Διαρροή τοξικών στην Ρεντίνα από φορτίο της Ελληνικός Χρυσός

Διαρροή τοξικών στην Ρεντίνα από φορτίο της Ελληνικός Χρυσός

Περιβαλλοντικό ατύχημα σημειώθηκε την Πέμπτη το απόγευμα στην περιοχή Ρεντίνα Θεσσαλονίκης, όταν υπήρξε διαρροή από φορτηγό της «Ελληνικός Χρυσός» το οποίο μετέφερε συμπυκνώματα μετάλλων στην ΒΙΠΕ Θεσσαλονίκης. 

 Ειδικότερα, σύμφωνα με το Alterthess, το φορτηγό σταμάτησε λόγω μηχανικής βλάβης σε κοντινό βουλκανιζατέρ για επιδιόρθωση. Από το ατύχημα όμως που υπέστησαν τα ελαστικά του φορτηγού μετακινήθηκε το φορτίο, άνοιξε η πόρτα και οι αρσενοπυρίτες έπεσαν στο έδαφος.

Αστυνομικές δυνάμεις και φορτηγά της εταιρείας έσπευσαν στο σημείο για να περιορίσουν και να συλλέξουν τα ιδιαιτέρως τοξικά συμπυκνώματα. Όπως αναφέρεται πρόκειται για επικίνδυνα υλικά τα οποία υπόκεινται στις διατάξεις της Οδηγίας SEVEZO II για τα βιομηχανικά απόβλητα και την επιμόλυνση πληθυσμού και μεγάλης έκτασης γης.

Σε δήλωση του στο Alterthess ο δήμαρχος Βόλβης Δ. Γαλαμάτης τόνισε ότι αμέσως μετά το ατύχημα δόθηκε εντολή κλιμάκιο της τεχνικής υπηρεσίας να προσεγγίσει το χώρο και να συντάξει έκθεση για το συμβάν. Σύμφωνα με τον ίδιο ο δήμος θα διερευνήσει αν υπάρχουν οι σχετικές αδειοδοτήσεις για την μεταφορά του υλικού αυτού, αν προβλέπεται από την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της εταιρείας καθώς και μελέτη σχετικά με τον κίνδυνο που εγκυμονεί το  ατύχημα για την δημόσια υγεία.

Καταγγελία του Παρατηρητήριου Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων- Ιδιαίτερα τοξικά συμπυκνώματα μετάλλων επεξεργάζονται από την Ελληνικός Χρυσός χωρίς καμία τήρηση των περιβαλλοντικών όρων στο Στρατώνι και στην Ολυμπιάδα (Η πλήρης αναφορά-καταγγελία εδώ)

Συμπυκνώματα γαληνίτη (μολύβδου/αργύρου) και σφαλερίτη (ψευδαργύρου) από τις Μεταλλευτικές Εγκαταστάσεις Στρατωνίου και σιδηροπυρίτη/αρσενοπυρίτη από τις Μεταλλευτικές Εγκαταστάσεις Ολυμπιάδας της HELLAS GOLD/ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ μεταφέρονται σε ειδικό αποθηκευτικό χώρο της εταιρείας BALKAN LOGISTICS Ε.Π.Ε. στη ΒΙ.ΠΕ. Θεσσαλονίκης στη Σίνδο. Εκεί μεταφορτώνονται σε containers και μέσω του λιμένα Θεσσαλονίκης εξάγονται στην Κίνα. Όπως προκύπτει από τα Δελτία Δεδομένων Ασφαλείας της παραγωγού εταιρείας Hellas Gold και τα τρία συμπυκνώματα χαρακτηρίζονται “τοξικά και επικίνδυνα”. Με την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, η εγκατάσταση της αποθήκης υπάγεται στις διατάξεις της ΚΥΑ 12044/2007 (Οδηγία “SEVESO II”- για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κινδύνων βιομηχανικών ατυχημάτων μεγάλης έκτασης σχετιζομένων με επικίνδυνες ουσίες), και επιβάλλονται ειδικοί αυστηροί όροι προστασίας του περιβάλλοντος και της υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων.

