Δεν υπάρχει «αμοιβαία επωφελής συμφωνία»
του Κοσμά Αντ. Θέμελη
Ας θυμηθούμε το αρχικό στρατηγικό κυβερνητικό σχέδιο, όπως εμφανίσθηκε από τον Υπουργό Οικονομικών άμεσα μετά τις εκλογές και παρουσιάσθηκε στους δανειστές, χωρίς να εμβαθύνουμε ιδιαίτερα:
1./ Εγκατάλειψη όλου του προγράμματος διάσωσης της Ελλάδας και των αρχών των Μνημονίων. Στην διακοπή του προγράμματος περιλαμβανόταν και η διακοπή της χρηματοδότησης της Ελλάδας από αυτό. Οι λόγοι ήταν προφανείς: Ήταν πρόγραμμα ταχύτατου αποπληθωρισμού και «ξεφουσκώματος» της Οικονομίας, που δημιούργησε αποτελέσματα παρόμοια με αυτά μιας παρατεταμένης εχθρικής κατοχής. Πέραν των γνωστών οικονομικών αποτελεσμάτων, ήδη έχουν δρομολογηθεί μακροχρόνιες κοινωνικές-εθνικές ζημιές δυσχερέστατα ανατρέψιμες:
2./ Κούρεμα του χρέους, που όταν άμεσα διαπιστώθηκε ότι δεν υπήρχε διάθεση ούτε για φιλική συζήτηση με τους αντισυμβαλλόμενους, μετατράπηκε σε αίτημα για αναδιάρθρωση του χρέους-δηλαδή συνδυασμός παράτασης της αποπληρωμής, με μείωση ποσού των δόσεων επιστροφής και παρόμοια.. Κι αυτό εγκαταλείφθηκε, αλλά επανέρχεται. Δεν νομίζω να υπάρχει οικονομολόγος ή πολιτικός που να θεωρεί ένα χρέος 180% ως βιώσιμο, εκτός αν το κριτήριο της βιωσιμότητος μεταφερθεί στο Υπερπέραν και η Ζωή λογίζεται αιώνια (δεν εννοώ την πρόεδρο της Βουλής). Η μη-βιωσιμότητα του χρέους ήδη εξ αρχής είχε δημιουργήσει εντάσεις στο ΔΝΤ, που φαίνεται ότι παρέβη το Καταστατικό του για να συμμετάσχει και ίσως αποτελέσει και τον κυριώτερο λόγο για την απομάκρυνσή του. Να σημειωθεί ότι ένας λόγος που ιδίως η Γερμανία επέμενε εξ αρχής στην συμμετοχή του ΔΝΤ, ίσως να ήταν η αδυναμία της ΕΕ να επιβάλει στην Ελλάδα μέτρα ιδίως σε σχέση με τα εργασιακά και τις συντάξεις, που θα ήταν αντίθετα με την κοινοτική νομοθεσία. Μόλις που χρειάζεται να πώ εδώ πως ό,τι έγινε για την Ελλάδα (Μνημόνια, δανειακές συμβάσεις, Τρόϊκα κλπ) δεν έχουν καμμιά σχέση με προϋπάρχουσες νομοθεσίες, με κοινοτικό δίκαιο κλπ, αποτελούν εκ των ένδον τσάτρα-πάτρα ad hoc σχέδια, γι’αυτό και οι νεοφιλελέ κραυγές για την υποχρέωση της Ελλάδας να τηρήσει τους «ευρωπαϊκούς νόμους» ήταν η αποθέωση της υποκρισίας.
3./ Η διακοπή του προγράμματος βοήθειας, που βύθιζε την Ελλάδα σε μια υφεσιακή κατάσταση που έμοιαζε με νεκροφάνεια, θα συνοδευόταν από μια οικονομική «βοήθεια-γέφυρα», μέχρι την επεξεργασία ενός προγράμματος γρήγορης ανάπτυξηςμαζί με τους εταίρους. Σημειωτέον ότι η αποτυχία του προγράμματος υπογραμμιζόταν από την σταθερή τιμή, αν όχι άνοδο της τιμής των ειδών πρώτης ανάγκης παρά τον υποτιθέμενο έντονο αποπληθωρισμό. Που θα ανέβουν ακόμη περισσότερο, αν κλείσει η νέα συμφωνία.
4./ Οι παραπάνω προγραμματικοί άξονες συνοδεύονταν από ‘άλλα μέτρα πού σκόπευαν στην απάμβλυνση της ανθρωπιστικής κρίσης και από άλλες δηλώσεις περί της πολιτικής που θα ακολουθούσε ο Σύριζα. Αυτά διανθίστηκαν και από ιδέες του υψιπετούς, ακκιζομένου και αενάως συνεντευξιαζόμενου Γ. Βαρουφάκη, όπως η έκδοση «αενάου ομολόγου», ή η σύνδεση της αποπληρωμής του χρέους με ρήτρα ανάπτυξης. Αυτά ουδέποτε μάλλον συγκεκριμενοποιήθηκαν, αφήνοντας την απορία αν ελέχθησαν χάριν «μπούγιου», ή αν η προχειρολογία είναι εγγενής ιδιότητα του ΥπΟικ.
Το σχέδιο των συνεταίρων και πιστωτών ήταν επίσης σαφέστατο και συγκεκριμενοποιήθηκε άμεσα, αφού επισκέφθηκαν την Αθήνα Ντάϊσελμπλουμ και Σούλτς, κυρίως για να βεβαιωθούν ότι η έξοδος από την ευρωζώνη δεν ήταν στα «χαρτιά» που θα χρησιμοποιούσαν οι καινούργιοι-βεβαιώθηκαν και απήλθαν-. Το σχέδιο των φίλων μας λοιπόν ήταν να μην αλλάξει απολύτως τίποτε. Δηλαδή συνέχιση του τρέχοντος προγράμματος και αξιολόγηση της προόδου για την πληρωμή της δόσης σε…δόσεις. Η παλιά πουτάνα και νοικοκυρούλα Σόϋμπλε έκανε και χιούμορ, δηλώνοντας «δεν κατάλαβα ακριβώς, νομίζω θέλουν να μην λέγεται πια τρόϊκα, που νόμισα ότι είναι ελληνική λέξη, αλλά «θεσμοί», καμμιά αντίρρηση», ενώ σε άλλη δήλωση «λυπόταν τους Έλληνες για την κυβέρνηση που ψήφισαν». Πάντως στην αρχή λίγο με το ανέμελο ύφος και τα ντυσίματα του Βαρουφάκη, τα χαμόγελα Τσίπρα και τα σχέδια της κυβέρνησης δημιούργησαν συμπάθειες έξω και αλματώδη άνοδο του Σύριζα μέσα, σε έναν λαό που επί πέντε χρόνια ήταν στην σφαλιάρα και «έπρεπε να κάνει τα μαθήματά του».
Κι άρχισε η λεγόμενη «διαπραγμάτευση», που στην πραγματικότητα δεν μπορούσε να είναι ποτέ σύνθεση των διαφορετικών στρατηγικών σχεδίων. Διότι τα δύο σχέδια κινούνται σε εντελώς διαφορετικά πλαίσια που δεν συναντώνται πουθενά. Όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις ο αδύνατος, η Ελλάδα, μεταφέρθηκε στο πλαίσιο-σχέδιο των δυνατών, στην συνέχιση δηλαδή του προγράμματος και προσπάθησε να σώσει ό,τι σώζεται παίζοντας στο τερραίν των αντιπάλων, διατηρώτας όση αξιοπρέπεια μπορούσε. Δύσκολο εγχείρημα. Η «συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου» είχε όση «δημιουργική ασάφεια» χρειαζόταν (άλλη μία άτυχη έκφραση Βαρουφάκη) για να μην έχει καμμιάν αξία.
Να σημειωθεί εδώ ότι η επιλογή Σαμαρά/Βενιζέλου για το χρονικό σημείο των εκλογών και το ποντάρισμα στην «αριστερή παρένθεση» δεν φαίνεται να ήταν καθόλου τυχαία: Οι τοκοχρεωλυτικές δόσεις του 2015 ανέρχονται στο ιλιγγιώδες ποσόν των 35 δις και πνίγουν την Κυβέρνηση, μαζί με την θηλειά της ΕΚΤ που ανοιγοκλείνει κατά περίσταση, ενώ οι δόσεις του 2016 είναι μόλις περί τα 7 δις.
Η «διαπραγμάτευση» που άρχισε είχε μέχρι τώρα την εξής μορφή: Συνεχής εσωτερική πίεση της Ελλάδας και στα δύο γκρουπ, Βρυξελλών και Αθήνας, να μπεί η Ελλάδα στον στενό κορσέ που ήταν ήδη έτοιμος και εξωτερική διεθνής συνεχής απαξίωση της Ελλάδας, «οι Ελληνες δεν διαπραγματεύονται, δεν έχουν σχέδιο, δεν δίνουν αριθμούς, λένε γενικότητες, τώρα η μπάλλα είναι στο γήπεδο της Ελλάδας, πρέπει επιτέλους να κινηθεί η Ελλάδα» και παρόμοια. Η αμήχανη στάση της άπειρης Κυβέρνησης, οι λεονταρισμοί και οι αντιφατικές δηλώσεις Υπουργών και στελεχών, τα show της Προέδρου της Βουλής, Πανούση και άλλων, τα Κλάους Μάους και τα Κλάϊν Μάϊν είναι πταίσματα σε σχέση με τις ανοησίες που γράφτηκαν και δηλώθηκαν από τους μεγαλοσχήμονες εκ των πιστωτών και των φιλικών τους δημοσιογράφων.
