ΣΥΡΙΖΑ :Τι πετύχαμε με την ασφαλιστική μεταρρύθμιση-H ΝΔ και το ασφαλιστικό «Πινοσέτ»

ΣΥΡΙΖΑ

Τι πετύχαμε με την ασφαλιστική μεταρρύθμιση

Στις αρχές του 2015 το δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης παραδίδεται στην παρούσα κυβέρνηση σε κατάσταση πλήρους κατάρρευσης. Αυτό που συντελέστηκε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις μόνο ως αρνητικό θαύμα μπορεί να χαρακτηριστεί. Μετά από 12 διαδοχικές οριζόντιες περικοπές των συντάξεων, της τάξης του 50%, και με απλήρωτες 400.000 συντάξεις σε εκκρεμότητα, τα ασφαλιστικά ταμεία μας παραδίδονται με έλλειμμα 1,1 δισ. ευρώ.

Η κατάσταση διάλυσης του ασφαλιστικού έχει σήμερα ουσιωδώς αντιστραφεί. Το 85% των ελευθέρων επαγγελματιών πληρώνει χαμηλότερες εισφορές από τον πρώτο μήνα εφαρμογής του νόμου. Επίσης, δεν μπήκε απλώς ένα οριστικό τέλος στις περικοπές των συντάξεων, αλλά από 1.1.2019 620.000 συνταξιούχοι βλέπουν για πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια αυξήσεις στις συντάξεις τους. Αυξήσεις οι οποίες θα συνεχιστούν για την επόμενη τετραετία. Με την ασφαλιστική μεταρρύθμιση του 2016 (ν. 4387/2016), το ασφαλιστικό σύστημα έχει κερδίσει το στοίχημα της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητάς του. Ήδη από τον πρώτο χρόνο της λειτουργίας του ο ΕΦΚΑ έχει μετατρέψει το έλλειμμα που μας παραδόθηκε στα ασφαλιστικά ταμεία σε πλεόνασμα (για το 20018 το πλεόνασμα το ΕΦΚΑ ήταν 1 δισ., ενώ το πλεόνασμα του ΕΤΕΑΕΠ 600 εκ). Και το πλεόνασμα αυτό του ΕΦΚΑ επετεύχθη παρότι έχουμε μειώσει δραστικά, κατά 71%, τις απλήρωτες εκκρεμείς συντάξεις (κύριες, επικουρικές και εφάπαξ).

Με την ασφαλιστική μεταρρύθμιση του 2016 (ν. 4387/2016) τέθηκαν για πρώτη φορά δίκαιοι και διαφανείς κανόνες για όλους. Ένας κανόνας για τον υπολογισμό των εισφορών, ένας για τον υπολογισμό των συντάξεων, βάζοντας τέλος στις πολυδιάσπαρτες ρυθμίσεις ενός κατακερματισμένου, πελατειακού συστήματος που ίσχυε επί δεκαετίες στον τόπο μας.

Επίπεδα συντάξεων

1. Από το 2015 και μετά η μέση κύρια σύνταξη αυξάνεται σταθερά.

2015 805 €

2016 812 €

2017 816 €

2018 821 €

2. Μπήκε οριστικό τέλος στις μειώσεις των συντάξεων. Κανένας συνταξιούχος δεν είχε από την 1/1/2019 μείωση στη σύνταξή του (κύρια και επικουρική).

3. Για πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια, 620.000 «παλιές» κύριες συντάξεις αυξάνονται από την 1/1/2019 χάρη στον επανυπολογισμό που έγινε με το ν. 4387/16. Το 77% των συντάξεων που αυξάνονται αφορά συντάξεις έως 600 ευρώ.

4. Προβλέφθηκε η προσαύξηση των συντάξεων για χρόνο παράλληλης ασφάλισης που είχε διανυθεί προ ΕΦΚΑ και για κάθε επιπλέον μονάδα εισφοράς που είχε καταβληθεί.

5. Αντιμετωπίστηκαν οι αδικίες του παρελθόντος σε ό,τι αφορά τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων με διαδοχική ασφάλιση (όχι τμηματικά ποσά, ενιαίος χρόνος ασφάλισης, δυνατότητα θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος με ευνοϊκότερες προϋποθέσεις).

Εκκρεμείς συντάξεις

6. Επιτεύχθηκε δραστικός περιορισμός (κατά 71%) των απλήρωτων κύριων συντάξεων, επικουρικών και εφάπαξ που άφησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις το 2014.

7. Στο διάστημα από 1/1/2015 – 28/2/2019 καταβλήθηκαν συνολικά 820.000 συντάξεις (κύριες και επικουρικές) καθώς και εφάπαξ ύψους 5,2 δις ευρώ. Αυτή τη στιγμή σε εκκρεμότητα είναι λιγότερες από 40.000 κύριες, λιγότερες από 40.000 επικουρικές και λιγότερα από 18.000 εφάπαξ.

Συντάξεις αναπηρίας και ανασφαλίστων

8. Διευρύνθηκε από 43 σε πάνω από 150 ο αριθμός των μη αναστρέψιμων παθήσεων για τις οποίες η πιστοποίηση αναπηρίας είναι πλέον εφόρου ζωής, μειώνοντας σημαντικά την ταλαιπωρία των ατόμων με αναπηρία.

9. Δόθηκε η δυνατότητα απονομής της σύνταξης ανασφάλιστου υπερήλικα με εισοδηματικά κριτήρια και του επιδόματος βαριάς αναπηρίας σε ασφαλισμένους που αδυνατούν να συνταξιοδοτηθούν λόγω γήρατος ή αναπηρίας λόγω χρεών.

10. Προβλέφθηκε η παράταση των αναπηρικών συντάξεων και των επιδομάτων αναπηρίας στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι δικαιούχοι δεν ευθύνονται για την καθυστέρηση των ΚΕΠΑ να τους κρίνουν- ενώ υπό το προηγούμενο καθεστώς διακοπτόταν η καταβολή μέχρι τη νέα απόφαση.

Άλλες ρυθμίσεις για συνταξιούχους

11. Ρυθμίστηκε ενιαία, εντός του ΕΦΚΑ, η έναρξη του δικαιώματος καταβολής της σύνταξης χωρίς να είναι απαραίτητη, πλέον, η διακοπή της επαγγελματικής δραστηριότητας, προκειμένου να αρχίσει η συνταξιοδότηση.

12. Καταργήθηκε η επί πολλές δεκαετίες προβλεπόμενη υποχρέωση καταβολής προσαυξημένων κατά 50% ασφαλιστικών εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους συνταξιούχους.

H ΝΔ με το ασφαλιστικό «Πινοσέτ» προτείνει:

• Για την επικουρική ασφάλιση ένα αμιγώς κεφαλαιοποιητικό σύστημα με διαχείριση από ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Στο δικό μας σύστημα, οι σημερινές εισφορές είναι που πληρώνουν τις σημερινές συντάξεις, η πρόταση της ΝΔ δημιουργεί κενό για την χρηματοδοτική κάλυψη της καταβολής των συντάξεων των 1,2 εκατ. συνταξιούχων που λαμβάνουν σήμερα επικουρική σύνταξη. Με άλλα λόγια, 1,2 συνταξιούχοι επικουρικής θα βρεθούν στον αέρα, καθώς δεν θα υπάρχουν εισφορές για να καταβληθούν οι επικουρικές συντάξεις.

• Η ΝΔ ισχυρίζεται ότι το σύστημα που προτείνει για την επικουρική ασφάλιση θα ισχύει για τους νέους ασφαλισμένους. Τούτο καθόλου δεν αλλάζει την τρύπα που δημιουργείται για την πληρωμή των σημερινών επικουρικών συνταξιούχων, την οποία θα πρέπει να καλύψει ο κρατικός προϋπολογισμός. Το ποσό που θα πρέπει να αναλάβει το κράτος για να πληρωθούν οι επικουρικές συντάξεις που δικαιούται το σύνολο των σημερινών επικουρικών συνταξιούχων είναι 30 δισ. ευρώ.

• Πρόβλημα δημιουργείται και για τους σημερινούς ασφαλισμένους στο επικουρικό ταμείο. Οι εισφορές που έχουν καταβάλει οι σημερινοί ασφαλισμένοι καθώς και οι μελλοντικές συντάξεις τους τίθενται υπό διακινδύνευση. Το κόστος δε για την κάλυψη αυτών των ασφαλισμένων που θα πρέπει να αναλάβει ο κρατικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε 25 δισ. ευρώ.

• Άρα το σύνολο του κόστους μετάβασης στο σύστημα του κ. Μητσοτάκη για την επικουρική ασφάλιση είναι 55 δισ.

• Ποιοί είναι οι κερδισμένοι από την πρόταση της ΝΔ; Μα φυσικά οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες που θα πάρουν ζεστό χρήμα και μεγάλα κέρδη από την εκμετάλλευση των εισφορών των ασφαλισμένων πελατών τους.

• Τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα που ευαγγελίζεται η ΝΔ λειτουργούν στο πλαίσιο του επενδυτικού κινδύνου. Ο ασφαλισμένος τοποθετεί τα χρήματά του στην ατομική μερίδα, όμως αυτά τίθενται υπό τον επενδυτικό κίνδυνο. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα κατάρρευσης. (π.χ. το παράδειγμα της μετοχής της AIG, της μεγαλύτερης ασφαλιστικής των ΗΠΑ, όπου τον Σεπτέμβρη του 2008 μέσα σε λίγες μέρες έπεσε από τα $70 σε $5.5, με αποτέλεσμα το αμερικανικό κράτος να αναλάβει το κόστος ασφαλιστικών συμβολαίων ύψους 85 δισ. ευρώ. Ελληνικό παράδειγμα πτώχευσης ασφαλιστικής εταιρείας αποτελεί η ΑΣΠΙΣ Πρόνοια που υπόσχονταν στα συνταξιοδοτικά και επενδυτικά της προγράμματα εγγυημένη απόδοση 7,5%, και είχε την κατάρρευση που όλοι γνωρίζουμε).

Για την κύρια σύνταξη:

• Αναφορικά με την κύρια σύνταξη, η ΝΔ προτείνει οριζόντια μείωση των εισφορών για όλους στο 15%. Αυτή η πρόταση θα δημιουργήσει τρύπα στα έσοδα του ΕΦΚΑ ύψους 2 δισ. ευρώ ετησίως με σημερινά δεδομένα. Οπότε, είτε θα πρέπει να επιβαρυνθεί αντίστοιχα ο κρατικός προϋπολογισμός και με αυτό το ποσό, είτε να μειωθούν οι κύριες συντάξεις.

• Η πρόταση της ΝΔ περιλαμβάνει αλλαγή εντός και του δημόσιου συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Το σημερινό πλαίσιο της κοινωνικής ασφάλισης διέπεται από την αρχή της προστασίας και της αλληλεγγύης γενεών και έχει αναδιανεμητικά χαρακτηριστικά. Η ΝΔ προτείνει τη μετατροπή του συστήματος για την κύρια σύνταξη από διανεμητικό σε αμιγώς ανταποδοτικό. Τούτο σημαίνει ότι σημερινοί εργαζόμενοι που χωρίς δική τους ευθύνη λαμβάνουν πολύ χαμηλούς μισθούς ή μένουν κάποιοι χρόνια άνεργοι, δεν θα μπορέσουν να λάβουν συντάξεις με τις οποίες να βιοπορίζονται. Η πρόταση περί μετατροπής του συστήματος σε πλήρως ανταποδοτικό θα τιμωρήσει πολίτες που δεν είχαν σταθερό και συνεχόμενο εργασιακό βίο και αξιοπρεπείς αμοιβές.