Σύμφωνα με Αναφορά–Καταγγελία που κατέθεσε σήμερα το “Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων” στις αρμόδιες υπηρεσίες και τις δικαστικές αρχές, η διαχείριση των ίδιων ακριβώς προϊόντων στους χώρους παραγωγής τους, το Στρατώνι και την Ολυμπιάδα, γίνεται σα να ήταν απολύτως αδρανή. Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της Hellas Gold αποφεύγει οποιαδήποτε αναφορά στην τοξικότητα και την επικινδυνότητα των συμπυκνωμάτων και στην ΚΥΑ 201745/2011 “Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων των Μεταλλευτικών-Μεταλλουργικών Εγκαταστάσεων Μεταλλείων Κασσάνδρας” δεν προβλέπεται κανένας ειδικός όρος προστασίας του περιβάλλοντος και των εργαζομένων, αντίστοιχος με αυτούς που προβλέπονται για την αποθήκη ορυκτών υλών της ΒΙ.ΠΕ. Σίνδου:

• Στη ΒΙ.ΠΕ. τα επικίνδυνα συμπυκνώματα αποθηκεύονται σε κλειστό χώρο και όλες οι διαδικασίες φορτοεκφόρτωσης γίνονται μέσα στην αποθήκη με κλειστή την πόρτα. Η αποθήκη επιβάλλεται να έχει σύστημα εξαερισμού και αποκονίωσης που να καταλήγει σε καμινάδα ύψους 11,5 μ., όπως όμως διαπιστώσαμε, τέτοια καμινάδα δεν υπάρχει.
• Στη ΒΙ.ΠΕ. το δάπεδο της αποθήκης πρέπει να καθαρίζεται από τη διαρρέουσα τοξική σκόνη με τη χρήση ειδικών σαρώθρων και να λειτουργεί μηχανισμός καθαρισμού των ελαστικών των οχημάτων για την αποφυγή διασποράς της σκόνης εκτός της αποθήκης.
• Οι εργαζόμενοι στην αποθήκη ορυκτών υλών επιβάλλεται να φορούν μάσκα προστασίας με αναπνευστήρα. Κατά τη διαδικασία της φορτοεκφόρτωσης θα φορούν μάσκα ολοκλήρου προσώπου με φίλτρο, γάντια, γυαλιά ασφαλείας και ολόσωμες φόρμες εργασίας. Τα χρησιμοποιημένα μέσα ατομικής προστασίας θεωρούνται επικίνδυνα απόβλητα.

Στο Στρατώνι και την Ολυμπιάδα, τα συμπυκνώματα που κατά δήλωση της ίδιας της εταιρείας είναι υλικά “τοξικά και επικίνδυνα”, τα διαχειρίζονται σα να ήταν άμμος και χαλίκια και τα σωρεύουν σε απλά στεγασμένες “πλατείες”, ανοιχτές στους ανέμους, δίπλα στα εργοστάσια εμπλουτισμού. Όπως γίνεται εδώ και δεκαετίες. Οι εργαζόμενοι στη διαχείριση αυτών των υλικών δεν έχουν ούτε τα απαραίτητα μέσα ατομικής προστασίας ούτε ενημέρωση σχετικά με τους κινδύνους την υγεία τους. Η φόρτωση στα φορτηγά αυτοκίνητα γίνεται με φορτωτή. Τα λάστιχα των φορτηγών κυλούν στους δρόμους των χωριών μετά τη φόρτωσή τους, αλλά για να μπουν στη ΒΙ.ΠΕ. Σίνδου και για να βγουν από εκεί πρέπει να περάσουν από ειδικό “μηχανισμό καθαρίσματος”.

Στρατώνι: το στέγαστρο στο πρώτο πλάνο είναι η “πλατεία” αποθήκευσης των τοξικών και επικίνδυνων συμπυκνωμάτων

Η “πλατεία” προσωρινής αποθήκευσης του συμπυκνώματος πυριτών στην Ολυμπιάδα

Ειδικά το συμπύκνωμα πυριτών της Ολυμπιάδας είναι ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο υλικό που εκτός από εξαιρετικά τοξικό για τους ανθρώπους και το περιβάλλον (περιεκτικότητα σε αρσενικό 8% ή και περισσότερο) είναι και παραγοντας πυρκαγιάς. Ο κίνδυνος αυτανάφλεξης των αποθέσεων πυριτών αναγνωρίζεται στον Κώδικα Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών, όμως αποκρύπτεται από την Hellas Gold, έτσι ώστε ούτε στο εργοστάσιο εμπλουτισμού Ολυμπιάδας ούτε στην αποθήκη της ΒΙ.ΠΕ. Σίνδου λαμβάνονται τα σχετικά μέτρα ασφαλείας (π.χ. να μην έρχεται το συμπύκνωμα πυριτών σε επαφή με εύφλεκτα υλικά όπως υδρογονάνθρακες).

Κατά τη διαδικασία αδειοδότησης των Μεταλλευτικών Εγκαταστάσεων Στρατωνίου και Ολυμπιάδας, η εταιρεία Hellas Gold απέκρυψε πλήρως την τοξικότητα και επικινδυνότητα των παραγόμενων συμπυκνωμάτων από τις αρμόδιες αρχές και φυσικά και από το ενδιαφερόμενο κοινό. Οι εγκαταστάσεις δεν έχουν υπαχθεί στις διατάξεις της Οδηγίας SEVESO II αν και οι ποσότητες των συμπυκνωμάτων που αποθηκεύονται στις ανοιχτές “πλατείες” είναι πολλαπλάσιες αυτών που αποθηκεύονται στη ΒΙ.ΠΕ. Σίνδου.

Η ίδια η χωροθέτηση των εργοστασίων σε Στρατώνι και Ολυμπιάδα είναι άκρως προβληματική διότι έχει γίνει κατά παράβαση του άρθρου 12 της της ΚΥΑ 12044 (Οδηγία SEVESO II). Το άρθρο αυτό επιβάλει “να διατηρούνται μακροπρόθεσμα οι κατάλληλες αποστάσεις μεταξύ των μονάδων που καλύπτονται από τη παρούσα απόφαση και των ζωνών κατοικίας, των κτιρίων και των ζωνών δημόσιας χρήσης, του κύριου οδικού δικτύου μεταφορών, στο μέτρο του δυνατού, των χώρων αναψυχής και των ζωνών που παρουσιάζουν ιδιαίτερο φυσικό ενδιαφέρον ή είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες”. Στο Στρατώνι το εργοστάσιο εμπλουτισμού βρίσκεται κυριολεκτικά μέσα στον οικισμό και πάνω στη θάλασσα, ενώ στην Ολυμπιάδα οι αντίστοιχες εγκαταστάσεις βρίσκονται δίπλα σε ρέμα συνεχούς ροής, σε πολύ μικρή απόσταση από την επαρχιακή οδό, τον οικισμό της Ολυμπιάδας και το θαλάσσιο μέτωπο. Όμως οι κάτοικοι του Στρατωνίου και της Ολυμπιάδας δεν έχουν απολύτως καμία ενημέρωση για τις τοξικές βόμβες που έχουν δίπλα τους.

Η οδική μεταφορά των τοξικών και επικίνδυνων συμπυκνωμάτων γίνεται με φορτηγά αυτοκίνητα της εταιρείας “ΜΑΓΟΥΝΑΚΗ” που δεν φέρουν καμμία από τις υποχρεωτικές από τη νομοθεσία πινακίδες και σημάνσεις. Σημειώνεται ότι τα φορτηγά από την Ολυμπιάδα, στη διαδρομή τους για τη Θεσσαλονίκη, διανύουν μια απόσταση 5,5 χιλιομέτρων πάνω στον παραλιακό δρόμο του Σταυρού, ακριβώς δίπλα στη θάλασσα και την παραλία την οποία επισκέπτονται το καλοκαίρι δεκάδες χιλιάδες τουρίστες. Στη συνέχεια περνάνε μέσα από την πόλη του Σταυρού και από τα χωριά Νέα Απολλωνία, Περιστερώνα, Σπιτάκια, Στίβο, Γερακαρού, Βασιλούδι, Άγιο Βασίλειο, σε μια διαδρομή ιδιαίτερα επιβαρυμένη από κίνηση φορτηγών. Είναι προφανές ότι ο κίνδυνος ενός ατυχήματος με διαρροή επικίνδυνων ουσιών στο περιβάλλον ή και μέσα στους οικισμούς είναι μεγάλος, ειναι όμως αμφίβολο αν οι οδηγοί των φορτηγών έχουν την απαραίτητη από το νόμο (ADR 2011– KYA 52167/4683/2012) εκπαίδευση ώστε να αντιμετωπίσουν μια τέτοια κατάσταση και να μην τεθεί σε κίνδυνο η δημόσια υγεία.

Χάρτης με την οδική διαδρομή των τοξικών και επικίνδυνων προϊόντων. Δείτε το χάρτη με πληροφορίες για τις εγκαταστάσεις της Hellas Gold στο Google Maps εδώ

Το δεύτερο σκέλος του σκανδάλου είναι το οικονομικό. Το συμπύκνωμα πυριτών Ολυμπιάδας που αποθηκεύεται στη ΒΙ.ΠΕ. Σίνδου δηλώνεται ότι “αποτελεί πρώτη ύλη για την παραγωγή διοξειδίου του θείου και θειικού οξέως”. Αποκρύπτεται το γεγονός ότι το υλικό αυτό περιέχει χρυσό και άργυρο σε σημαντικές περιεκτικότητες και ενώ φαίνεται να εξάγεται ως φτηνή πρώτη ύλη για την παραγωγή θειϊκού οξέος, στην πραγματικότητα αποστέλλεται σε μεταλλουργίες του εξωτερικού (Κίνα) για την απόληψη των πολύτιμων μετάλλων. Από τους 339.810 συνολικά τόνους χρυσοφόρου συμπυκνώματος πυριτών που θα εξαχθούν μέσω της ΒΙ.ΠΕ. Σίνδου εκτιμάται ότι η εταιρεία HELLAS GOLD θα εισπράξει 157 εκατ. δολάρια ή 121,4 εκατ. ευρώ. Η απώλεια φόρων για το Ελληνικό Δημόσιο από τον περιεχόμενο στο συμπύκνωμα χρυσό και άργυρο (20,65 γρ/τόνο χρυσού και 130,83 γρ/τόνο αργύρου) που δεν δηλώνονται, θα είναι της τάξεως των 30 εκατ. ευρώ. Σχετική καταγγελία έχει κατατεθεί στον αρμόδιο Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος.

Αυτή είναι η μεγάλη επένδυση της Hellas Gold τελικά. Με την έγκριση του Δημοσίου οι εργαζόμενοι, οι κάτοικοι και το περιβάλλον εκτίθενται σε βεβαιωμένους, σοβαρούς κινδύνους, ενώ ο συνολικός μεταλλευτικός πλούτος των Μεταλλείων Κασσάνδρας διαφεύγει στο εξωτερικό για λογαριασμό της εταιρείας. Από τη “μεγάλη επένδυση” το Δημόσιο δεν εισπράττει ούτε καν τους φόρους που του αναλογούν που ανέρχονται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.

Με την καταγγελία που κατατέθηκε σήμερα, 11 Σεπτεμβρίου 2013, στις αρμόδιες Υπηρεσίες και τις δικαστικές αρχές ζητούμε να διερευνηθούν όλα τα ανωτέρω προκειμένου να προστατευθούν η δημόσια υγεία και το δημόσιο συμφέρον και να επιβληθούν στους υπευθύνους οι ανάλογες ποινές.

Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Τσακαλίδης / FosPhotos

tvxs.gr/node/138235