Η εσωτερική αντιπολίτευση με τα «εμείς τα λέγαμε» και τα «κοροϊδέψατε τον λαό» έχει βυθισθεί στην πολιτική ανυπαρξία και την χλεύη, αφού η αντιπρόταση είναι υποταγή στην συνήθη επί πέντε έτη στάση on all fours (το γράφω στα ξένα, διότι θεωρήθηκε σεξιστικό-ενώ δεν είναι-), ο δε «λαός» έχει καταλάβει και δείχνει να έχει αποδεχθεί το τεράστιο οικονομικό κόστος της στάσης της Κυβέρνησης να είναι απείθαρχη. Δεν μπορώ να μπω εδώ σε λεπτομέρειες, θα πω μόνο ένα, εν γνώσει μου ότι ακούγεται κάπως ιδεαλιστικό. Η απείθαρχη στάση της Κυβέρνησης έχει δημιουργήσει ήδη μια κρυφή δυναμική σε μιαν Οικονομία που ήδη εδώ και χρόνια είναι σε τέλμα και κρατιόταν δήθεν με τα παραμύθια περί φανταστικών πρωτογενών πλεονασμάτων και κομπασμών περί success story. ΑΝ σπάσουν τα δεσμά με κάποιον τρόπο, πιστεύω ότι ο δυναμισμός θα εκδηλωθεί ταχύτατα. Πάντως η μόνη πραγματική αντιπολίτευση αυτή την στιγμή είναι η εσωτερική εντός Σύριζα.
Και τι γίνεται τώρα; Φοβάμαι ότι υπάρχει ένας σοβαρός κίνδυνος. Η Κυβέρνηση είναι ΑΔΥΝΑΤΟΝ να υποχωρήσει σε ορισμένα ζητήματα, όπως πχ μείωση συντάξεων άμεσα ή δια της εφαρμογής του μηδενικού ελλείμματος, (εμπλοκή στο ζήτημα δημιούργησε και η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ), εργασιακά, μερικά σημεία του ΦΠΑ κ.λπ. Ο κίνδυνος είναι από το «διηνεκές ομόλογο» του Βαρουφάκη, να φτάσουμε στην διαπραγμάτευση στο διηνεκές, όπου θα δίνεται κάποια δόση της δόσης και θα παρατείνεται το πρόγραμμα μέχρι Σεπτέμβριο ή Μάρτιο για να αρχίσει πάλι «αξιολόγηση» και διαπραγμάτευση. Αυτή η αβεβαιότητα θα είναι θανατηφόρα. Ο Σύριζα και η Κυβέρνηση φαίνεται να είδαν τον κίνδυνο και γι’αυτό επανέφεραν το ζήτημα ανδιάρθρωσης/κουρέματος του χρέους πάλι, στο οποίο βοήθησε και η αιφνίδια αποχώρηση του ΔΝΤ. Που οι Ευρωπαίοι παρακαλούν να επιστρέψει, διότι μόνο η παραμονή του εγγυάται την πίεση στην Ελλάδα και την νομιμοποίηση πολιτικών που δεν έχουν σχέση με τις Συνθήκες και την εν γένει ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Τα πράγματα κρέμονται πλέον από μια λεπτή κλωστή. Ισως είναι καιρός να δείξει και η Κυβέρνηση ότι δυσφορεί από την διαπραγματευτική τακτική των συνεταίρων και ότι δεν βλέπει πρόοδο, αντί να διαβεβαιώνει συνέχεια ότι είμαστε λίγο πριν την συμφωνία και ότι αισιοδοξεί….Ίσως τότε αρχίσουν να τρέχουν οι «απέναντι», που έχουν συνηθίσει στην συνεχή, έστω και «απείθαρχη» υποχωρητικότητα. Διότι απέναντι δεν είναι μόνο ο Σόϋμπλε και η γηραλέα τρελλοπαρέα του, αλλά και μερικοί ισχυροί και νουνεχείς και, φυσικά, οι Αμερικάνοι. Που ξέρουν ότι και μόνη η αποχώρηση της Ελλάδας από την ευρωζώνη θα ισούται με αρκετές Lehman Brothers, ενώ κανένα firewall, EFSF, EMS, άλλο «εργαλείο» ή «συμφωνία κυρίων», δεν είναι βέβαιο ότι θα αποτρέψει επίθεση κατά Ισπανίας και-κυρίως-Ιταλίας…. Που θα στείλει γρήγορα το ευρώ στον τάφο και θ’ανοίξει την πόρτα του χρηματοπιστωτικού φρενοκομείου. Αλλά θα τολμήσει η Κυβέρνηση και ο Τσίπρας προσωπικά να κάνουν αυτή την αδιόρατη αλλά πολύ επικίνδυνη αλλαγή στάσης που θα βάλει πιθανώτατα φωτιά και στα μπατζάκια των άλλων, επιτέλους;
Μάλιστα. Και γιατί ο τίτλος είναι ότι δεν υπάρχει αμοιβαία επωφελής συμφωνία; Διότι με την συμφωνία, όπως προαλείφεται, η Ελλάδα θα εξακολουθεί να ψυχορραγεί εντός ευρωζώνης για πολύ καιρό ακόμη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου