Τα τρία (δύσκολα) σενάρια για τη μετα-μνημονιακή Ελλάδα
Ενας ακόμη θερμός Ιούνιος, μια απρόβλεπτης έκβασης μάχη μεταξύ Κομισιόν και ΔΝΤ, και νέα σκληρά – κοινωνικά και πολιτικά – διλήμματα αναμένουν την κυβέρνηση στην τελική ευθεία για την έξοδο από τα Μνημόνια.
Η δύσκολη αυτή εικόνα, που διαλύει και τις αρχικές αισιόδοξες εκτιμήσεις των Βρυξελλών περί «βελούδινης» αυλαίας στο ελληνικό δράμα και την μνημονιακή εποχή, πιστοποιήθηκε στο περιθώριο του Eurogroup της Δευτέρας και εκπορεύεται από δύο παράγοντες: Την – αγωνιώδη και μαξιμαλιστική – προσπάθεια του ΔΝΤ να παραμείνει στο ελληνικό πρόγραμμα και στο ευρωπαϊκό προσκήνιο, και την πολιτική αδυναμία της Μέρκελ να ηγηθεί δομικών αλλαγών στη λειτουργία της ευρωζώνης.
Στην πράξη, η προοπτική μιας ταχείας και ομαλής συμφωνίας για την μεταμνημονιακή Ελλάδα υπονομεύεται από την κόντρα ΔΝΤ και Κομισιόν, από την απαίτηση του Ταμείου για μείωση του αφορολόγητου έναν χρόνο νωρίτερα (το 2019) μαζί με τις περικοπές στις συντάξεις και δη χωρίς αντίμετρα, και από την απροθυμία της Γερμανίας να αποδεχθεί την γαλλική «ρήτρα ανάπτυξης» στο σχέδιο απομείωσης του χρέους.
Ενώπιον της πολλαπλής αυτής εμπλοκής η απόφαση που, ατύπως, ελήφθη την Δευτέρα στις Βρυξέλλες ήταν η μετάθεση στο δίμηνο Μαίου και Ιουνίου της συζήτησης για το χρέος και το μοντέλο εξόδου από το Μνημόνιο – ήτοι, σε χρόνο οριακό πλέον για την Ελλάδα και για τα διαπραγματευτικά περιθώρια, με δεδομένο ότι το πρόγραμμα ολοκληρώνεται στις 20 Αυγούστου.
Εως τότε, αναμένεται να εκτυλιχθεί ένας ακόμη μαραθώνιος παρασκηνιακών πιέσεων και διεργασιών, με τρία να είναι τα βασικά – και αρκούντως δύσκολα για την Αθήνα – σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι.
Το «μοντέλο ΔΝΤ»
Το πρώτο είναι το «μοντέλο ΔΝΤ» το οποίο υπέδειξε, εμμέσως πλην σαφώς, αξιωματούχος του Ταμείου την Δευτέρα στις Βρυξέλλες: Πρόκειται για μια παραλλαγμένη – και κομμένη στα μέτρα του Ταμείου – εκδοχή του γαλλικού σχεδίου , η οποία βασίζεται στην πρόβλεψη για χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, χαμηλότερα πλεονάσματα και εγγυήσεις για την αποπληρωμή του χρέους. Με δεδομένες ακριβώς τις απαισιόδοξες προβλέψεις του Ταμείου σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη, οι εγγυήσεις που ζητούνται είναι δημοσιονομικές – δηλαδή, η ταυτόχρονη μείωση συντάξεων και αφορολόγητου το 2019 χωρίς θετικά αντίμετρα, όπως ήδη αξίωσε το ΔΝΤ.
Το δεύτερο σενάριο είναι μια... έτερη παραλλαγή του γαλλικού «κλειδιού», αυτή την φορά στα μέτρα της Γερμανίας. Πρακτικά το Βερολίνο απορρίπτει την αυτόματη αυξομείωση των αποπληρωμών των δανείων ανάλογα με τους ρυθμούς ανάπτυξης και θέτει ζήτημα conditionality – δηλαδή, την σταδιακή ενεργοποίηση ήπιων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους μόνον εάν και εφ’ όσον η Ελλάδα πληρεί υλοποιεί συγκεκριμένα προαπαιτούμενα και μεταρρυθμίσεις. Στην ουσία, ζητά μια παράταση του μνημονιακού καθεστώτος, χωρίς νέα χρηματοδότηση και χωρίς σημαντική απομείωση χρέους.
Και οι δύο αυτές εκδοχές είναι προφανές ότι στην πράξη ακυρώνουν την ουσία της γαλλικής «ρήτρας ανάπτυξης» που δεν αποκλείεται πλέον να εγκαταλειφθεί πλήρως.
Η ρελάνς Γιούνκερ
Ενώπιον αυτών των δεδομένων, η Κομισιόν επιχειρεί να ενεργοποιήσει ένα τρίτο σενάριο – εκείνο της χρησιμοποίησης των 27 δις που απομένουν από το ισχύον πρόγραμμα του ESM για να αποπληρωθούν τα δάνεια του ΔΝΤ. Το ίδιο σενάριο προβλέπει μια δέσμη ήπιων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους, κυρίως μέσω της επιμήκυνσης των δανείων, που θα εφαρμοστεί χωρίς conditionality και με ενισχυμένη μεταμνημονιακή εποπτεία, εντός όμως των συμβατικών πλαισίων που ήδη προβλέπονται από τον ESM.
Στην πραγματικότητα, ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ επιδιώκει την απεμπλοκή του ΔΝΤ δια της τυπικής συμμετοχής του στην τελική φάση του ελληνικού προγράμματος και, εν συνεχεία, την πλήρη απεμπλοκή του από την Ευρώπη και την αντικατάστασή του από το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο. Είναι, άλλωστε, γνωστές οι τεταμένες σχέσεις μεταξύ Κομισιόν και Ταμείο, γεγονός που αποτυπώθηκε και στις χθεσινές αιχμηρές δηλώσεις του επιτρόπου Πιερ Μοσοκοβισί ο οποίος κάλεσε το ΔΝΤ να μετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα με βάση «μια λογική προσέγγιση».
Πρόκειται όμως για την πρώτη μόλις πράξη ενός ακόμη μπρα ντε φερ μεταξύ Βρυξελλών και ΔΝΤ, που η τελική του έκβαση μάλλον θα κριθεί και πάλι με γερμανική... επιδιαιτησία. Η προοπτική αυτή δεν προκαλεί πανηγυρισμούς στην Αθήνα, με δεδομένο ότι η νέα – και αδύναμη - κυβέρνηση Μέρκελ και σοσιαλδημοκρατών δεν εκπέμπει μέχρι στιγμής μηνύματα ριζικής μεταστροφής..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου