Το αθωωτικό έγκλημα του κ. Παπακωνσταντίνου
Οι ΗΠΑ διέσωσαν το 1994-1995 το
Μεξικό στην κρίση της Τεκίλας, με ένα γενναίο δάνειο και τους πολιτικούς
συμβολισμούς του. Ο Φρίντμαν, ελάχιστα χρόνια μετά, απέτρεπε στο να
δοθεί η παραμικρή βοήθεια στην κρίση της Ασίας. Η κατάρρευση
χρηματιστηρίων, αποταμιεύσεων, παραγωγής και οι μαζικές αυτοκτονίες
κορύφωναν το θαύμα της νοτιοανατολικής Ασίας. Οι αγορές έπρεπε να
διορθωθούν μόνες τους.
«...Καθημερινά καταλύουμε την παλαιά τάξη πραγμάτων, από τις
επιχειρήσεις, την επιστήμη, τη λογοτεχνία, την τέχνη και την
αρχιτεκτονική μέχρι τον κινηματογράφο, την πολιτική, τη νομοθεσία (...)
Πρέπει να μας επιτεθούν για να επιβιώσουν, ενώ εμείς πρέπει να τους
καταστρέψουμε για να προωθήσουμε την ιστορική μας αποστολή», κατά Μάικλ
Λεντίν του 2002, που παραθέτει η Κλάιν.
Ο κ. Παπακωνσταντίνου δεν ξέρω
αν είναι ο εγκυρότερος ιδεολογικός φορέας αυτού του δομικού πολέμου,
όμως σίγουρα συμπυκνώνει την έλευσή του. Πέρασε μια περίοδο ως
εκπρόσωπος Τύπου του ύστερου Παπανδρεϊσμού, ιδιότητα που τον έχρισε ως
τηλεοπτικό και νόμιμο πρόσωπο και που τον οικείωσε στα μάτια και τα
μέτρα του μικροαστού. Εν συνεχεία με αυτό το συναισθηματικό φορτίο, του
ετοιμόλογου και χαμηλόφωνου ευφυούς, αναλαμβάνει τη δύσκολη αποστολή της
υποστολής της χώρας.
Ο άνθρωπος που έδωσε μορφή και δομή στη μεγαλύτερη εξαρτησιακή
αποδόμηση της χώρας μας, ο άνθρωπος που ήταν ο τελεστικός εκφραστής ενός
μεγάλου οικονομικοπολιτικού πλέγματος ενδοτισμού, διαφθοράς, πολιτικής
ανικανότητας, επιχειρηματικού παρασιτισμού, είναι πολύ ενδιαφέρον ότι
φέρεται ως ο μόνος ένοχος, καίγεται ως ο μόνος αίτιος της πολιτικής του
πράξης. Ενοχοποιείται για αδικήματα που σχετίζονται με τη διασκευή της
λίστας Λαγκάρντ, την απόκρυψη ονομάτων συγγενών του κ.λπ.
Ο κ. Παπακωνσταντίνου αισθάνεται μόνος, αδικημένος,
ενοχοποιημένος από ένα σύστημα που υπηρέτησε και που αυτό τον καταδίδει.
Στις ομιλίες του στη Βουλή είχε κάτι σπασμένο και σπαρακτικό στη φωνή,
κάτι αβέβαιο και χαμηλό σε σχέση με την οίηση της υπουργικής του
περιόδου. Μέσα από τη δομή αυτού του νωθρού παρακαπιταλιστικού
συστήματος με φεουδαρχικά και δυναστικά χαρακτηριστικά, που διαιρεί το
αδίκημα και την τιμωρία, σε μικρά ελέγξιμα κομματάκια, ο κ.
Παπακωνσταντίνου «θα πάει μέσα» ή θα πάει για λίγο μέσα.
