Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2015

Τουρκία: Πένθος και θυμός

Τουρκία: Πένθος και θυμός

Του Δημητρίου Αναγνωστάκη*
Την επαύριο της τρομοκρατικής επίθεσης στην Άγκυρα που στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 100 άτομα δύο εικόνες είναι κυρίαρχες στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης της αντιπολίτευσης και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Από τη μια, θλίψη και πένθος για τους νεκρούς διαδηλωτές. Από την άλλη, οργή και θυμός κατά της κυβέρνησης που θεωρείται συνυπεύθυνη για τη βομβιστική επίθεση.

Την επομένη της επίθεσης διαδηλώσεις ξέσπασαν σε όλη την Τουρκία με κεντρικό σύνθημα «kati devlet» (κράτος δολοφόνος). Το αριστερό φιλοκουρδικό κόμμα HDP αλλά και οι κεμαλιστές του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) κατηγορούν πλέον ανοιχτά την κυβέρνηση Νταβούτογλου ότι με την αδιαφορία που έχει μέχρι τώρα δείξει απέναντι στον κίνδυνο του Ισλαμικού Κράτους συνέβαλε στην τραγωδία της 10ης Οκτωβρίου.

Συγκεκριμένα, ο ένας από τους δύο δράστες της τρομοκρατικής επίθεσης ήταν αδερφός του βομβιστή αυτοκτονίας που σκότωσε 33 ακτιβιστές στο Σουρούτς τον περασμένο Ιούλιο. Οι δύο αδερφοί από το Αντίγιαμαν διατηρούσαν καφενείο που λειτουργούσε ως κέντρο προσηλυτισμού για το Ισλαμικό Κράτος και είχαν επίσης στενές σχέσεις με τον δράστη της βομβιστικής επίθεσης στην προεκλογική συγκέντρωση του HDP στο Ντιγιάρμπακιρ τον Ιούνιο.

Και οι δύο βομβιστές της Άγκυρας ήταν γνωστοί στις αρχές αφού τα ονόματά τους ήταν σε μια κρατική λίστα 21 ατόμων, υπόπτων για πιθανή εκτέλεση επιθέσεων αυτοκτονίας. Μάλιστα, όπως ανέφερε η αντιπολιτευόμενη εφημερίδα "Χουριέτ", ο πατέρας ενός από τους δύο, ανήσυχος για τα δύο ταξίδια του γιου του στην Συρία, είχε ενημερώσει την αστυνομία για πιθανές σχέσεις του γιου του με συνδέσμους του Ισλαμικού Κράτους στην Τουρκία και τη Συρία χωρίς όμως οι αρχές να αναλάβουν οποιαδήποτε δράση.

Στις κατηγορίες της αντιπολίτευσης η κυβέρνηση αντιτείνει ότι δεν είχε επαρκή στοιχεία για τη σύλληψη των υπόπτων, ενώ παραδέχεται πλέον ότι ο πιο πιθανός δράστης της επίθεσης είναι το Ισλαμικό Κράτος. Την ίδια στιγμή όμως κυβερνητικοί αξιωματούχοι, προσπαθώντας να συσπειρώσουν τους ψηφοφόρους του κυβερνώντος κόμματος, αφήνουν υπόνοιες ότι πίσω από την επίθεση μπορεί να κρύβονται το παράνομο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) που ανακοίνωσε προσωρινή εκεχειρία μέχρι τις εκλογές ή η παράνομη ακροαριστερή οργάνωση Επαναστατικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Κόμμα - Μέτωπο (DHKP-C).

Λίγες ώρες μετά την επίθεση οι κρατικές αρχές μπλόκαραν τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης και το κρατικό ραδιοτηλεοπτικό συμβούλιο έχει πλέον απαγορεύσει την μετάδοση οποιασδήποτε νέας είδησης ή σχολίου μέχρι να ολοκληρωθεί η μυστική έρευνα που διεξάγουν οι τουρκικές αρχές. Επιπρόσθετα η κυβέρνηση Νταβούτογλου αρνείται οποιαδήποτε ανεξάρτητη έρευνα για την τρομοκρατική επίθεση. Ίδια στάση είχε κρατήσει η κυβέρνηση και ύστερα από το μακελειό στο Σουρούτς όταν σε συνεργασία με το εθνικιστικό κόμμα MHP απέτρεψε στο κοινοβούλιο τη συγκρότηση επιτροπής για τη διερεύνηση της επίθεσης.

Τα παραπάνω οδήγησαν τον ηγέτη του HDP Σελαχατίν Ντεμιρτάς να καταγγείλει ανοιχτά ότι η επίθεση στην Άγκυρα ήταν ουσιαστικά μια επίθεση του τουρκικού κράτους εναντίον του τουρκικού λαού καθώς και μέρος της συνολικής στρατηγικής της κυβέρνησης για την εκλογική αποδυνάμωση του HDP. Σύμφωνα με αυτή την αφήγηση, πολλοί αξιωματούχοι της κυβέρνησης ελπίζουν ότι με το να σύρουν τους Κούρδους στα άκρα θα μπορέσουν να κερδίσουν πίσω τις ψήφους μετριοπαθών και συντηρητικών Κούρδων που στις εκλογές του Ιουνίου έφυγαν από το AKP ψηφίζοντας το HDP.

Σημαντικές παραμένουν και οι διεθνείς προεκτάσεις του πολιτικού ζητήματος στην Τουρκία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στη σύνοδο του την Πέμπτη για το προσφυγικό ζήτημα, απέφυγε να ασκήσει κριτική στην κυβέρνηση Νταβούτογλου επιθυμώντας αντίθετα την ενίσχυση της συνεργασίας με την Τουρκία σε θέματα μετανάστευσης και ασύλου. Σχετικά με τη Συρία, η τουρκική κυβέρνηση είναι ιδιαίτερα ενοχλημένη τις τελευταίες μέρες από τις φήμες ότι οπλισμός των ΗΠΑ έφτασε στα χέρια των Κούρδων που μάχονται το Ισλαμικό Κράτος.

Ανοιχτό παραμένει το ερώτημα κατά πόσον η χειρότερη τρομοκρατική επίθεση στην ιστορία της Τουρκίας θα επηρεάσει τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι προτιμήσεις των ψηφοφόρων δεν έχουν αλλάξει σημαντικά σε σχέση με τις εκλογές του Ιουνίου και άρα το πιο πιθανό είναι το κυβερνών κόμμα AKP να μην έχει και πάλι αυτοδυναμία. Από τη στάση του Ερντογάν απέναντι σε αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί το αν η Τουρκία θα συνεχίσει να οδεύει προς το χάος ή αν θα κλείσει, έστω προσωρινά, ο κύκλος βία, που άνοιξε μετά τον Ιούνιο.

* Ο Δημήτριος Αναγνωστάκης διδάσκει Διεθνείς Σχέσεις στο πανεπιστήμιο Ορχάν Γκαζή της Προύσας


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου