Τα σενάρια της μεταμνημονιακής εποχής

Η συζήτηση έχει περάσει στο «μετά»

Τα σενάρια της μεταμνημονιακής εποχής

Αγουρίδης Γιάννης

Μαργαρίτης Σχοινάς, εκπρόσωπος της Κομισιόν:

 «Στις 21 Αυγούστου του 2018, η Ελλάδα 

εξέρχεται της επταετούς μνημονιακής εποχής»

Αν κάποιος ανατρέξει με μια απλή αναζήτηση στο Διαδίκτυο σε δημοσιεύματα της 5ης Νοεμβρίου του 2016 ή του 2015 θα διαπιστώσει ότι ο Τύπος (φιλικός και μη προς την κυβέρνηση) διακατεχόταν από αγωνία για το τι θα γίνει με την πρώτη ή τη δεύτερη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος. Η μετρολογία (δικαίως και αδίκως) έδινε και έπαιρνε, ενώ οι καθυστερήσεις, όπου κι αν οφείλονταν σε κάθε φάση, ενίσχυαν την αβεβαιότητα για την ελληνική οικονομία, δίνοντας έδαφος σε όσους ήθελαν να τορπιλίσουν τις προσπάθειες και να εξυφαίνουν σενάρια τρόμου για το μέλλον της χώρας.

Αλλαγή εικόνας

Είναι πέρα από προφανές ότι σε αυτή τη φάση οι συζητήσεις εντός της δημόσιας σφαίρας αφορούν επί το πλείστον την επόμενη μέρα της τρίτης αξιολόγησης (και λιγότερο αυτή καθεαυτή την τρίτη αξιολόγηση) και επιπλέον γίνεται πάρα πολλή κουβέντα για την επόμενη ημέρα του τέλους των Μνημονίων. Και αυτό δεν το λέει μόνο η κυβέρνηση αλλά και κορυφαίοι θεσμικοί ευρωπαϊκοί παράγοντες, με τελευταίο τον εκπρόσωπο της Κομισιόν Μαργαρίτη Σχοινά να δηλώνει: «Στις 21 Αυγούστου του 2018 η Ελλάδα εξέρχεται της επταετούς μνημονιακής εποχής. Άρα, η πρώτη μέρα, η 21η Αυγούστου, η πρώτη μέρα μετά τα Μνημόνια, θα βρει μια χώρα η οποία όχι μόνο έχει αλλάξει, αλλά θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει αλλάξει, σε αυτό τον νέο απαιτητικό στίβο της ολοκλήρωσης”.

Η πρώτη φράση είναι σαφέστατη. Η δεύτερη ενέχει τον σχεδιασμό της μεταμνημονιακής Ελλάδας. Ήδη, στις Βρυξέλλες προετοιμάζουν τα σενάρια για τη μεταμνημονιακή εποχή. Κοινοτικοί αξιωματούχοι διαμηνύουν ότι δεν θα υπάρξει τέταρτο Μνημόνιο, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι θα προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις που προβλέπονται στο υπάρχον πρόγραμμα. Σε αυτό το πλαίσιο, ήδη επεξεργάζονται τα σενάρια της επόμενης ημέρας, τα οποία είναι τέσσερα, με την ελληνική πλευρά να επιθυμεί και να επιδιώκει προς αυτήν την κατεύθυνση «καθαρή» έξοδο από το Μνημόνιο.

Τα σενάρια της επόμενης μέρας

Το πρώτο σενάριο περιλαμβάνει τη σύναψη ενός τέταρτου Μνημονίου. Όλες οι πλευρές που εμπλέκονται στη διαπραγματευτική διαδικασία με την Ελλάδα απορρίπτουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θεωρώντας το ως μη αναγκαίο.

Το δεύτερο σενάριο προβλέπει την προληπτική γραμμή πίστωσης, η οποία συνεπάγεται αυξημένη εποπτεία και επιβολή μια σειράς προληπτικών μεταρρυθμίσεων (όχι απαραίτητα “εισπρακτικών” μέτρων), οι οποίες θα ληφθούν είτε χρησιμοποιηθεί τελικά η γραμμή είτε όχι. Σε αυτήν την περίπτωση θα υπήρχαν “παρκαρισμένα” χρήματα που περίσσεψαν από το δεύτερο πρόγραμμα, σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά με τη μόνιμη έξοδο της χώρας μας στις αγορές, δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό μια “ασφάλεια”.

Το τρίτο σενάριο περιλαμβάνει μια υβριδική λύση, η οποία δεν έχει επιστρατευτεί στο παρελθόν και θα είναι “κομμένη και ραμμένη” στα μέτρα της Ελλάδας. Μια τέτοια προοπτική θα περιλάμβανε κάποιου τύπου εποπτεία με εγγυημένη έξοδο στις αγορές αλλά και σταδιακή (υπό όρους ενδεχομένως ή χωρίς τέτοιους) ελάφρυνση του χρέους, που θα συνδεθεί με την πορεία υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων.

Η τέταρτη λύση που προδιαγράφεται, και είναι η πλέον ευκταία για την ελληνική πλευρά, είναι η “καθαρή έξοδος” της χώρας μας στις αγορές. Σε αυτή την περίπτωση, η χώρα μας θα έχει κρατήσει ένα “μαξιλάρι ασφαλείας” από τις συνεχόμενες εξόδους της στις αγορές μέχρι τον Αύγουστο του 2018, θα μπορεί να παρίσταται μόνιμα και αυτόνομα στις αγορές και θα υπόκειται στην εποπτεία που υπόκεινται οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης.

Το πλεονέκτημα και η δόση

Οι τελικές συζητήσεις για τη μεταμνημονιακή εποχή βεβαίως θα ξεκινήσουν από την επομένη της ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης μέχρι και τον Μάιο ή τον Ιούνιο και θα περιλαμβάνουν τους τρόπους τής επιπλέον ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους (μεσοπρόθεσμα μέτρα), στην οποία αναμένεται να συμμετάσχει και το ΔΝΤ. Από τις Βρυξέλλες τονίζουν πως η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να υλοποιήσει έναν τεράστιο όγκο δουλειάς, κρίνουν ωστόσο εφικτό να υπάρξει μια τεχνική συμφωνία -Staff Level Agreement- μέχρι το Eurogroup του Δεκεμβρίου.

Μέχρι τις αρχές του Δεκεμβρίου, λοιπόν, θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί και τα 95 προαπαιτούμενα που έχουν συμφωνηθεί με τους θεσμούς και να κατατεθεί στη Βουλή ο προϋπολογισμός του 2018.

Η δόση για την τρίτη αξιολόγηση ανέρχεται σε 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ, εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά, θα υπάρξει πολύς χρόνος για τις τελικές διαπραγματεύσεις της εξόδου από το Μνημόνιο.

Η συζήτησης της Δευτέρας

Στο Eurogroup αυτής της Δευτέρας 6 Νοεμβρίου θα είναι η πρώτη συνεδρίαση ύστερα από οκτώ χρόνια χωρίς τον πρώην υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης αναμένεται να ενημερωθούν επισήμως από τον επίτροπο Οικονομικών Υποθέσεων Πιέρ Μοσκοβισί για την πορεία των διαπραγματεύσεων στην Αθήνα κατά τον πρώτο γύρο εκ του σύνεγγυς συζητήσεων.

Στις 9 Νοεμβρίου αναμένεται να ανακοινωθούν οι φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για όλες τις χώρες-μέλη. Από το περιεχόμενο της έκθεσης θα φανεί αν η Κομισιόν συμμερίζεται τις εκτιμήσεις πως θα υπάρξει ανάπτυξη της τάξεως του 1,8%, όπως προβλέπει η ελληνική πλευρά, αλλά και υπέρβαση (έχει συμφωνηθεί στον πρώτο γύρο διαπραγματεύσεων στην Αθήνα) του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος για φέτος.

Η επάνοδος

Η δεύτερη αποστολή των επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα αναμένεται στις 27 Νοεμβρίου, λίγες ημέρες πριν από το τελευταίο Eurogroup της χρονιάς, που είναι προγραμματισμένο για τις 4 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες. Μέχρι τότε η ελληνική κυβέρνηση θέλει να έχει δημοσιεύσει στο ΦΕΚ σειρά Υπουργικών Αποφάσεων και Προεδρικών Διαταγμάτων με τα οποία θα κλείνουν πολλά από τα προαπαιτούμενα. Τα προαπαιτούμενα που προϋποθέτουν κατάθεση νομοσχεδίου αναμένεται να μείνουν τελευταία προκειμένου να ψηφιστούν με ένα πολυνομοσχέδιο, το οποίο θα πρέπει να ψηφιστεί από τη Βουλή πριν από τον προϋπολογισμό του 2018.

Τα κρίσιμα στοιχεία για την ανάπτυξη

Στο Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και οι επικεφαλής των θεσμών θα παρουσιάσουν την πρόοδο στις διαπραγματεύσεις για την τρίτη αξιολόγηση και εκεί πλέον θα φανεί αν θα κλείσει η τρίτη αξιολόγηση φέτος ή αν θα χρειαστεί παράταση λίγων εβδομάδων και μέσα στο 2018.

Την ίδια ημέρα, στην Αθήνα, η Ελληνική Στατιστική Αρχή θα ανακοινώνει την πορεία του ΑΕΠ κατά το τρίτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς. Μια ικανοποιητική επίδοση με ανάπτυξη άνω του 3% σε σχέση με πέρυσι θα καταστήσει εφικτό τον στόχο για ανάπτυξη της τάξης του 1,8% μέσα στο 2017.

http://www.avgi.gr/