Είναι σίγουρο ότι ο φτωχός της Κυψέλης, των Αμπελοκήπων, αυτός
που έχασε τον κόσμο κάτω από τα πόδια του όταν πετάχτηκε «έξω» από τον
κ. Παπακωνσταντίνου και την κυβέρνησή του, θα νιώθει μια μικρή
ανακούφιση με την ενοχοποιητική απόφανση της επιτροπής της Βουλής. Αν κι
ο ίδιος έχει μια αστεία σύνταξη που τη μοιράζεται με τον άνεργο γιο,
μέσα στα μισοσκότεινα, μίζερα και απίστευτα στερνά του, θα νιώθει ότι
υπάρχει δικαιοσύνη. Πάει «μέσα» αυτός που έφερε την τρόικα, το ΔΝΤ,
αυτός που του μείωσε το εισόδημα στο μισό, αυτός που έκλεισε την
επιπλοποιία του γιου, αυτός που πάτησε τη σκανδάλη για την καθαίρεση από
το μικροαστικό όνειρο. Να πάει, λέει ο άνθρωπος του μικροαστικού
δειλινού γεμάτος από μια ξέπνοη και αμφίβολη οργή.
Γιατί απ' όλα τα κακά που διέπραξε, ο πρώην υπουργός
ενοχοποιείται, ουσιαστικά, μόνο για το πιο συνηθισμένο χαρακτηριστικό,
που διατρέχει ολόκληρη την πολιτική σκηνή και την ιστορία της: τη
μέριμνα για το σόι, τη φροντίδα του δικού του ανθρώπου. Η έμφαση σε ένα
δευτερεύον και επισφαλές ως προς τη νομική ευστάθεια αμάρτημα τον
αθωώνει από το δυναμικότερο στοιχείο του πολιτικού εγκλήματος που έχει
κάνει: η χώρα εγκλωβίστηκε σε ένα δαιδαλώδη, αδιέξοδο ιστό που την
περισφίγγει, τη θανατώνει οικονομικά, πολιτικά και πολιτισμικά.
Ο κ. Παπακωνσταντίνου ενοχοποιείται πάνω σ' αυτό που είναι το
λιγότερο ενοχοποιητικό στα μάτια και της ελίτ και της κοινωνίας: «Εκ της
θέσεως» ο καθένας οφείλει να βοηθά αυτούς που του εξασφαλίζουν τις
δικές του, καταδικές του πολιτικές προϋποθέσεις επιβίωσης. Η ενοχή του
κ. Παπακωνσταντίνου, πάνω στο ότι πείραξε τη λίστα, τον προ-αθωώνει για
όλα τα υπόλοιπα, σχεδόν τον δικαιώνει, αφού «ο καθένας αυτό θα έκανε στη
θέση του». Θα έσωζε τους δικούς του. Μ' αυτή την υποσυνείδητη ηθική
ανάταξη, θα λειτουργήσει η ρηχή καταδίκη. Και θα γλιτώσουν οι πολιτικοί
συναρχιτέκτονες του εγκλήματος.
Οπως προετοιμάστηκε το κοινό να δεχτεί την «ανόρθωση της χώρας»
και τις λοιπές ασυναρτησίες της κυβέρνησης Παπανδρέου, με φορέα αυτά που
του λέει ένα πρόσωπο τόσο οικείο και αφανάτιστο (όπως αυτό του πρώην
υπουργού), έτσι και τώρα, η κοινή γνώμη προετοιμάζεται για την τιμωρία
και την εξισορρόπηση με το πιο αποδεκτό «αδίκημα» που έχει συγκροτήσει
την Ελλάδα. Παρ' όλα αυτά ή και εξ αιτίας όλων αυτών, ο κ.
Παπακωνσταντίνου έχει δίκιο που αισθάνεται μόνος και εγκαταλελειμμένος.
Τραγικό πρόσωπο μιας τραγωδίας που συνέγραψε, αλλά πιθανόν δεν συνέθεσε.
* Ζωγράφος, αν. καθηγητής ΕΜΠ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου