, όλα τα μαχαιρώνει. Και νάαα το κόκκινο! Το τι εγκλήματα έχουν γίνει, θα το γνωρίζετε, μεταξύ ερωτευμένων δε λέγεται -ένας ιάπωνας φοιτητής στο Παρίσι έκανε κομμάτια την καλή του, την έβαλε στην κατάψυξη και την έτρωγε σιγά σιγά. Μπούτι σήμερα, πλάτη αύριο. Ο έρωτας είναι συμβολικός κανιβαλισμός: δαγκώνουμε σάρκα, πιπιλάμε, ρουφάμε αίμα δηλαδή, γεμίζουμε το στόμα μας με κρέας (ό,το προεξέχει και χωράει στο στὀμα), γλείφουμε σάρκα – το βλέμμα μας και τα δόντια μας κατευθύνονται προς τα εκεί όπου υπάρχει μεγάλη συσσώρευση λίπους και σάρκας και αίματος (λαιμός, κοιλιά, κώλος – οι ερωτογόνες ζώνες!).
Ο έρωτας είναι ο απόλυτος εγωισμός – εγώ κι εσύ μόνοι πάνω στη Γη!· αλλά και η τρέλα είναι απόλυτος εγωισμός – είμαι ο Ναπολέων, είμαι ο Χριστός. Εἰμαι τρελά ερωτευμένος, λέμε! Να ζήσουμε έναν έρωτα όλο τρέλα, λέμε. Είμαι τρελός, αλλά ωραίος τρελός, τραγουδάει ο λαϊκός βάρδος. Ο Έρασμος μας έχει ήδη προειδοποιήσει ότι χωρίς την τρέλα η ζωή είναι ανυπόφορη. Πότε είναι ωραία η τρέλα; Όταν μπορεί κάποιος να ξεκολλήσει από την μεγανομανία της. Η τρέλα, όπως και ο έρωτας, ως ελάχιστη εξάρτηση, ως ελάχιστη ελευθερία, δεν μπορεί να είναι μόνιμες καταστάσεις. Εάν γίνει μόνιμη, ο φόνος και η αλληλοβορά είναι αναπόφευκτες. Η εγκατάλειψη της ηδονής είναι οδυνηρή, αλλά αναγκαία. Ο Κίρκεγκααρτ έγραψε ότι ό,τι και να κάνουμε θα το μετανιώσουμε. Το ζήτημα είναι για ποιο πράγμα θα μετανιώσουμε.
Εάν ο έρωτας είναι ελάχιστη εξάρτηση, ελάχιστη ελευθερία, τότε θα πρέπει να αναζητήσουμε το κλειδί της ερμηνείας του στην ποιότητα της ελευθερίας, της εξάρτησης. Εάν είναι αναγκαία φυγή, είναι φυγή, είναι απόδραση από πολλές εξαρτήσεις που είναι και πολύ κουραστικές. Δεν θα σχολιάσω το γεγονός γιατί κάνουμε πολλές εξαρτήσεις και γιατί είναι πολύ κουραστικές – ας δώσει ο καθένας και η καθεμιά τη δική του, δική της εξήγηση. Εάν οι εξαρτήσεις δεν είναι πολλές και δεν είναι κουραστικές, δηλαδή δεν αναιρούν τον σκοπό της ελευθερίας που δεν είναι άλλος από την ανάπτυξη των ικανοτήτων του εγκεφάλου και της ψυχής και του σώματος μέσω της ενεργητικής καθημερινής αλληλεπίδρασης, τότε η τάση της φυγής περιορίζεται και αναφύεται ο πόθος σε βάρος του έρωτα.
Ο πόθος είναι η κάρτα απεριορίστων διαδρομών που μας εξασφαλίζει η ζωή μεταξύ έρωτα και λογικής ( κοινωνίας, ελευθερίας, εξάργησης). Η σύγκρουση μεταξύ πόθου και έρωτα θα είναι μία από τις κοσμογονικές συγκρούσεις του μέλλοντος, πολύ σημαντική στιγμή της εν εξελίξει ψυχοπνευματικής και πολιτισμικής επανάστασης. Εάν ο έρωτας είναι (και) σύμπτωμα της μονογαμίας, ο πόθος είναι έκφραση της πολυγαμίας: θα μπορούσε να ζούμε με πολλούς ερωτικούς συντρόφους; Εάν είμαι και ζω με πέντε γυναίκες (και, εννοείται, η κάθε γυναίκα με όσους θέλει), θα ερωτευόμουν ποτέ; Εάν ο πόθος είναι ο σκοπός του ταξιδιού μεταξύ λογικής και τρέλας, μας επιτρέπεται να ελπίζουμε ακόμα και στην εξάλειψη των απεριορίστων διαδρομών μεταξύ τρέλας και λογικής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου